Hiperboliczne obniżenie wartości
Z Wikipedii
Hiperbolicznym obniżeniem wartości określa się ludzką tendencję do preferowania wcześniejszych zysków nad późniejsze tym silniej, im oba zyski są bliższe obecnej chwili.
Przykładowo mając do wyboru 50$ natychmiast bądź otrzymanie 100$ za rok, większość ludzi wybierze 50$ natychmiast. Jednak mając do wyboru 50$ za pięć lat albo 100$ za sześć lat, większość ludzi wybierze 100$ za sześć lat.
Warto zauważyć że samo obniżanie wartości ma racjonalne podstawy. Pieniądze otrzymane wcześniej można zainwestować i wyciągnąć z nich dodatkowe zyski. Ponadto każde odłożenie wypłaty zwiększa prawdopodobieństwo pojawienia się czynników które tę wypłatę zdewaluują lub w ogóle unieważnią. Przykładowo załóżmy wybór pomiędzy zapłaceniem za kolację teraz 50$, a odłożeniem zapłaty o sześćdziesiąt lat i zapłaceniem 100 tyś. $. Właściciel restauracji może ocenić drugą opcję bardzo nisko, np. dlatego że późniejszej wypłaty może w ogóle nie dożyć.
Eksperymenty z użyciem rzeczywistych pieniędzy doprowadziły do powstania teorii że subiektywna funkcja dyskonta ma zwykle kształt hiperboli, czyli wartość wypłaty ludzie oceniają jako odwrotnie proporcjonalną do czasu oczekiwania na nią. Jest to istotne z punktu widzenia instytucji finansowych, ponieważ ekonomicznie racjonalne jest zakładanie raczej wykładniczego obniżenia wartości: o taki sam procent w kolejnych jednostkach czasu. Ta rozbieżność jest często wykorzystywana np. przez banki przy udzielaniu kredytów. Przykładowo odroczenie terminu spłaty kredytu wydaje się klientowi znacznie większym ustępstwem niż rzeczywiście jest dla banku.
