Melanogeneza
Z Wikipedii
Melanogeneza (czyność barwnikotwórcza) proces enzymatycznych przemian oksydacji i polimeryzacji α-tyrozyny prowadzący do powstania melaniny. Daje efekt opalenizny.
Melanogenezę regulują witaminy (A, B, C i P), bioelementy (Fe, Cu, Ca), hormony (intermedyna - wydzielana przez część pośrednią przysadki mózgowej), niektóre hormony nadnerczy). Promienie pozafiołkowe uintensywniają melanogenezę poprzez zmniejszenie ilości grup sulfhydrylowych, które hamują melanogenezę. Do syntezy melaniny potrzebne są między innymi aminokwasy: tryptofan, fenyloalanina oraz tyrozyna.
[edytuj] Opis procesu
Melanina powstaje w specjalnych komórkach melanocytach, które znajdują się w najgłębszej warstwie naskórka i jest gromadzona w postaci ziarenek w specjalnych pęcherzykach zwanych melanosomami. Melanina jest syntetyzowana z tyrozyny i przekazywana jest do otaczających melanosomy komórek naskórka. Pod wpływem jednego z bodźców - np. czynnika wewnętrznego jak skłonności genetyczne, hormony lub czynnika zewnętrznego, np. promienie UV - melanosomy z melaniną pękają i pigment zostaje uwolniony do komórki. Melanina zawsze gromadzi się w komórkach między jądrem komórkowym (gdzie znajduje się materiał genetyczny - DNA) a powierzchnią komórki zwróconą do światła, w ten sposób ochrania w pewnym stopniu DNA przed uszkodzeniami powodowanymi przez promieniowanie UV. W wyniku procesu odnowy komórkowej, komórki z melaniną stopniowo wędrują na powierzchnię naskórka wypychane przez kolejne powstające grupy nowych komórek. Gdy one dotrą do zewnętrznej warstwy naskórka tzw. warstwy rogowej obumierają i ulegają stałemu, stopniowemu i niewidocznemu dla oka procesowi złuszczania. Cząsteczki melaniny są trwałe i stabilne, ale w wyniku procesu złuszczania są usuwane wraz z martwymi komórkami naskórka, dlatego z czasem opalenizna blednie.
Proces powstawania melaniny to szereg dość złożonych reakcji biochemicznych. Prekursorem czyli związkiem wyjściowym w syntezie melaniny jest tyrozyna przkształcana pod wpływem enzymu - tyrozynaza. To właśnie ten enzym jest pobudzany przez promieniowanie UV i rozpoczyna on pierwszy etap procesu wytwarzania melaniny. Pod wpływem innych czynników w obecności aktywatorów (np. ryboflawiny) w obecności tlenu, ciepła oraz promieniowania UV do tyrozyna zostaje przekształcona do 3,4-dihydroksyfenyloalaniny (DOPA) - jest to tak zwana dopa-oksydaza. Późniejsze reakcje oksydacji oraz polimeryzacji pozwalają na przekształcenia DOPA w dwa rodzaje melaniny:
- eumelanina - ciemny brązowo-czarny barwnik
- feomelanina - barwnik jasny, czerwono-żółty.
[edytuj] Zobacz też
- solarium
- opalenizna
Przeczytaj też zastrzeżenia dotyczące pojęć medycznych na Wikipedii! Wikipedia:Wikiprojekt Nauki medyczne • Portal:Nauki medyczne |