გაბენი, ჟან

ვიკიპედიიდან

ჟან გაბენი (Jean Gabin, ნამდვილი სახელი და გვარი ჟან-ალექსის მონკორჟე Jean-Alexis Moncorgé) (*17 მაისი, 1904, მერიელი ― † 15 ნოემბერი, 1976) იყო უდიდესი ფრანგი მსახიობი და ომის გმირი. დაიბადა პარიზში, საფრანგეთი; გაიზარდა სოფელ მერიელში სენ-ე-უასის პრეფექტურაში პარიზიდან ჩრდილოეთით 35 კილომტერში. კაბარეს მსახობების შვილი, შავ მუშად მუშაობდა, თუმცა 19 წლის ასაკში შოუ ბიზნესში მოხვდა მცირე როლით ფოლი-ბერჟერის სპექტაკლში. ჯარში გაწვევამდე აგრძელებდა სხვადასხვა მეორეხარისხოვანი როლების შესრულებას.

[რედაქტირება] სამსახიობო კარიერა

სამხედრო ვალის მოხდის შემდეგ გაბენი ისევ გართობის ბიზნესში ბრუნდება. ამ დროს ირჩევს ფსევდონიმად "ჟან გაბენს" პარიზის სამუსიკო ჰოლებში თუ ოპერეტებში შემოთავაზებული როლების შესრულებისას. შემდეგ ერთ-ერთ თეატრალურ დასთან ერთად სამხრეთ ამერიკაში ტურით მიმგზავრება, საფრანგეთში დაბრუნებისას კი სამსახურს მულენ-რუჟში პოულობს. მისი სამსახიობო ნიჭი ამ პერიოდში სულ უფრო შესამჩნევი ხდება და, შესაბამისად, უკეთესი როლებიც შესთავაზეს, რის შედეგადაც 1928 წელს ორ მუნჯ ფილმში იღებს მონაწილეობას. ორი წლის შემდეგ ის ადვილად ერთვება გახმოვანებულ კინემატოგრაფიაში როლით 1930 წლის პათე ფრერის ფილმში "Chacun sa Chance".

მეორეხარისხოვანი როლებით გაბენი ოთხ წელიწადში 25-მდე ფილმში იღებს მონაწილეობას. თუმცა ნამდვილი წარმატება მოჰყვა მის შესრულებას ჟულიენ დიუვივიეს 1934 წლის ფილმში "მარია ჩაპდელენი". 1936 წლის ფილმში "ლა ბანდერა" შესრულებული რომანტიული გმირის როლით გაბენი ვარსკვლავის სახელს იხვეჭს. მომდევნო წელს, ისევ დიუვივიესთან ერთად, უაღრესად წარმატებულ ფილმში "პეპე ლე მოკო" (1937) გაბენი საერთაშორისო აღიარებას ჰპოულობს. იმავე წელს გაბენი თამაშობს ჟან რენუას ბრწყინვალე ფილმში "La Grande Illusion", რომელსაც კინოგაქირავებაში უდიდესი წარმატება და კრიტიკოსთა უმაღლესი შეფასება მოჰყვა, ნიუ-იორკშიც კი, სადაც ის არნახულად დიდ ხანს - ექვს თვეს გადიოდა კინოთეატრებში. ჰოლივუდიდან უამრავი შემოთავაზების მიუხედავად გაბენი მათ თავდაპირველად უარით ისტუმრებდა მეორე მსოფლიო ომის დაწყებამდე. გერმანიის მიერ საფრანგეთის ოკუპაციის დროს ის ჟან რენუასა და ჟულიენ დიუვივიესთან ერთად ამერიკაში გამეგზავრა.

1939 წელს მეორე ცოლთან განქორწინების შემდეგ, ჰოლივუდის პერიოდში, გაბენი მარლენ დიტრიხთან სასიყვარულო ურთიერთობა იწყება. მისი ამერიკული ფილმები წარმატებით ვერ სარგებლობს და რთული ხასიათისა და ეგოიზმის გამო ჰოლივუდის კარიერა ჩავარდნის პირას მიჰყავს. ჰოლივუდის კინოპროდიუსერებზე განაწყენებული გაბენი გენერალ დე გოლის ფრანგულ განმათავისუფლებელ არმიას უერთდება, სადაც ის სამხედრო მედალსა (Médaille Militaire) და ომის ჯვარს (Croix de Guerre) იმსახურებს საბრძოლო დამსახურებისთვის ჩრდილოეთ აფრიკაში მოკავშირეებთან ბრძოლებში. გამარჯვების დღის შემდეგ, გაბენი იმ სამხედრო კონტინგენტის ნაწილი იყო, რომელიც განთავისუფლებულ პარზში ტრიუმფალურად შევიდა. მედიის მიერ ფირზე აღბეჭდილია სცენა, სადაც მოუთმენლად მომლოდინე მარლენ დიტრიხი ხალხმრავალ ქუჩაში გაბენს მოჰკრავს თვალს სამხედრო ტანკზე და მისკენ გარბის.

[რედაქტირება] ფილმოგრაფია