Carotenoïde
Carotenoïden omvatten een omvangrijke groep van gele tot roodachtige kleurstoffen, die vooral in de chromoplasten en plastiden van planten, in bacteriën, maar ook in de huid, in het dekschild en in het pantser van dieren alsook in de veren of in het eigeel voorkomt, wanneer deze dieren via hun voedsel deze kleurstoffen binnenkrijgen. Carotenoïden in dieren zijn uitsluitend afkomstig uit planten. Voorbeelden hiervan zijn de kleur van het eigeel en de kleur van het kuikentje.
Meestal bestaan carotenoïden uit onverzadigde koolwaterstofketens en hun oxidatieproducten. Carotenoïde is opgebouwd uit 8 isopren-eenheden (2-methyl-1,3-butadieen-eenheden). Ze worden onderverdeeld in:
- caroteen, dat alleen uit koolstof en waterstof bestaat en
- xantofyl, dat zuurstofhoudende derivaten van caroteen zijn.
De carotenoïden behoren tot de secundaire plantenstoffen, omdat ze slechts in lage concentraties in planten voorkomen. Ze zijn echter zeer belangrijk voor de gezondheid. De meesten zijn anti-oxidanten en bieden hierdoor bescherming tegen kanker.
Carotenoïde is bij het overdragen van energie bij de fotosynthese betrokken als "antennenpigment". Verder beschermen ze chlorofylmoleculen tegen de schadelijke gevolgen van zonlicht bijvoorbeeld van UV-stralen.
