Todor Zjivkov
Todor Kristov Zjivkov [Тодор Христов Живков] (7 september 1911 – 5 augustus 1998) was een Bulgaars communistisch leider.
Todor Zjivkov werd geboren in Pravec als zoon van een arme boerenfamilie. In 1932 sloot hij zich aan bij de Bulgaarse Werkers Partij (communistische partij). Aanvankelijk was hij werkzaam als typograaf, maar gedurende de Tweede Wereldoorlog vocht hij als partizaan. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen de communisten geleidelijk aan de macht. Todor Zjivkov werd het hoofd van de Volksmilitie. De Volksmilitie was medeverantwoordelijk voor de arrestaties van politieke tegenstanders. In 1948 werd hij lid van het centraal comité van de BKP (Bulgaarse Communistische Partij) en in 1951 werd hij lid van het politburo van de BKP. In 1954 werd hij eerste secretaris van het centraal comité (dwz. partijleider) van de BKP. In 1962 werd hij tevens premier en de facto leider van de Bulgaarse Volksrepubliek. Als leider volgde hij trouw de bevelen van Moskou op en was een van de trouwste vazallen van de Sovjet-Unie.
Zjivkov stelde eens voor om Bulgarije te laten inlijven door de USSR als socialistische republiek. Hoewel hij een repressief bewind voerde, genoot hij een zekere populariteit omdat hij gematigder en milder was dan zijn voorgangers. In de jaren '70 steeg de Bulgaarse levensstandaard dankzij het door Zjivkov ingezette 'Nieuw Economische Mechanisme.' Het NEM zorgde voor mechanisatie van de industrie en landbouw. In de jaren '80 was het NEM echter verouderd en de economie ging achteruit. Dankzij een nieuwe grondwet werd Zjivkov in 1971 voorzitter van de Staatsraad (dat wil zeggen president van de volksrepubliek).
Vanaf het einde van de jaren '70 kwam er een persoonlijkheidscultus rond de persoon Zjivkov op gang. Overal verrezen er standbeelden en portretten van het staatshoofd.
Eind jaren '80 groeide de oppositie in het land tegen het bewind van Zjivkov, ook binnen de BKP. Na de val van de muur (november 1989) braken er onlusten uit, met name van de kant van de ecologisten, die zich zorgen maakten over het vervuilde milieu en de schending van de mensenrechten.
Eind november trad de langst regerende leider van het Warschau Pact af na een 'paleiscoup' binnen de eigen regering. Minister Mladenov werd zijn opvolger als partij- en regeringsleider. Spoedig daarop opende Petar Mladenov de besprekingen met de oppositie en Bulgarije werd een democratie. In 1992 werd Zjivkov veroordeeld wegens machtsmisbruik. Hij kreeg huisarrest en in 1998 overleed hij in Sofia.
[bewerk] Zie ook:
- Ludmilla Zjivkov (dochter)
| Voorganger: Vulko Tsjervenkov |
Secretaris-Generaal van de Bulgaarse Communistische Partij 1954-1989 |
Opvolger: Petur Mladenov |
| Voorganger: Anton Joegov |
Premier van Bulgarije 1962-1971 |
Opvolger: Stanko Todorov |
| Voorganger: geen |
Voorzitter van de Staatsraad 1971-1989 |
Opvolger: Petur Mladenov |
Kimon Georgiev - Georgi Dimitrov - Vasil Kolarov - Vulko Tsjervenkov - Anton Joegov - Todor Zjivkov - Stanko Todorov - Grischa Filipov -
Andrej Loekanov - Dimitur Popov - Filip Dimitrov - Ljoeben Berov - Reneta Indzjova - Zjan Videnov - Stefan Sofijanski - Ivan Kostov -
Simeon Sakskoburggotski - Sergej Stanisjev
