Руски републики

Од Википедија, слободна енциклопедија

Руската Федерација се дели на 88 федерални субјекти (составни единици), 21 од нив се републики. Републиките се територии со неруско население. Локалните етнички групи се нарекуваат „титуларни националности“. Заради децении (во некои случаи векови) внатрешна имиграција во рамките н Русија, оваа националност обично не е мнозинството во таа република.

[уреди] Уставен статус

Републиките се разликуваат од другите федерални субјекти по тоа што имаат право да постават свој официјален јазик (Член 68 од рускиот Устав) и да имаат свој устав. Другите федерални субјекти, како краеви (територии) и области (провинции), го немаат ова право. Секоја република има свој претседател.

Нивото на фактичка автономија варира од единица до единица, но обично таа е прилично голема. Парламентарните собранија на републиките често имаат донесувано закони кои се косат со федералниот устав, и претседателите на републиките знаат да бидат многу моќни. Меѓутоа оваа автономија е прилично намалена под водството на Владимир Путин, Претседател на Руската Федерација од 2000, кој се залага за превласт на федералниот устав.

Воспоставувањето на седум големи краеви над регионите и управители назначени од претседателот ја има зајакнато власта на законот и следењето на уставот во републиките. Покрај тоа, Путин го има зајакнато законодавството во републиките, а ја има заслабнато извршната власт. Сега претседателите на републиките ги назначува самиот претседател на Русија, но ваквата номинација мора да биде прифатлива за парламентот на таа република.

ВО најголемиот дел од републиките има некаков вид на сепаратистичко движење, но овие не се многу силни. Меѓутоа меѓу татарите, башкирите, јакутите и чеченците има силна поддршка за отцепување. Но оваа замисла е прилично проблематична заради етничкиот состав на населението во тие републики (Татарстан, Башкортостан, Јакутија); (заради Чеченската војна, денес многу малку нечеченци живеат во Чеченија).

[уреди] Листа на републики во Русија


Адигеја Алтај Башкортостан Бурјатија Дагестан Ингушетија Кабардино-Балкарија	8. Калмикија 9. Карачаево-Черкесија 10. Карелија 11. Коми 12. Мариј Ел 13. Мордовија 14. Јакутија	15. Северна Осетија-Аланија 16. Татарстан 17. Тува 18. Удмуртија 19. Хакасија 20. Чеченија 21. Чувашија

Република	Континент	Титуларна националност¹	Тируларна националност во населението на републиката	Титуларна националност: Јазична група	Титуларна националност: Главна религија	Етнички руси во населението на републиката	Население⁴
Адигеја (Адыгея)	Европа	Черкези	23%	Кавкаски	Сунитски ислам	66%	450,000
Алтај (Алтай)	Азија	Алтајци	31%	Турски	Бурханизам, Ламаизам, Шаманизам	57%	200,000
Башкортостан (Башкортостан)	Европа	Башкири	28%	Турски	Сунитски ислам	39%	4,000,000
Бурјатија (Бурятия)	Азија	Бурјати	24%	Монголски	Тибетски будизам („Ламаизам“)	69%	1,100,000
Чеченија (Чеченская Республика)	Европа	Чеченци²	помеѓу 70% и 98%	кавкаски	Сунитски ислам	не се знае⁷	не се знае⁷
Чувашија (Чувашская Республика)	Европа	Чуваши	68%	турски	Руско православие	27%	1,400,000
Дагестан (Дагестан)	Европа	10 локални народности³	80%	Кавкаски,Турски⁵	Сунитски ислам	12%	1,900,000
Ингушетија (Ингушетия)	Европа	Ингуши²	77%	Кавкаски	Сунитски ислам	1%	470,000
Кабардино-Балкарија (Кабардино-Балкарская Республика)	Европа	Кабардинци, Балкари	66% (Кабардинци 55%, Балкарци 11%)	Кавкаски,Турски	Сунитски ислам, Руско православие⁶	25%	790,000
Калмикија (Калмыкия)	Европа	Калмици	53%	Монголски	Тибетски будизам („Ламаизам“)	33%	320,000
карачево-Черкесија (Карачаево-Черкесская Республика)	Европа	Карачајци, Черкеси	50% (Карачајци 39%, Черкеси 11%)	Турски, Кавкаски	Сунитски ислам	42%	430,000
Карелија (Карелия)	Европа	Крарели (сродни на финците)	11%	Фино-унгарски	Руско православие	72%	800,000
Хакасија (Хакас(с)ия)	Азија	Хакаси	12%	Турски	Руско православие	80%	580,000
Коми (Коми)	Европа	Коми	~25%	фино-унгарски	Руско православие	58%	1,200,000
Мариј Ел (Марий Эл)	Европа	Маријци	43%	Фино-унгарски	Руско православие	48%	760,000
Мордовија (Мордовия)	Европа	Мордвинци	36%	Фино-унгарски	Руско православие	56%	960,000
Саха (Јакутија) (Саха (Якутия))	Азија	Јакути	45%	Турски	Руско православие, Шаманизам	41%	1,100,000
Северна Осетија-Аланија (Северная Осетия-Алания)	Европа	Осети	53%	Ирански	Руско православие, Сунитски ислам	30%	650,000
Татарстан (Татарстан)	Европа	Татари	52%	Турски	Сунитски ислам	39%	3,700,000
Тува (Тыва)	Азија	Туванци	77%	Турски	тибетски будизам („Ламаизам“), шаманизам	20%	310,000
Удмуртија (Удмуртская Республика)	Европа	Удмурти	31%	Фино-унгарски	Руско православие	59%	1,600,000
Белешки: Кабардино-Балкарија, Карачево-Черкесија и Дагестан имаат повеќе титуларни националности. Некогашната Чеченско-Ингушка Автономна Советска Социјалистичка Република имала две титуларни националности сè до нејзината поделба на две републики, Чеченија и Ингушетија, во 1991. Десетте локални националности во Ингушетија се: Агули, Авари, Даргинци, Кумици, Лакци, Лезгинци, Ногајци, Рутулци, Табасаранци и Цахури. Сите броеви на население во таблицава се со до две децимали. Балкраците, Карачајците, Кумиците и Ногајците се турски народи, додека Агулите, Аварите, Черкесите, Даргинците, Лакците, Лезгинците, Рутулците, Табасаранците и Цахурите се кавкаски. Кабардинците и најголемиот дел од Балкарците се муслимани, но некои балкарци се руски православци Чеченската војна предизвикала голема бегласка миграција, и затоа точна проценка на населението во чеченија е невозможна. Многу од „чеченските граѓани“ впрочем живеат на друго место, главно во Ингушетија. Во некогашната Чеченско-Ингушка АССР, населението било 23% руско и 58% чеченско.

Субјекти на Руската Федерација

Републики:	Адигеја \| Алтај \| Башкортостан \| Бурјатија \| Дагестан \| Ингушетија \| Јакутија \| Кабардино-Балкарија \| Калмикија \| Карачаево-Черкесија \| Карелија \| Коми \| Мариј Ел \| Мордовија \| Северна Осетија-Аланија \| Татарстан \| Тува \| Удмуртија \| Хакасија \| Чеченија \| Чувашија
Краеви:	Алтајски \| Краснодарски \| Краснојарски¹ \| Пермски \| Приморски \| Ставрополски \| Хабаровски
Области:	Амурска \| Архангелска \| Астраханска \| Белгородска \| Брјанска \| Владимирска \| Волгоградска \| Вологодска \| Воронежска \| Ивановска \| Иркутска³ \| Јарославска \| Калининградска \| Калужска \| Камчатска² \| Кемеровска \| Кировска \| Костромска \| Курганска \| Курска \| Ленинградска \| Липецка \| Магаданска \| Московска \| Мурманска \| Нижегородска \| Новгородска \| Новосибирска \| Омска \| Оренбургска \| Орловска \| Пензенска \| Псковска \| Ростовска \| Рјазанска \| Самарска \| Саратовска \| Сахалинска \| Свердловска \| Смоленска \| Тамбовска \| Тверска \| Томска \| Тулска \| Тјуменска \| Улјановска \| Чељабинска \| Читинска
Градови од федерално значење:	Москва \| Санкт Петербург
Автономна област:	Еврејска
Автономни окрузи	Агински \| Јамало-Ненецки \| Корјакски² \| Ненецки \| Тајмирски (Долгано-Ненецки)¹ \| Уст-Ордински³ \| Ханти-Мансијски—Југра \| Чукотски \| Евенкиски¹

на 1 јануари 2007, Евенкискиот и Тајмирскиот ќе бидат припоени кон Краснојарскиот крај.
на 1 јули 2007, Камчатската област и Корјаскиот автономен округ ќе бидат припоени кон Камчатскиот крај.
на 1 јануари 2008, Уст-Ординскиот Бурјатски автономен округ ќе стане составел дел од Иркутската област.

Федерални окрузи

Преземено од "http://mk.wikipedia.org../../../%D1%80/%D1%83/%D1%81/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%80%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8.html"

Категории: Автономни републики | Руски републики | Поделба на Русија