Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

La província d'Anvèrs, situada dinc l'angle format per lo bas Escaut e la termièra neerlandesa, cobrís una superficia de 2 867 km² e sa populacion es de 1 600 000 abitants. Son mèstre‑luòc es Anvèrs (Antwerpen en neerlandés), sei vilas importantas son Leira e Malinas (respectivament Lier e Mechelen en neerlandés).

Lo territòri de la província d'Anvèrs es larjament dominat per la metropòli, que son complèxe portuari ocupa la part mai granda di polders anversés (lo pòrt d'Anvèrs e son complèxe industriau son l’emplegador caporau de la província); mas es atanbé una region de transit dei mèrças, d'una banda per lo pòrt d'Anvèrs, d'auta banda per lei relacions entre la Belgica e li Païses Basses.

Vers l'èst s'espandís la Campina ambé sei landas de brugas sobre de dunas continentalas (a Kalmthòut, per exemple); l'orticultura i es estada desvolopada ambé de culturas especializadas (particularament de majofas e de tomatas a Hoogstraten); al sud‑oèst, la region de Malinas a la mai granda cridada de merchat legumièr del país (Sint‑Kateljine Waver). La província a tanben quauques industrias repartidas sus l'ensemble del territòri, coma l'industria quimica e la construccion automobila a Anvèrs, Malinas e Westerlo.

[Modificar] Istòria

Abans de venir lo despartament francés de las Doas Nèthas, puèi una província bèlga en 1831, aquel territòri fasia partida del ducat de Brabant. Una de sei vilas principalas, Malinas, celèbra per sas dentèlas e sas tapissarias, es, despuèi 1559, la residéncia del primat de Belgica. Malinas foguet a l'epòca de Margarida d'Àustria la capitala di Païses Basses. Pas lònh de la vila se quilha lo fòrt de Breendonk, que, de 1940 a 1944, foguet mudat per lis Alemands en camp de concentracion.

[Modificar] Presentacion pel viatjador

La legenda ditz qu’un gigant se tenia al mièg de l’Escaut (de Schelde) e que talhava la man di marinièrs que podion pas pagar lo peatge. Un jorn, un dròlle valent, Bràbo, lo vencet per audàcia e per adreça, e li talhet a son torn la man, qu’escampet dins lo flume. D’aquí vendria lo nom de la vila « Hand werpen » (« man escampada »). Sobre lo feirau, un monument sobre la calada, regolant d’aiga, celèbra l’espet legendari.

Li saberuts aimon pas lei legendas e dison qu’en fait lo nom vé de « Werf » (« coltada »), e que n’i avia una a l’emplaçament de l’actual « Steen ». Es aquí qu’acostèron al sègle VII li sant missionaris : Alòi, Amant e Willibròrd, que venion catequizar lei Flandras. Tot escàs nascuda, Anvèrs foguet devastada per li Normands, e se trobèt pas mai res après lor passatge, sonque de roïnas, e, arrapada a la brincha d’un aubre, una estatua pichona de la Verge, la famosa « onze Lieve Vrouw op’t stockxen » (« nòsta chara Dòmna dei bròcas »), que venguèt la patrona de la vila, e en l’onor de quau bastiguèron puèi la glèisia-catedrala.

Plan situada sobre la milhora via navigabla per relhigar l’empèri alemand ais isclas britanicas, Averpas venia lèu un pòrt d’escala important. Dison que « la vila deu son flume a Dieu, e tot lo restant a l’Escaut ». Mas li chauguet pasmens resistar a la concurréncia de Malinas e Bruga qu’avion la nalta proteccion di comtes de Flandras e de grands privilègis.

Anvèrs deu sa fortuna als Portugueses. Quand descobriguèron una niòva rota deis Índias, chambièron la cara del monde e desplacèron li corrents comerciaus. Anvèrs sabet captar la favor di grands negociants en espécias e di joieliers portugués, que venguèron nombrós s’establir sobre lei ribas de l’Escaut e qu’i faguèron fortuna. Anvèrs en Euròpa del nòrd, Lisbona en Euròpa del sud, venguèron li dos grands feiraus del pebre, de la canèla, de la giròfla. Un pauc aperabans un jove anverpenc, Luis Berken, en luòc d’anar estudiar lei bèlas letras a París, coma o desiravon si parents, se chautet d’inventar d’esplechas per talhar las pèiras preciosas. Ganhet la fisança de Carles lo Temerari que li fiset tres gròs diamants. Li trabalhet tant plan que lo grand duc d’Occident li donet en prèmi tres mila ducats, porgiguet un di diamants al papa, e n’aute al rèi de França Loís XI qu’èra inquèra son amic. Lo tresen, lo duc lo gardet, e serviguet per identificar son cadabre gelat, de la cara chapada per li lops dinc li fossats de Nancy. Luis Berken trasmetet son saber a de discípols, e se fondet lèu fòrça obradors de talha e de polissatge que farion d’Anvèrs lo grand centre de l’industria diamantària.