Cenote

Een cenote of cenode is een ondergrondse poel in het noorden van Yucatán. Er zijn in Yucatán ruim 3000 cenotes waarvan er zo'n 1400 bestudeerd en geregistreerd zijn.

Het woord komt van het Maya-woord dzonot dat afgrond betekent. De poelen zijn gevormd door opvulling met water van de kloven die een deel zijn van de rand van de krater van Chicxulub. Er zijn vier soorten cenotes:

• ondergondse,
• oppervlakkige (vijvers/meren),
• semi-ondergrondse en
• oppervlakkige bronnen.

In deze regio zijn er geen bovengrondse rivieren. Het water sijpelt door de poreuze grond en vloeit via ondergrondse rivieren naar de zee. Op sommige plaatsen is het gesteente verweekt en ingezakt, waarbij ondergrondse, met water gevulde holtes ontstaan, de cenotes.

In de tijd van Chichén Itzá werden de poelen gebruikt om mensenoffers te brengen en bij onderwaterarcheologie komen nu de slachtoffers boven water. De mensenoffers werden waarschijnlijk gebracht aan de regengod Chac. In dit vrij karige en droge gebied was het verzekeren van regelmatige regens een belangrijke wens van een ieder.

In Europa komen vergelijkbare structuren voor, zie hiervoor Aven.

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Cenote op Wikimedia Commons.