Израелско-либанска војна од 1982 година
Од Википедија, слободна енциклопедија
Израелско-либанската војна од 1982 година е војна помеѓу Израел и Либан. Војната започна на 6 јуни 1982 година кога израелската војска го нападна јужен Либан. Израелската влада го оправдуваше овој потег како одговор на обидот за атентат врз израелскиот амбасадор во Британија од страна на Фатах – Револуционерен совет на Абу Нидал и на артилериските напади на ПЛО врз северен Израел. По израелската офанзива, ПЛО беше принуден да се повлече од земјата, а Израел го држеше под окупација јужен Либан сè до 2000 година, кога се повлече.
[уреди] Вовед во војната
По Израелско-арапската војна од 1948 година, во Либан пребегнаа повеќе од 110.000 палестински бегалци. По Граѓанската војна во Јордан од 1970 до 1973, во која беше вмешана и ПЛО, во Либан имаше дополнителен наплив на Палестинци протерани од Јордан. Така, во 1975 година во Либан веќе имаше повеќе од 300.000 Палестинци, кои создадоа неформална држава во држава во јужен Либан. Покрај тоа, по избувнувањето на Либанската граѓанска војна, ПЛО почна да игра важна улога.
Во 1978 Израел испраќа воени сили во Либан во операцијата позната како Операција Литани. Под меѓународен притисок, израелските сили набрзо се повлекуваат, но задржуваат либанска територија од 12 милји кон границата со Израел како „безбедносна зона“, која и’ ја предаваат на нивната сојузничка Јужнолибанска војска.
Поради обновените напади врз израелска територија од страна на ПЛО во јужен Либан и користејќи го обидот за атентат на Абу Нидал врз израелскиот амбасадор во Британија како изговор, на 6 јуни 1982 Израел ја почнува својата втора интервенција во Либан.
[уреди] Текот на војната
Израел тврдеше дека негова цел е да ги потисне борците на ПЛО 40 км северно од границата. Израелските сили брзо и лесно ја остварија оваа цел, но не се задоволија со тоа. Не само што либанските градови Тир и Сидон (кои беа во рамките на тие 40 километри) беа значително разрушени, туку и либанскиот главен град, Бејрут, беше бомбардиран цели десет недели, при што беа убиени многу палестински и либански борци и цивили.
[уреди] Исход на војната
Опколени во западен Бејрут и подложени на тешко бомбардирање, борците на ПЛО и сириските сили со помош на меѓународните миротворни сили успеаја да издејствуваат од Израел безбедно заминување на палестинските бегалци од Либан во соседните арапски земји.
Согласно договореното, во август 1982 година ПЛО го повлекува најголемиот дел од своите сили од Либан. Со американско посредство, во мај 1983 година Израел и Либан постигнуваат мировен договор според кој израелските сили требаат да го напуштат Либан. Сепак, инструментите за ратификација никогаш не беа разменети, а во март 1984 година, Либан, под притисок на Сирија, се откажа од договорот. Во јануари 1985 година Израел започна со своето повлекување, но повторно задржа „безбедносна зона“ во јужен Либан под своја окупација, во длабочина од 4 до 6 километри погранична либанска територија, под изговор за спречување на нападите врз северен Израел. Од оваа безбедносна зона Израел се повлекува дури во пролетта 2000 година, иако и понатаму ја задржа под окупација областа позната како Шебански фарми, за кои Либан и Сирија тврдат дека се либанска територија.
Денот кога Израел целосно се повлече од јужен Либан, 25 мај, е прогласен за Ден на ослободувањето во Либан.
Во јули 2006 година Израел по трет пат воено интервенира во Либан.
