Èuro

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

L’èuro es la moneda comuna dels 25 estats de l’Union europèa (UE) — e la moneda unica de 12 estats membres pel moment — que succedís a l’ECU (European Currency Unit, o « unitat de compte europèa ») que n'èra la moneda comuna. Es la moneda comuna de facto de certans estats e territòris, coma Kosovo.

L’èuro es administrat per la Banca centrala europèa que ne contraròtla l'emission.

Lo simbòl ISO 4217 de l'èuro es EUR, lo simbòl usual es €. Es devesit en 100 cents o centims.

Maitas lengas flexionalas li aplican lors règlas gramaticalas abitualas (plural, partitiu), d’autras se conforman a la règla edictada d’invariabilitat. Veire tanben l'article detalhat :

• Noms e divisions nacionalas de l'èuro.

Somari 1 Las pèças e los bilhets en èuros 2 Adesion dels Estats europèus a l'èuro 2.1 Introduccion de l'èuro 2.2 Novèls membres de l'Union Europèa 2.3 Estats non-aderents 3 L’èuro e las autras devisas europencas o ligadas 3.1 Devisas europencas ligadas a l’èuro 3.2 Autras devisas ligadas a l’èuro 3.3 Devisas europencas non ligadas a l'èuro 4 Valor de l'èuro 4.1 Conversion de l’èuro dins las ancianas devisas dels païses membres 4.2 Taus de cambi de las devisas ligadas a l'èuro 4.3 Estimacion e evolucion de la valor de l'èuro dins las autras devisas 5 Aspèctes economics 6 Veire tanben 6.1 Ligams extèrnes 6.1.1 Curiositats

[Modificar] Las pèças e los bilhets en èuros

Totas las pèças en èuros an una fàcia en comun (1, 2 e 5 centims : Euròpa dins lo mond ; 10, 20 e 50 centims : Euròpa coma una aliança d'estats ; 1 e 2 èuros : Euròpa sens frontièras) e una fàcia especifica al país d’ont la pèça es emesa (tanben per Mónegue, Sant Marin e lo Vatican, estats en union monetària amb lors vesins immediats que son estats autorizats d'estampar lors pròprias pèças).

Evidentament, totas las pèças son utilizablas dins totes los estats membres, per exemple una pèça amb lo retrach de Joan Carles a valor legala non solament en Espanha mas tanben en Finlàndia, en Irlanda...

Una novèla seria de pèças deuriá èstre tanben estampada a la fin de la decada 2000-2010, per tenir compte de l’alargament a 25 (actualament tres estats membres non participants a l’èuro son representats sus las diferentas pèças).

Los bilhets an una maqueta comuna a tota la zòna èuro. Los ponts, pòrtas e fenèstras dels bilhets simbolizan la dobertura d’Euròpa sus la rèsta del mond e los ligams entre los pòbles.

Una novèla seria de bilhets deuriá aparéisser a partir de la fin de la decada 2000-2010 per tenir compte de l’alargament de 2004 sus las cartas representadas.

Per la descripcion de las pèças de moneda e dels bilhets en èuros, reportatz-vos als articles seguents :

• las pèças en èuros destinadas a la circulacion ;
• las pèças commemorativas en èuros destinadas a la circulacion : pèças de 2 èuros, a rason d’una emission per an e per país ;
• las pèças de colleccion en èuros non destinadas a la circulacion.
• L'article Plaquetas e cofrets en èuro repren la descripcion dels cofrets FDC e BU oficials, d'extra-sets commemoratius e dels cofrets "bèla espròva"
• los bilhets de banca en èuros

[Modificar] Adesion dels Estats europèus a l'èuro

[Modificar] Introduccion de l'èuro

Aquela devisa foguèt introducha lo 1^èr de  genièr de 1999 a mièjanuèch, quand las monedas nacionalas dels païses participants, alara al nombre d'11, quitèron d’existir a part entièra e venguèron de simplas subdivisions de la moneda europèa.

Ça que la los bilhets e las pèças de las monedas nacionalas contunhèron d'èstre utilizats dins lors païses respectius, fins a l’introduccion dels novèls bilhets e pèças lo 1^èr de  genièr de 2002. Qualques unas de las ancianas devisas gardèron encara lor valor legala entrò la data finala del 28 de febrièr de 2002.

La data de fin de validitat de las monedas nacionalas vària d’un estat a l’autre. La primièra moneda que despareguèt foguèt lo Deutsche Mark, lo 31 de decembre de 2001 a mièjanuèch, las darrièras o faguèron lo 28 de febrièr de 2002: a aquesta data, totas las monedas quitèron d’aver una valor legala dins lors estats respectius.

Mas las bancas centralas dels estats de la zòna èuro contunhan d’acceptar los bilhets e pèças de las ancianas monedas per mai d'un an encara (2012 en França per certans bilhets).

[Modificar] Novèls membres de l'Union Europèa

Tres primièrs païses, Estònia, Eslovènia e Lituània, an fach lo primièr pas (en davançant lors grands vesins aderents novèls) en integrant dempuèi lo 28 de junh de 2004 lo mecanisme de cambi europèu (MCE), successor del sistèma monetari europèu (coma abans Danemarc). Ara dins l’anticambra de l’èuro, deuràn passar al minimum dos ans dins lo mecanisme de cambi europèu (MCE) per esprovar l'estabilitat de lor devisa a respècte de l’èuro. Aquel mecanisme prevei la mantenença d'un taus mejan de cambi de l'èuro amb una variacion maximala de ± 15 %.

Atal, la corona estoniana es estada arrimada a la moneda unica al taus de cambi de 15,6466 unitats per un èuro (taus que prevaliá precedentament). Quitament, lo litas lituanian a conservat sa paritat fàcia a l’èuro (3,4528 litas per 1 èuro). Quant a la moneda eslovèna, lo tolar, son cors pivòt es estat fixat a 239,64 unitats per un èuro. Aquelas tres devisas devon ara (2004) se mantenir dins una benda de fluctuacion de ± 15 % a respècte d'aqueles corses pivòts durant los dos ans venents. L’adopcion de l’èuro poiriá alara èstre envisatjabla a partir de 2007.

L'entrada dels tres païses dins lo MCE es estada saludada, al començament de julhet de 2004, per un relèvament per l’agence Fitch de las notacions del deute a tèrme long en devisas (Estònia es ara notada A, Lituània A- e Eslovènia AA+). Seriá ça que la prematurat de pensar que l’adopcion de l’èuro es pas mai qu’una formalitat. En mai de l'estabilitat del cambi, los tres païses devon tanben s’estudiar a satisfar los quatre autres critèris del tractat de Maastricht (taus maximum d'inflacion, ràcio minimum del sòlde budgetari a respècte del PIB, ràcio maximum del deute a respècte del PIB, taus maximum d’interès a tèrme long) tot en perseguissent lor ragantatge economic.

Dempuèi lo 15 de decembre de 2004, Estònia, a travèrs de l’Eesti Pank (la banca nacionala), a ja adoptat los dessenhs de la fàcia nacionala de las pèças en èuros que seràn emesas per 2006. Lo governador de l’Eesti Pank, Vahur Kraft, a revelat que lo venceire de la competicion per aquesta causida èra lo dessenh Hara 2 per Lembit Lõhmus qu'aviá obtengut 12 482 voses (mai de 27 % de las voses). Lo dessenh representa los contorns d’una carta d’Estònia e lo mot Eesti (que significa "Estònia" en estonian). Veire lo dessenh ganhaire : [1]. « I a pauc de païses en Euròpa qu'an un contorn tant polit e aisit de se remembrar. Lo simbòl es de bon memorizar » indiquèt l'artista. Veire totes los dessenhs del concors sus [2].

Lo 29 d'abril de 2005, Letònia, Malta e Chipre rejonhon tanben lo MCE. Letònia e Malta vòlon rejónher l'Union monetària tre 2007, Chipre en 2008.

Bulgaria qu'a signat son tractat d'adesion a l'Union (25 d'abril de 2005), envisatja d’integrar l’èuro tre lo mitan de 2009 (amb una entrada dins l’Union prevista pel 1^èr de  genièr de 2007). La Banca nacionala de Bulgaria manten lo novèl lev, ja dempuèi longtemps reliat al deutschemark, dins de condicions monetàrias fòrça rigorosas (1 € = 1,95583 novèl lev) — que deurián facilitar son entrada dins l’èuro. Romania a començat una importanta reforma del leu romanés en 2005 per èstre capabla d'integrar l'èuro en 2012.

[Modificar] Estats non-aderents

Dels tres membres de l’UE (a 15) non-aderents, sol lo Reialme Unit e Danemarc an obtengut una clausa dicha d’opting-out, que lor permet de demorar en defòra de la moneda unica, quitament se venián a complir las condicions d’adesion, clausa confirmada pel tractat de Roma de 2004.

En mai d'aquò lo Reialme Unit, contràriament a Danemarc, fa pas partida del MCE, quitament se complís las condicions del tractat de Maastricht, perque desira pas ligar lo cambi de la liura esterlina a l’èuro. Dempuèi que la liura esterlina a quitat lo defunt SME (basat sur l'anciana Unitat de compte europenca o ECU), son cors a conegut de variacions mai importantas a respècte de l’èuro que las autras monedas dels païses membres non-aderents, especialament durant las doas primièras annadas de l’introduccion de l’èuro que s’èra temporàriament fortament despreciada a respècte del dolar american, de la liura esterlina e del franc soís. Aquesta inestabilitat iniciala es, çò sembla, resolguda, e dempuèi la liura esterlina seguís de biais pro pròche las evolucions del cors de l’èuro (se pòt notar tanben que lo franc soís s'es tanben estabilisat a respècte de l’èuro, e que compliriá ara las condicions d’entrada dins lo MCE, se la Soïssa e lo Liechtenstein decidissián de rejónher l'Union europenca).

En revenge, la Suècia s’es engatjada de rejónher a tèrme la moneda unica, tre que complirà las condicions del tractat de Maastricht. En fach, en rason d’una opinion publica que demòra favorabla al manten de la corona suedesa, coma o pròva lo darrièr referendom a aqueste subjècte, la Suècia complís pas tecnicament l’entrada dins lo MCE per èstre pas obligada d'adoptar automaticament la moneda unica.

Los 10 novèls Estats membres de l’Union europenca en 2004 devon a tèrme integrar en primièr lo mecanisme de cambi europenc (MCE) puèi l’èuro (sièis o an ja fach e an rejonch atal lo Danemarc, sol a far partida del mecanisme de cambi europenc (MCE) abans l’alargament).

Per çò que concernís los dos prochans membres de l’Union europenca, la Bulgaria a ligat sa devisa, lo lev, amb un taus fix a l’èuro dempuèi 1999), mentre que la Romania a suprimit lo 1^èr de julhet de 2005 quatre zeros al leu romanés per integrar l’èuro en 2012.

[Modificar] L’èuro e las autras devisas europencas o ligadas

[Modificar] Devisas europencas ligadas a l’èuro

Dins l’Union europenca e dels païses candidats a l’entrada dins l’Union, se tròban en 2005 las monedas seguentas, qu'an totas integrat lo MCE :

• la corona danesa (DKK), amb drech d’opting-out que li permet de pas adoptar automaticament l’èuro, mas que participa ça que la al MCE ;
• la corona estoniana (EEK) ;
• lo lat leton (LVL) ;
• la liura maltesa (MTL) ;
• lo litas lituanian (LTL) ;
• la liura chipriòta (CYP) ;
• lo tolar eslovèn (SIT) ;
• lo novèl lev bulgar (BGN), amb un taus fix unilateral, que son país emetor es un futur membre de l’Union europenca e que pòt doncas pas encara èstre membre del MCE.
• la corona eslovaca (SKK) dempuèi novembre de 2005.

[Modificar] Autras devisas ligadas a l’èuro

Un certan nombre de devisas, fòra d'Union europenca, son ja ligadas a travèrs un taus de cambi, fix o variable, a l’èuro :

• l’escudo capverdian (CVE), precedentament ligat, fins a 1999, amb un taus de cambi fix a l’escut portugués.
• lo franc CFP (XPF), precedentament ligat, fins a 1999, al franc francés amb un taus de cambi fix de 0,055 FRF per 1 XPF, puèi 18,192 XPF per 1 FRF abans l’adopcion de l’èuro (autrescòps lo franc CFP, èra ligat coma lo franc Djibotí al dolar-aur dels Estats Units, abans de se ligar tornarmai al franc francés a l'ocasion de la demetallisacion del dolar) ;
• los francs CFA BCEAO (XOF) o BEAC (XAF), precedentament ligats, fins a 1999, al franc francés, amb un taus de cambi garantit (mas renegociable amb la Banca de França separadament per cada banca d’emission) de 100 XAF ou 100 XOF per 1 FRF, autrescòps 50 XAF ou 50 XOF per 1 FRF ;
• lo franc comorian (KMF), precedentament ligat, fins a 1999, al franc francés amb un taus de cambi garantit (mas renegociable amb la Banca de França) de 75 KMF per un 1 FRF ;
• lo marka de Bòsnia e Ercegovina (BAM), precedentament ligat, fins a 1999, al mark alemand amb un taus fix de 1 BAM = 1 DEM a l'ora de la creacion d'aquesta devisa en 1997/98. La devisa èra precedentament apelada mark convertible. Consultar lo site de la SFOR).
• lo franc soís a d'en primièr continuat de flotar liurament a respècte de las autras devisas europencas, durant las 3 primièras annadas d’introduccion de l'èuro. Çaquelà, l'Union europenca constituent mai de 60% d’escambis de la Soïssa e del Liechtenstein, la Banca nacionala soïssa a unilateralament decidit de mantenér lo cors del franc soís estable a respècte de l’èuro, per limitar lo risc de cambi, en constituent o convertissent un fons de resèrva en èuros. Durant las primièras annadas, lo fons de resèrva de las ancianas devisas nacionalas èra estat reduit aprèp lor conversion, mas aqueste fons es estat reconstituit e quitament aumentat per estabilisar lo cors.

[Modificar] Devisas europencas non ligadas a l'èuro

Las monedas seguentas dels païses membres de l’Union europenca o candidats a l’adesion son pas ligadas a l’èuro, siá perque lo país emetor dispausa del drech d’opting-out, siá perque complisson pas encara las condicions tecnicas d’adesion al MCE (selon lo traité de Maastricht), siá perque lor país emetor candidat a l’adesion dispausa pas d'una caissa d’emission assegurant la convertibilitat :

• la liura esterlina britanica (GBP), amb un drech d’opting-out, e desira pas participar al MCE ;
• la corona suedesa (krona) (SEK), que son país emetor blòca tecnicament sa participacion al MCE per èstre pas obligat d’adoptar l’èuro ;
• la corona eslovaca (koruna) (SKK) ;
• la corona chèca (koruna) (CSK) ;
• lo forint ongrés (HUF) ;
• lo novèl zloty polonés (PLN) ;
• lo novèl lei romanés (RON), que son país emetor es un futur membre de l’Union europenca ;
• la novèla liura turca (TRY), que son país emetor es candidat a l’Union europenca ;
• la kuna croata (HRK), que son país emetor es candidat a l’Union europenca (negociacions blocadas dins lo corrent de 2005, represas dempuèi) ;
• lo dinar sèrbi (CSD), que son país emetor es candidat, non oficial, a l’Union europenca.

[Modificar] Valor de l'èuro

[Modificar] Conversion de l’èuro dins las ancianas devisas dels païses membres

La valor de l’èuro, exprimida dins las ancianas monedas d'aquestes païses, es la seguenta :

Valor		Denominacion	Païses d'emission (*) o d'utilisacion	Debuta de paritat amb l’èuro	Debuta de circulacion de l’èuro	Fin de cors de l’anciana devisa	Limit de convertibilitat de las pèças e bilhets dins l'anciana devisa nacionala
0,787564	IEP	liura irlandesa	Irlanda	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr de 2002	9 de febrièr  de 2002	indefinidament
1,00000	XEU	Unitat de compte europenca (ECU)	Union europenca (*)	1èr de  genièr 1999	(nient)	31 de decembre 1998	(nient)
1,95583	DEM	mark alemand	Alemanha	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	31 de decembre  de 2001	indefinidament
2,20371	NLG	florin neerlandés	Païses Basses (partida europenca)	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	28 de genièr  de 2002	1èr de  genièr  de 2007 (pèças) 1èr de  genièr  de 2032 (bilhets)
5,94573	FIM	markka o mark finlandés	Finlàndia,  Illas Åland (*)	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	28 de febrièr  de 2002	29 de febrièr  de 2012
6,55957	FRF	franc francés	França (metropòli),  Guadalopa (*),  Martinica (*),  Guiana francesa (*),  Sant Pèire e Miquelon (*),  Reünion (*),  Maiòta (*),  Mónegue (*),  Andòrra (*)	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	17 de febrièr  de 2002	17 de febrièr  de 2005 (pèças) 17 de febrièr  de 2012 (bilhets)
6,55957	MCF	franc monegasc	Mónegue	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	17 de febrièr  de 2002	17 de febrièr  de 2005 (pèças unicament)
6,55957±	ADF	franc andorran	Andòrra	1èr de  genièr 1999	(nient)	31 de decembre 1998	(nient)
13,7603	ATS	schilling austrian	Àustria	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	28 de febrièr  de 2002	indefinidament
40,3399	BEF	franc bèlga	Belgica	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	28 de febrièr  de 2002	31 de decembre  de 2004 (pèças) indefinidament (bilhets)
40,3399	LUF	franc luxemborgés	Luxemborg	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	28 de febrièr  de 2002	31 de decembre  de 2004 (pèças) indefinidament (bilhets)
166,386	ESP	pesseta espanhòla	Espanha,  Andòrra (*)	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	28 de febrièr  de 2002	indefinidament
166,386±	ANP	pesseta andorrana	Andòrra	1èr de  genièr 1999	(nient)	31 de decembre 1998	(nient)
200,482	PTE	escudo portugués	Portugal	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	28 de febrièr  de 2002	30 de decembre  de 2002 (pèças) 30 de decembre  de 2022 (bilhets)
340,750	GRD	dracma grèca	Grècia	1èr de  genièr  de 2001	1èr de  genièr  de 2002	28 de febrièr  de 2002	1èr de  març  de 2004 (pèças) 1èr de  març  de 2012 (bilhets)
1936,27	ITL	lira italiana	Itàlia,  Sant Marin (*),  Vatican (*)	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	28 de febrièr  de 2002	1èr de  març  de 2012
1936,27	SML	lira de Sant Marin	Sant Marin	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	28 de febrièr  de 2002	1èr de  març  de 2012 (pèças unicament)
1936,27	VAL	lira del Vatican	Vatican	1èr de  genièr 1999	1èr de  genièr  de 2002	28 de febrièr  de 2002	1èr de  març  de 2012 (pèças unicament)

[Modificar] Taus de cambi de las devisas ligadas a l'èuro

Los tausses de cambi oficials de las monedas ligadas a l’èuro son aquestes :

Valor	Fluctuacion	Còdi'	Denominacion	Païses d'emission (*) o d'utilisacion	Ligada amb l’èuro dempuèi	Politica monetària
0,429300	±15%***	MTL	liura maltesa	Malta	29 d’abril  de 2005	MCE dempuèi aquesta data.
0,585274	±15%	CYP	liura chipriòta	Chipre	29 d’abril  de 2005	MCE dempuèi aquesta data.
0,702804	±1%***	LVL	lat	Letònia	1èr de  genièr  de 2005	MCE dempuèi lo 29 d’abril de 2005. Fluctuacion de ±15% autorisada per la BCE.
38,4550	± 15 %	SKK	corona eslovaca	Eslovaquia	28 de novembre de 2005	MCE dempuèi lo 28 de novembre de 2005. Fluctuacion autorisada per la BCE
1,548	±4%	CHF	franc soís	Soïssa,  Liechtenstein	1èr de julhet  de 2003	Union monetària soïssa, taus unilateral non oficial.
1,95583	-	BGN	lev	Bulgaria	1èr de  genièr 1999	Unilateral en preparacion del MCE.
1,95583	-	BAM	marka	Bòsnia e Ercegovina	1èr de  genièr  de 1999	Unilateral, èra ligada al mark alemand autrescòps (devisa ancianament apelada mark convertible).
3,4528	±15%***	LTL	litas	Lituània	4 de febrièr  de 2002	MCE dempuèi lo 28 juin  de 2004.
7,46038	±2,25%	DKK	corona danesa	Danemarc	1èr de  genièr  de 1999	MCE dempuèi aquesta data.
10,0	±?	MAD	dirham marrocan	Marròc	1èr de  genièr  de 1999	Politica unilaterala, taus de fluctuacion non definit oficialament.
15,6466	±15%***	EEK	corona estoniana	Estònia	1èr de  genièr de 1999	MCE dempuèi lo 28 de junh  de 2004.
110,265	-	CVE	escudo capverdian	Cap Verd	1èr de  genièr de 1999	Acòrdi amb lo Portugal. Èra ligada a l’escudo portugués abans.
119,3317	-	XPF	franc CFP	Wallis e Futuna,  Polinesia francesa,  Nòva Caledònia	1èr de  genièr  de 1999	França. Èra ligada al franc francés abans.
239,640	±15%	SIT	tolar	Eslovènia	28 juin  de 2004	MCE dempuèi aquesta data.
282,36	±15%	HUF	forint	Ongria	1èr de  genièr  de 1999	Del 4 de mai  de 2001 al 4 de junh  de 2003, l'èuro èra centrat a 276,10 HUF.
491,96775	-	KMF	franc comorian	Comòras	1èr de  genièr de 1999	Acòrdi amb la França. De per abans, èra ligada al franc francés.
655,957	-	XOF	franc CFA BCEAO	Benin,  Burkina Faso,  Còsta d'Evòri,  Guinèa Bissau,  Mali,  Nigèr,  Senegal,  Tògo	1èr de  genièr  de 1999	Acòrdi amb la França. Èra ligada al franc francés abans al taus de 100 XOF per 1 FRF.
655,957	-	XAF	franc CFA BEAC	Cameron,  Gabon,  Guinèa eqüatoriala,  Republica Centrafricana,  Còngo,  Chad	1èr de  genièr de 1999	Acòrdi amb la França. Èra ligada al franc francés abans al taus de 100 XAF per 1 FRF.

Nota :

• *** Aquestas monedas utilisan pas lor benda de fluctuacion, e demòran de lònga fixadas a la valor centrala.
• La corona estoniana e lo litas lituanian son tanben ligats a travèrs una caissa d’emission mas an un marge de fluctuacion de 15 % (en mai e mens) coma membres del mecanisme de cambi europenc (MCE). L’Estònia e la Lituània an rejonch lo MCE lo 28 de junh de 2004, lors monedas èran ja ligadas a l’èuro abans.
• Lo lat leton es dempuèi lo 1^èr de  genièr de 2005 ligat, pas mai al DTS del FMI, mas plan a l’èuro en vista de son entrada prochana dins lo MCE. La Banca de Letònia a fixat una variabilitat de 1 % al luòc dels 15 % del MCE. La Letònia, Malta e Chipre an aderit al MCE lo 29 d’abril de 2005.
• Lo lev bulgar es ligat a l’èuro gràcias a una « caissa d’emission » (currency board) amb una valor egala a la de l’ancian deutschemark.
• En Sèrbia e Montenegro, l’èuro es tanben la moneda oficiala del Kosovo, província autonòma de la republica sèrbia, administrada per l’ONU dempuèi 1999. La republica autonòma del Montenegro l’a tanben adoptat per moneda oficiala.
• La Soïssa fa pas partida de l'Union europenca mas a causit unilateralament de mantenér son franc soís estable a respècte de l’èuro.
• La lira maltesa es en fach ligada a un panièr de devisas ont l’èuro a un pes de 70 %.
• Lo dirham marocan es ligat a l’èuro dins una benda de fluctuacion non definida oficialament.

[Modificar] Estimacion e evolucion de la valor de l'èuro dins las autras devisas

Se l'èuro a plan succedit a l'ECU, las doas devisas son plan diferentas. En particular, l'ECU, qu'èra un panièr, conteniá de monedas coma la liura esterlina, que son pas estadas integradas dins l'èuro. Las doas devisas europencas an doncas coïncidit pas que brèvament, durant las oras de tampadura dels mercats entre la fin de 1998 e lo començament de 1999 e, se l'ECU existissiá encara, auriá ara una valor tota autra que l'èuro.

Se l'òm vòl reconstituir la valor qu'auriá agut l'èuro a respècte del dolar abans sa cristallisacion del 31 de decembre de 1998, conven d'utilisar lo taus de cambi fàcia al dolar d'una moneda nacionala, e de li aplicar son taus de conversion en èuro. Per exemple, se prendrà 6,55957 e se lo devesirà per la valor del dolar en francs francés. Lo resultat del calcul figura sul grafic çai-contra pel franc francés (en roge) e lo Deutschemark (en blau) per tot lo periòde que va de l'introduccion del regim dels cambis flotants per Richard Nixon al de l'èuro.

Durant los dètz ans precedent son introduccion, l'èuro auriá atal agut una valor mejana de l'òrdre de 1,1825 dolar US calculada amb lo franc francés e 1,20 dolar calculada amb lo Deutschemark.

Lo mercat dels cambis mai actiu de l'èuro es plan evidentament lo mercat a respècte del dolar US. La paritat èuro/dolar es l'instrument financièr mai tractat dins lo mond. Es un indicator far, seguit jornalament per totes los mitans economics e financièrs.

Evolucion :

• 4 de genièr de 1999 : 1 EUR = 1,1680 USD
• 26 d'octobre de 2000 : 1 EUR = 0,8252 USD (cors mai bas dempuèi 1999, al 9 de julhet de 2005)
• 28 de decembre de 2004 : 1 EUR = 1,3633 USD (cors mai naut dempuèi 1999, al 9 de julhet de 2005)

Fonts :

• Banca centrala europenca
• Banque de France
• Oanda.com, per las données historiques 1972-1999.

[Modificar] Aspèctes economics

Dins qualques uns dels païses qu'an introduit l'èuro, una aumentacion de l'inflacion seriá estada constatada. Dins lo cas de la França, aquesta seriá estada mal mesurada pels instruments de l'INSEE, e auriá concernit en particular de prètz practicats pels grandas susfàcias. Lo ministre de las finanças francés, Thierry Breton, a degut prepausar ulteriorament un indici especial ligat al cost del panièr de compras al supermercat per respondre a las criticas de las associacions de consomators.

L'èuro aviá per foncion de portar a travèrs la moneda unica, una coesion de las politicas economicas dels membres de l'Union europenca. La relativa subrevalorisacion actuala d'aquesta moneda limita lo cost dels aprovisionaments en matèrias primièras e energia, e indutz çaquelà un fren a las exportacions europencas. Certans economistas comparan la situacion dels païses europencs restats en defòra d'aquela moneda, que pòdon conservar una politica monetària autonòma mai fòrta en creissença, coma l'Anglatèrra. Certans movements sobeiranistas an desvolopat recentament lo tèma d'un retirament de l'èuro, que li atribuisson una perda d'identitat e de possibilitat de politica nacionala monetària.

[Modificar] Veire tanben

• Èuro (pèças destinadas a la circulacion)
• Èuro (pèças commorativas de 2 èuros)
• Èuro (pèças de colleccion)
• Plaquetas e cofrets en èuro
• èurocent
• Èuro (bilhets de banca)
• Alain Billiet
• Euròpa
• èuro/dolar
• Zòna èuro
• Eurobilltracker
• Economia
• Union europenca
• Moneda
• Moneda privada

[Modificar] Ligams extèrnes

• Siti oficial de l'Èuro.
• Cours comptable mensuel de l'Èuro.
• L'Èuro sur le site du ministère francés de l'Économie, des Finances et de l'Industrie.
• Histoire de l'Èuro sur le site de la Banque de France.
• Historique et Analyse de la parité Èuro Dollar sur le marché des cambis (Forex) depuis son lancement en De genièr 1999.
• Site sur la numismatique de l'èuro.
• Site de la plus grande association europenca numismatique spécialisée exclusivement sur l'Èuro : "Los Amis de l'Èuro".

[Modificar] Curiositats

• Per seguir sos pròpris bilhets en èuros a la traça, dins lo monde entièr.

Modèl:Portal economia