Klooster van Osios Loukas
Het Klooster van Osios (of Hosios) Loukas is in architectonisch opzicht een der mooiste Byzantijnse bouwwerken van Griekenland.
Het klooster bevindt zich in de nomos Viotia (= Boeotië), een tiental km zuidoostwaarts van de hoofdweg Livadiá - Ámfissa, op de westelijke helling van de berg Elikónas (eertijds de Helicon), met een schitterend uitzicht over een vredige, groene vallei (waar volgens de legende Oedipus per ongeluk zijn vader Laios doodde).
[bewerk] Geschiedenis
"De Gelukzalige" Lukas (Grieks Osios Loukás) aan wie het klooster is toegewijd, werd in 896 geboren in 896 in Kastrí, het huidige Delphi. Na een avontuurlijk leven belandde hij uiteindelijk rond 940 in de buurt van het tegenwoordige dorp Stiri (van daar zijn bijnaam Stiriotis), waar hij tot bezinning kwam, een ascetisch kluizenaarsleven ging leiden zich een reputatie van wonderbare genezer verwierf. Hij ontdekte er een (nog steeds actieve) bron, waarvan het water geneeskrachtige werking zou bezitten. Geleidelijk sloot zich een schare vrome jongelieden uit de streek bij hem aan, die de idealen van het Byzantijnse monnikenleven wilden realiseren. Zij bouwden samen een eerste, nu verdwenen kapel, toegewijd aan de Heilige Barbara.
Door zijn voorspelling dat Byzantium het eiland Kreta op de Saracenen zou heroveren, trok hij de aandacht van het keizerlijke hof. Toen hij in 935 stierf, waren de eerste kloostercellen al gebouwd, evenals de eerste kleine kapel, waar zijn volgelingen hem begroeven. Keizer Romanus Lecapenus was de eerste die boven de eenvoudige begraafplaats van de Gelukzalige Lukas een prachtige kloosterkerk begon te bouwen. Later kon keizer Basilius de Bulgarendoder dit werk voltooien, overeenkomstig de wens van zijn moeder, keizerin Theophano. Kunstenaars uit Constantinopel kregen opdracht het fraaie bouwwerk van ornamentele mozaïeken en fresco's te voorzien.
