Plasmascherm
Een plasmascherm wordt gebruikt voor het weergeven van bewegende en vaste beelden. Het weergeven van beelden geschiedt bij een plasmascherm door middel van een paar honderdduizend minuscule lichtgevende beeldpunten of pixels (= picture elements). Dit garandeert een hoge resolutie of het vermogen om veel details weer te geven.
Inhoud |
[bewerk] Techniek
Een plasmascherm werkt volgens het principe van gasontladingslampen zoals de tl-buis. In een afgesloten ruimte zorgt een elektrische spanning ervoor dat een geïoniseerd gas (een zogeheten plasma; in plasmaschermen meestal bestaand uit neon of neon/helium-mengsels) licht geeft. In het plasmascherm worden evenwijdig lopende koperen draden aangebracht. Vlak daarboven ligt een tweede laag met koperen draden die loodrecht op de daaronder liggende draden staan. Een beeldpunt op een plasmascherm ontstaat doordat er een spanningsverschil wordt aangebracht op één onderliggende draad (de kathode of negatieve pool) en één draad in de tweede laag (de anode of positieve pool). Dat beeldpunt ontstaat op het kruispunt van de twee draden. Per beeldpunt moet je dan, om een kleurenscherm te krijgen, nog eens drie basiskleuren kunnen weergeven.
Door de juiste aansturing van de kruispunten ontstaat een helder en niet flikkerend beeld. Doordat een beeldpunt al gauw een afmeting heeft in de orde van 1 millimeter zijn plasmaschermen alleen in grote afmetingen met een goede resolutie te maken. Daardoor zijn plasmaschermen ook vooral geschikt voor televisieschermen en minder voor computerbeeldschermen.
[bewerk] Opvolger van beeldbuis
Het plasmascherm wordt, samen met de liquid crystal display (LCD), beschouwd als de opvolger van de kleurentelevisie voorzien van een beeldbuis. Hoewel conventionele beeldbuizen de laatste jaren drastische verbeteringen hebben ondergaan zoals beeldstabiliteit, kijkhoek en vlakheid, heeft het plasmascherm een aantal duidelijke voordelen.
Plasmaschermen zijn de concurrent van LCD-schermen, die nu nog vooral als computerbeeldschermen dienst doen, en ook steeds meer voor televisieschermen gebruikt worden. Plasmaschermen hebben, anders dan LCD-schermen, het grote nadeel dat ze vrij veel energie vragen en dat na verloop van tijd de kleuren verlopen ("inbranden"). Het voordeel ten opzichte van LCD-schermen is dat de kleurweergave onafhankelijk is van de kijkhoek en dat ze relatief eenvoudiger in grote maten te maken zijn.
[bewerk] Kenmerken
Een plasmascherm is zeer ondiep (een tiental cm) ten opzichte van een conventionele beeldbuis, zodat het als een schilderij aan de muur kan worden bevestigd. De beeldoppervlakte kan veel groter worden gemaakt, en beelddiagonalen van 107, 127 en 152 cm zijn gangbaar.
Een plasmascherm kan vanuit alle hoeken optimaal worden bekeken. Het genereren van beelden gebeurt geheel anders dan bij een gewone beeldbuis. Afzonderlijke beelden volgen elkaar bij een plasmascherm veel sneller op, wat resulteert in een rustig beeld voor het oog. Plasmaschermen kunnen met een televisietuner en luidsprekers worden uitgerust en worden voorzien van in- en uitgangen voor beeld en geluid. Een computer aangesloten op een plasmascherm geeft een mooi strak groot beeld. Dit biedt meteen perspectief aan een scala van andere toepassingen; zoals strakke weergave van digitale foto's of als informatiescherm in openbare ruimtes.
Tot de belangrijke eigenschappen van het plasmascherm behoren de contrastverhouding en de lichtsterkte. De eerste heeft te maken met het vermogen om het verschil tussen donkere en lichte partijen goed weer te geven. De tweede bepaalt in welke mate de kijkruimte moet worden verduisterd om weergegeven beelden goed te kunnen waarnemen.
Plasmaschermen hebben last van "inbranden": als pixels langere tijd op grote helderheid aangestuurd worden, zal voor die pixels de helderheid wat afnemen. Beelden of beeldelementen zoals logo's die langere tijd aangestaan hebben zullen daardoor als negatief te zien zijn als van beeld gewisseld wordt.
Qua levensduur zijn plasma-schermen gelijkwaardig aan LCD-schermen. Bij een gemiddeld gebruik van 6h per dag bedraagt de levensduur 27 jaar. Men moet er wel rekening mee houden dat de helderheid van de plasma-schermen na 27 jaar gehalveerd zal zijn, maar dat is bij de oude CRT-schermen (beeldbuizen) ook het geval. Een LCD-scherm is voorzien van 1 of meerdere backlights als lichtbron achter het scherm, deze lampen hebben bij een gebruik van 6h per dag een levensduur van 20 jaar. Bij einde levensduur zal er waarschijnlijk niet overgegaan worden tot vervanging van backlights, wegens de kosten. Een LCD-scherm heeft t.o.v. de plasmaschermen het voordeel dat er geen logo's kunnen inbranden, wat het zeer geschikt maakt als computerscherm en scherm voor gamemachines. Het grote nadeel van een LCD-scherm is, dat donkere partijen niet donker weergegeven worden, een nadeel van de backlights en eigen aan het systeem. Het voordeel ten opzichte van LCD is dat je plasma schermen veel groter kan maken. Ten opzichte van LCD waarin je maar tot beperkte grootes kan gaan.
| Bron(nen): |
|
PrismaTechniek in woord en beeld, Spectrum (1994), Liquid Crystals (Merck KGaG, Darmstadt) |
