Żeliu Żelew
Z Wikipedii
Żeliu Żelew ur. 1935 |
|
prezydent Bułgarii | |
Okres urzędowania | od 1 sierpnia 1990 do 22 stycznia 1997 |
Poprzednik | Nikołaj Todorow |
Następca | Petyr Stojanow |
prof. dr hab. Żeliu Żelew (ur. 2 marca 1935r.), bułgarski filozof i polityk, pełniący funkcję prezydenta Bułgarii od 1 sierpnia 1990 do 22 stycznia 1997.
Żeliu Żelew urodził się 2 marca 1935 roku. Ukończył studia filozoficzne na uniwersytecie w Sofii (1958). Tytuł doktora uzyskał za pracę "Względna teoria osobowości" (1987). Po czterech latach pracy naukowej (1961-1965) wyrzucono go z Uniwersytetu w Sofii za odejście od dogmatów komunistycznych. Został zesłany na wieś, gdzie przebywał 1966-1974. W latach 1972-1974 pracował jako socjolog w Instytucie Sztuki Amatorskiej w Sofii, po czym otrzymał posadę naukowo-badawczą w Instytucie Kultury (1975-1989).
W 1988 r. był jednym ze współzałożycieli Klubu "Glasnost i Pierestrojka". W 1989 r. zwolniony z Instytutu Kultury za działalność opozycyjną. W grudniu 1989 r. założył Unię Sił Demokratycznych (USD, bułg. Съюз на демократическите сили, СДС), zrzeszającą ugrupowania i ruchy opozycyjne. Został pierwszym przewodniczącym Rady Koordynacyjnej, a w czerwcu 1990 wybrany na przewodniczącego Komitetu Parlamentarnego USD.
W sierpniu 1990 został wybrany Prezydentem Republiki Bułgarskiej przez Wielkie Zgromadzenie Narodowe. 1992 - ponownie wybrany na Prezydenta, tym razem w wyborach bezpośrednich na pięcioletnią kadencję. Od stycznia 1997 r. - Prezes Fundacji Żeliu Żelewa. Od maja 2001 roku jest jednym z członków założycielskich i jednocześnie prezesem Bałkańskiego Klubu Politycznego.
Ogłosił szereg książek: Sztuka amatorska w kontekście rewolucji naukowej i technicznej, 1976; Kategorie Modalne, 1978; Kultura fizyczna i sport w społeczeństwie zurbanizowanym, 1979; Faszyzm, 1982 i 1990; Człowiek i jego osobowości, 1991; Względna teoria osobowości, 1993; Inteligencja i polityka. Artykuły, eseje, przemówienia i wywiady, 1995; Nowa polityka zagraniczna Bułgarii i NATO, 1995.
Otrzymał 8 doktoratów honoris causa w siedmiu krajach, Nagrodę Catherine Medici Międzynarodowej Akademii Medici, Transition Award otrzymał wspólnie z Icchakiem Rabinem (1996).
Najwyższe odznaczenia państwowe Francji, Hiszpanii, Portugalii i Wenezueli.
Petyr Mładenow • Stanko Georgijew • Nikołaj Todorow • Żeliu Żelew • Petyr Stojanow • Georgi Pyrwanow