جایزه نوبل
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
جایزه نوبل بر اساس وصیت آلفرد نوبل به کسانی (و در مورد جایزه صلح، به موسساتی) داده می‌شود که تحقیقات برجسته‌ای کرده باشند، یا روش و وسیله‌ای ابداع و اختراع کرده باشند یا خدمت برجسته‌ای به جامعه کرده باشند. جایزه نوبل در رشته‌هائی که داده می‌شود، بالاترین تقدیر در جهان امروز به‌شمار می‌رود.
[ویرایش] رشته‌ها
جایزه نوبل در پنج رشته داده می‌شود:
جایزه دیگری که از سوی آکادمی علوم پادشاهی سوئد در رشته اقتصاد داده می‌شود به جایزه نوبل اقتصاد معروف است، گرچه ارتباطی به بنیاد نوبل ندارد.
تا کنون ۷۷۰ جایزه داده شده، اگرچه برخی از برندگان از دریافت آن تن زده‌اند.
چهار هیئت مخصوص اعطاء جایزه که تحت اساسنامه بنیاد نوبل فعالیت می‌کنند عبارت‌اند از:
- آکادمی علوم سلطنتی (برای شیمی و فیزیک)
- مؤسسه طبی سلطنتی کاروئین (برای طب)
- آکادمی سلطنتی سوئد (برای ادبیات)
- کمیته نروژی نوبل وابسته به پارلمان نروژ (برای جایزه صلح).
ضمناً پنج کمیته نوبل هم وجود دارد که هریک برای توزیع یکی از جوایز مطالعه می‌کنند (از جمله کمیته نروژی برای جایزه صلح). بهعلاوه چهار انستیتو یا مؤسسه نوبل هم وجود دارد که هریک برای یکی از چهار جایزه فوقالذکر فعالیت می‌کنند.
کمیتههای پنجگانه نوبل هریک سه تا پنج عضو دارند که توسط هیئت مربوط تعیین میشوند. کسی نمیتواند خود را نامزد دریافت جایزه نوبل کند. کسانی‌که میتوانند معرف نامزدهای جوائز نوبل باشند:
- برندگان سابق جوائز نوبل (در رشته مخصوص خود)
- اعضاء هیئت اعطاء جوایز و اعضاء کمیتههای نوبل (در رشته مخصوص خود)
- استادان برجسته دانشگاه و آنهائی که توسط اعطاء کنندگان جوایز انتخاب میشوند.
- ناشر اثر نامزد. (در مورد ادبیات)
- اعضاء پارهای از سازمانهای پارلمانی یا حقوقی بینالمللی (برای جایزه صلح)
- اعضاء پارلمانها و کابینهها (برای جایزه صلح).
- فهرست برندگان جایزه نوبل
