7 Eskadra Lotnicza

Z Wikipedii

7 Eskadra Lotnicza (tzw. "Eskadra Kościuszkowska") - polska eskadra lotnicza z czasów wojny polsko-radzieckiej, w której służyli m.in. ochotnicy amerykańscy. Pod koniec 1919 jednostka przyjęła nazwę 7. Eskadry Bojowej im. Tadeusza Kościuszki.

Jednostka została utworzona tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w listopadzie 1918 roku, na terenach byłej Galicji, jako 3. Eskadra Bojowa, wykorzystując samoloty pozostawione przez Austriaków. 25 listopada 1918 weszła w skład Lwowskiej Grupy Lotniczej kpt. Bastyra (następnie III Grupy Lotniczej), stacjonując na lotnisku Lewandówka pod Lwowem. Eskadra latała głównie na samolotach rozpoznawczo-bombowych różnych typów, wspierając wojska polskie w walkach z siłami ukraińskimi otaczającymi Lwów. W grudniu 1918, w ramach unifikacji numeracji eskadr w lotnictwie polskim, zmieniono nazwę eskadry na 7. Eskadrę Lotniczą. Wiosną 1919 eskadrą dowodził por. Jerzy Boreysza, a po jego wypadku, od kwietnia 1919, por. Stefan Stec. Z pilotów, w jednostce służył m.in. Mieczysław Garsztka. Eskadra była intensywnie używana w czasie wojny polsko-ukraińskiej, operując z lotniska Lewandówka do czerwca 1919.

Stan samolotów był zmienny na skutek zużywania sprzętu, wypadków i ograniczonej liczby dostępnych dla Polaków samolotów. W lutym 1919 eskadra miała jedynie 4 samoloty rozpoznawcze (Oeffag, Uffag i 2 BFW C.XVIII). W maju 1919 eskadra miała 7 samolotow: 3 myśliwskie Fokker E.V (D.VIII), 3 rozpoznawcze Hansa-Brandenburgi i 1 rozpoznawczy LVG C.V.

W październiku 1919 dowództwo objął na krótko Ludomił Rayski, po czym do eskadry skierowano amerykańskich pilotów - ochotników zwerbowanych przez Meriana C. Coopera i Cedrica Fauntleroya. Od połowy października 1919 r. początkowo służyło w niej 8 pilotów amerykańskich, potem przybyli kolejni ochotnicy (w sumie służyło w niej 21 Amerykanów w tym 20 pilotów i jeden obserwator), wśród nich byli:

1. Cederic Fauntleroy,
2. Merian C. Cooper,
3. George Crawford,
4. Edward Corsi,
5. Elliot Chess,
6. Kenneth Malcolm Murray,
7. Edmund P. Graves ,
8. Arthur H. Kelly,
9. G. Mac Callum

oraz kilku pilotów polskich, w tym Ludwik Idzikowski i Ludomił Rayski. Całą obsługę naziemną stanowili Polacy (31 mechaników). Eskadra miała do dyspozycji 12 samolotów, przede wszystkim myśliwców Oeffag D.III oraz 3 samochody (znany ze zdjęć jedyny samolot Sopwith Camel przybył dopiero w październiku 1920).

Od listopada 1919 r. dowództwo eskadry objął Cedric Fauntleroy a Merian C. Cooper został jego zastępcą. Mniej więcej w tym czasie powstało godło eskadry. Pilot Elliot Chess zaprojektował godło malowane na wszystkich samolotach eskadry, przedstawiające czerwoną krakowską rogatywkę (jaką naczelnik Tadeusz Kościuszko nosił podczas insurekcji 1794 r.) i dwie skrzyżowane kosy (symbolizujące chłopów walczących razem z Kościuszką), na tle barw flagi Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Na prośbę dowódcy w pierwszych dniach kwietnia 1920 r. eskadrę przeniesiono na lotnisko w Płonnem. Piloci wykonywali loty rozpoznawcze oraz naloty, które ułatwiły zdobycie Czudnowa. Podczas wyprawy na Kijów w kwietniu 1920r. 7. Eskadrę włączono (jako część 2. Dywizjonu) do 2. Armii gen. Listowskiego i przebazowano do Zawiahla. Piloci wyprzedzali ruchy wojsk informując o posunięciach bolszewików i skutecznie ich zwalczając. Eskadra przyczyniła się do zajęcia Berdyczowa. Kpt. Crawford zaatakował i zatopił statki bolszewickie na Dnieprze a Cooper brał udział w obronie powietrznej Kijowa. Kpt. Crawford jako pierwszy zameldował dowództwu o zbliżającej się Armii Konnej Budionnego, z którą eskadra walczyła do zakończenia działań wojennych.

Po ewakuacji Białej Cerkwi eskadra 28 maja 1920 r. przeniosła się do Koziatynia. Tam w walce wyróżnił się Fauntleroy, który podczas jednego z lotów rozpoznawczych dostrzegł Rosjan minujących tory kolejowe na drodze polskiego pociągu pancernego. Za pomocą akrobacji lotniczych wykonywanych bezpośrednio przed lokomotywą zatrzymał skład i poinformował o zasadzce Rosjan.

Po ewakuacji jednostki z Koziatynia część eskadry trafia do Beryczowa, a część do Żytomierza. Tu znów spostrzegawczością odznacza się Fountleroy dostrzegając zagony konnicy Budionnego, której nikt się nie spodziewał na tym odcinku frontu. Dzięki tej informacji możliwym stała się dalsza sprawna ewakuacja wojsk polskich z gen. Listowskim i jego sztabem. Natomiast w Beryczowie Rosjanie uszkadzają samoloty Coopera i Crawforda w wyniku czego muszą oni zostawić maszyny i uchodzić pieszo.

Z uwagi na straty w sprzęcie eskadra zostaje wycofana do Lwowa, jej dowódcą zostaje Cooper bowiem Fautleroy obejmuje dowodzenie 3. Dywizjonu Lotniczego. Po naprawieniu sprzętu eskadra przenosi się na lotnisko w Hołobach. W lipcu zostaje strącony samolot por. Skarżyńskiego i kpt. Arthur H. Kelly, a po trafieniu maszyny Coopera tego pilota uznaje się za zaginionego.

Ostatni raz lotnicy biorą udział w bitwie 23 września.

Eskadra w 1920 roku odbyła 462 loty bojowe spędzając w powietrzu 682 godziny. Trzech jej pilotów

1. Edmund P. Graves ,
2. Arthur H. Kelly,
3. G. Mac Callum

poległo w walkach o niepodległość Polski, pochowani są na Cmentarzu Obrońców Lwowa. Dziewięciu lotników odznaczono Srebrnymi Krzyżami Orderu Virtuti Militari. Pilotów:

1. Merian C. Cooper,
2. Cederic Fauntleroy,
3. George Crawford,
4. Edward Corsi,
5. Elliot Chess

w maju 1920 r. dekorował sam Marszałek Józef Piłsudski. Czterej piloci otrzymali Krzyże Walecznych.

Bazy eskadry:

1. Lwów (Lewandówka),
2. Płonne,
3. Zawiahl,
4. Biała Cerkiew,
5. Koziatyn,
6. Żytomierz,
7. Beryczów,
8. Hołoby.