Christian Andreas Doppler
Z Wikipedii
Christian Andreas Doppler (ur. 29 listopada 1803 r. w Salzburgu, zm. 17 marca 1853 r. w Wenecji), austriacki matematyk i fizyk.
Doppler jako pierwszy zaobserwował i opisał zjawisko nazwane potem od jego nazwiska efektem Dopplera. Efekt ten powoduje zwiększenie się częstotliwości fali (dźwiękowej, świetlnej) zbliżającego się źródła (np. pojazdu) i zmniejszenie się jej dla źrodła oddalającego się.
Doppler urodził się w Salzburgu w rodzinie kamieniarskiej z tradycjami sięgającymi 1674 roku. Z powodu wątłej budowy ciała nie nadawał się do pracy jako kamieniarz i studiował w Wiedniu i Salzburgu. Później wykładał matematykę i fizykę na politechnice w Pradze. W roku 1841 został profesorem zwyczajnym matematyki i fizyki na Uniwersytecie Karola w Pradze. 25 maja 1842 roku ogłosił, a w 1843 roku opublikował swoją najważniejszą pracę – O kolorowym świetle gwiazd podwójnych i niektórych innych ciałach niebieskich (niem. Über das farbige Licht der Doppelsterne und einige andere Gestirne des Himmels) - w której opisał efekt Dopplera. Teoria ta została potwierdzona empirycznie w czerwcu 1845 roku. Doppler podczas pracy jako profesor opublikował ponad 50 prac naukowych z fizyki, matematyki i astronomii.
Podczas niepokojów w czasie Wiosny Ludów w 1848 roku przeprowadził się ze swoją rodziną do Wiednia, gdzie w roku 1850 cesarz Franciszek Józef powołał go na stanowisko dyrektora Instytutu Fizyki Uniwersytetu Wiedeńskiego. Został tam pierwszym profesorem fizyki doświadczalnej. Był przywiązany do rodziny, zawsze cieszył się wsparciem swojej wysoce inteligentnej żony.
W 1853 roku zmarł w Wenecji (gdzie próbował się leczyć) wskutek następstw choroby płuc (prawdopodobnie gruźlicy), wówczas typowej choroby zawodowej kamieniarzy.
Z okazji 100-lecia urodzin uczonego odsłonięto w Salzburgu tablicę pamiątkową. Fundusz jego imienia ma za zadanie popularyzować jego imię i wiedzę o jego dokonaniach.
Dom, gdzie urodził się Doppler, nosi dziś adres Markart Platz 1, i leży niedaleko Markart Platz 8 - domu, w którym przez 7 lat mieszkał Wolfgang Amadeusz Mozart.
