Protein

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

E Protein (Eewäiss) ass e Polymer vun Aminosaieren (tëscht 100 an e puer Dausend) déi matt enger Peptidbindung verbonne sinn, dowéinst kann een och Polypeptide soen. (Bei manner ewéi 100 Aminosaieren schwätzt een normalerweis vun engem Peptid).

Inhaltsverzeechnes 1 Struktur 1.1 Primärstruktur 1.2 Sekundärstruktur 1.3 Tertiärstruktur 1.4 Quaternärstruktur 2 Funktiounen 3 Synthes 4 Proteinen als Nährstoff

[Änneren] Struktur

[Änneren] Primärstruktur

D'Primärstruktur vun engem Protein ass d'Reiefolleg vun den Aminosaieren, esou wéi se vun dem RNS virgeschriwwen ass.

[Änneren] Sekundärstruktur

D'Sekundärstruktur entsprecht der Positioun am Raum vun de Aminosaieren, d'Aminosaiereketten bleiwt nämlech net linear mä faalt sech esou datt d'Energie bannent dem Molekül méiglechst kleng ass. Dobäi si verschidde Strukturen besonnesch heefeg unzetreffen:

• α-Helix: ass eng rietsdréiend Spiral matt engem Duerchmiesser vun 120 nm.
• β-Blaat: d'Aminosaieren sinn am Zickzack organiséiert.

D'Sekundärstrukturen gi stabiliséiert duerch Waasserstoffbrécken tëscht de Waasserstoff- a Sauerstoffatomen vum Proteinskelett (also net de Säiteketten vun den Aminosaieren)

[Änneren] Tertiärstruktur

D'Tertiärstruktur ass d'Organisatioun vun de verschiddenen Sekundärstrukturelementer ënnert sech. Dës Organisatioun gett bestëmmt duerch net-kovalent Bindungen tëscht den Aminosäieresäiteketten, z.B. London-Dispersiouns-Kräfte, Salzbrécken, Disulfidbrécken (déi sinn allerdengs kovalent). E Protein kann nëmmen aktiv sinn, wann seng Tertiärstruktur korrekt ass.

[Änneren] Quaternärstruktur

Verschidde Proteinne brauche méi Polypeptidkette fir funktionell ze sinn, z.B. Hämoglobin. D'Quaternärstruktur beschreiwt wéi dës verschidde Molekülen mussen am Raum organiséiert si fir ze fonktionnéieren.

[Änneren] Funktiounen

An den Organismen hunn d'Proteine ganz verschidden a villsäiteg Aufgaben, z.B.

• Struktur vun der Zell
• Transport vu Substanzen
• Katalys als Enzymer
• Ofwier (Antikierper)
• Aminiosaierereserv

[Änneren] Synthes

Bal all d'Proteine ginn duerch Ribosomen zesummengesat déi eng RNS liesen. (kuck Molekularbiologie an Translatioun). E puer (kleng) Proteine kënnen duerch Enzymer zesummegesat ginn, an deem Fall kënnen och speziell Aminosaieren agebaut ginn, déi net am genetesche Code firgesi sinn.

[Änneren] Proteinen als Nährstoff

Proteinen erfëllen an alle Beräicher vum Kierper wichteg Eegeschaften vun verschiddenen Aarten. Si sinn de Grondbausteen vun allem Liewen. Si bilden nieft de Gluciden an de Lipiden den Haaptbestanddeel vun der mënschlerer Ernährung. De Kierper besteet aus 15 bis 20 % aus Proteinen, mä e brauch awer dauernd d'Opnahm vun hinnen, well en se net selwer hirstelle kann.

Déi Proteinen déi mam Iessen opgeholl ginn an eng aner Aminosaierkombinatioun hunn, wéi déi Proteinen dei am mënschleche Kierper sinn, ginn am Darm duerch Enzymer an hier Bestanddeeler zerluegt. Da gi si dem nei zesummegesat datt si dem Kierper sengen Ufuerderungen entspriechen.