Kasteel Heeze
Kasteel Heeze, ten zuiden van Eindhoven, is één van de laatste bewoonde kastelen van Nederland. Het bestaat uit een middeleeuws deel, kasteel Eymerick, en het in 1665 door de bekende architect Pieter Post gebouwde deel. Door de unieke ligging, temidden van bossen en landerijen, de bouwgeschiedenis en de nog oorspronkelijke inrichting, behoort Kasteel Heeze tot de 10 belangrijkste rijksmonumenten in Nederland.
[bewerk] Historie
Alhoewel er reeds in 1172 melding wordt gemaakt van de eerste heren van Heeze, wordt er pas in 1203 voor het eerst gesproken in een oorkonde over het bestaan van een burcht in de heerlijkheid. De hertog van Brabant en de graaf van Gelre verklaarden toen dat zijn beide rechten hadden op "'t huys te Heeze". Tot aan de Franse tijd, het einde van de 18e eeuw, bleef de heerlijkheid Heeze-Leende, waartoe ook Zesgehuchten behoorde, als leengoed. Eerst aan het geslacht Van Horn tot 1615, vervolgens aan Van Renesse tot 1659, Snoeckaert van Schauburg tot 1733, De Holbach tot 1760 en vanaf die tijd aan Van Tuyll van Serooskerken. Tot 1648 werd de heerlijkheid regelmatig opgedragen aan de hertog van Brabant, daarna aan de Staten Generaal der Verenigde Provinciën. Na de opheffing van het seigneuriale gebied op het einde van de 18e eeuw vervielen de heerlijke rechten in de loop van de jaren; alleen de titel bleef bewaard. Bij keizerlijk decreet van 14 mei 1810 werden Heeze, Leende en Zesgehuchten zelfstandige eenheden of gemeenten.
Toen Albert Snoeckaert van Schauburg de heerlijkheid Heeze-Leende in 1659 kocht, was het oude kasteel, Eymerick, zeer vervallen. Snoeckaert besloot een geheel nieuw groots kasteel neer te zetten op de plaats van het oude. Hij gaf daartoe opdracht aan een van de bekendste bouwmeesters uit die tijd, Pieter Post, architect in vaste dienst, eerst van Frederik-Hendrik en daarna van prins Willem II. Hij werd onder meer bekend als bouwmeester van het Huis ten Bosch in 's-Gravenhage, het stadhuis van Maastricht en het kasteel van Turnhout.
Het nieuwe kasteel van Heeze kwam, overigens slechts gedeeltelijk, gereed in 1665. Wegens geldgebrek werd alleen de voorbouw van het door Pieter Post ontworpen kasteel het nieuwe kasteel Heeze. Waar een imposant gebouw had moeten verrijzen is het oude kasteel Eymerick blijven staan.
In 1733 verkocht de zoon van Albert Snoeckaert van Schauburg Heeze aan François Adam Baron de Holbach, die in de jaren van zijn bezit het kasteel verrijkte met kostbare gobelins en wandtapijten, ook liet hij bij het kasteel grote stallingen bouwen. In 1750 gaf François Adam Heeze als huwelijks geschenk aan Paul Thierry Baron de Holbach, de secretaris van de Koning van Frankrijk en ook een bekende filosoof. Deze was echter zelden in Heeze en verkocht de heerlijkheid in 1760 aan Jan Maximiliaan Baron van Tuyll van Serooskerken. Sindsdien wordt het Kasteel bewoond door de familie van Tuyll van Serooskerken.
Het kasteel valt tegenwoordig te bezichtigen en is beschikbaar voor huwelijken en feesten, vergaderingen en bedrijfspresentaties. De uitgebreide bossen en heidevelden die vroeger tot het kasteel behoorden (Herbertusbossen, delen van de Strabrechtse Heide en de Groote Heide) zijn nu eigendom van Staatsbosbeheer en het Brabants Landschap
In de laatste week van augustus wordt in Kasteel Heeze het Cultuurfestival gehouden in het kader van de Brabantse dag.
