Möttulstrókur
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Möttulstrókur er fyrirbæri sem myndast í iðrum jarðar. Heitt efni (fast efni sem er um 200° C heitara en umhverfið) myndar möttulstrókinn, en vegna hitans er strókurinn eðlisléttari og því rís jarðskorpan yfir stróknum ofar en jarðskorpan í kring (um 5-40 km). Þegar jarðskorpan rís losnar þrýstingur og efsti hluti möttulstróksins bráðnar og myndar oftast basalt kviku. Kvikan sem berst upp með möttulstróknum ber þess merki að hafa verið í iðrum jarðar í allt að 2000 milljón ár, án þess að hafa komið upp á yfirborðið. Efnasamsetning kvikunnar er frábrugðin venjulegri kviku, hvað varðar magn léttmálma í henni. Svæði yfir möttulstrókum kallast heitir reitir. Möttulstrókar myndast þegar jörðin losar sig við varma.