Karta Narodów Zjednoczonych
Z Wikipedii
Karta Narodów Zjednoczonych - konstytucja Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Karta została podpisana 26 czerwca 1945 r. w San Francisco przez 50 krajów (Polska podpisała ją dwa miesiące później) i weszła w życie 24 października tego samego roku, po ratyfikowaniu jej przez pięć krajów założycielskich (Chiny, Francja, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Związek Radziecki) oraz większość sygnatariuszy. Kraje podpisujące Kartę zobowiązują się do przestrzegania jej postanowień, jako prawa międzynarodowego.
[edytuj] Organizacja dokumentu
Karta składa się z preambuły wzorowanej na preambule konstytucji Stanów Zjednoczonych, oraz szeregu artykułów podzielonych na rozdziały.
Rozdział I określa cele Narodów Zjednoczonych, w tym warunki utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.
Rozdział II definiuje kryteria członkostwa w ONZ.
Rozdziały III-XV, podstawowy zrąb dokumentu, opisują organy ONZ i ich uprawnienia.
Rozdziały XVI oraz XVII opisuje zasady zintegrowania działalności ONZ z istniejącym już prawem międzynarodowym.
Rozdziały XVIII oraz XIX opisują poprawki i zasady ratyfikacji karty.
Najważniejszymi rozdziałami są te, które zajmują się egzekwowaniem władzy przez ciała ONZ:
Rozdział VI opisuje uprawnienia Rady Bezpieczeństwa do rozstrzygania sporów;
Rozdział VII opisuje uprawnienia Rady Bezpieczeństwa do wprowadzania sankcji ekonomicznych, dyplomatycznych i militarnych, jak również użycie sił zbrojnych do rozstrzygania sporów;
Rozdziały IX oraz X opisuje uprawnienia ONZ w zakresie współpracy ekonomicznej i społecznej oraz Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ nadzorującej te uprawnienia;
Rozdziały XII oraz XIII opisują system powiernictwa, który nadzorował proces dekolonizacji;
Rozdziały XIV oraz XV ustanawia uprawnienia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Sekretariatu ONZ.
