Minimale alveolaire concentratie
Minimum Alveolar Concentration of MAC-waarde is in de anesthesie de manier waarmee wordt de potentie (sterkte) van dampvormige anesthetica wordt uitgedrukt. Hiermee kunnen de onderlinge sterkteverschillen tussen de verschillende dampen onderling vergeleken worden. Lachgas heeft een hoge waarde (en is daarmee laag potent), Halothaan heeft een lage MAC-waarde en is daarmee hoog potent.
De MAC-waarde van anesthetica is de Minimal Alveolar concentration ofwel de minimale alveolaire concentratie van een damp, waarbij bij een standaardpijnprikkel (klein sneetje op een vaste plek in het lichaam) bij 50% van de mensen geen terugtrekreactie geeft. De concentratie wordt weergegeven in procenten.
50% van de mensen reageert dus wel op 100% ofwel 1 MAC van een damp. Voor mono-anesthesie met een dampvormig anestheticum is ongeveer 1,3 maal de MAC nodig. Voorbeeld: de MAC-waarde van Lachgas is 101%. We dienen bij lachgasgebruik vaak ongeveer 70% lachgas toe samen met 30% zuurstof. 70% lachgas komt overeen met 70/101 is 0,7 maal de MAC-waarde. Lachgas is dus niet geschikt als enige anestheticum.
[bewerk] Bekende MAC-waardes van dampvormige anesthetica
- Halothaan 0,68% in zuurstof en 0,29% in 70% lachgas.
- Isofluraan 1,18% in zuurstof en 0,50% in 70% lachgas.
- Enfluraan 1,60% in zuurstof en 0,57% in 70% lachgas.
- Sevofluraan 2,5% in zuurstof (25 jaar) en 1,4% in 60% lachgas.
- Desfluraan 7,0% in zuurstof (25 jaar) en 4,0% in 60% lachgas.
- Lachgas 101% (Dit is alleen te bereiken in hyperbare omstandigheden, want anders is er zuurstofgebrek).
[bewerk] Invloeden op de MAC-waarde
- Leeftijd: toename geeft een daling van de MAC-waarde
- Analgesie/pijnstilling geeft een verlaging van de MAC-waarde.
Soms wordt gesproken van de MAC-waarde waarbij de patiënt reageert op de intubatie de MAC-bar (deze is ongveer 1,2 maal de gewone MAC-waarde). Verder is er een slaap-MAC die ongeveer 70% van de MAC-waarde is. Dit is de MAC-waarde waarbij de patiënt slaapt.
