تاریخچه مهندسی شیمی در ایران
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
تاریخچه مهندسی شیمی در ایران به تأسیس مدرسه صنعتی ایران و آلمان برمیگردد که پس از جنگ جهانی یکم به عنوان غرامت جنگی به ایران واگذار گردید. در این مدرسه عالی در هر رشته مهندسی شیمی، برق و ماشین حدود بیست نفر دانشجو پذیرفته میشد. گرچه پس از گذراندن دورهای دو ساله دانش آموختگان آن مهندس شیمی نامیده میشدند اما برنامه درسی آنها بیشتر دروس مربوط به رشته شیمی با تأکید بر شیمی تجزیه و آزمایشگاه بود. شش سال بعد یعنی در سال ۱۳۱۳ که دانشگاه تهران بنیاد شد و رشته مهندسی شیمی بخشی از دانشکده فنی را به خود اختصاص داد. رقابتهای ناسالم میان دانش آموختگان این دو واحد آموزشی سرانجام منجر به منحل شدن مدرسه عالی صنعتی که در آن زمان «هنرسرای عالی» نامیده میشد گردید. مدتی بعد دانشگاه صنعتی پلی تکنیک تأسیس شد (سال ۱۳۳۶) و برای دوره چهار ساله مهندسی شیمی نیز دانشجو پذیرفت. نگاهی به برنامه درسی دانشکده فنی دانشگاه تهران و پلی تکنیک در سالهای دهه چهل خورشیدی نشان میدهد که برنامه درسی مهندسی شیمی در این زمان هنوز با برنامه واقعی مهندسی شیمی تفاوت چشمگیری داشت. از درسهایی مانند انتقال حرارت، انتقال جرم و طرح راکتور خبری نبود و تنها تعداد کمی از درسهایی که میتوان آنها را ویژه مهندس شیمی دانست مانند: تقطیر، جذب و ترمودینامیک تدریس میشد. پس از این دو دانشگاه، دانشگاه شیراز و سپس در سال ۱۳۴۴ دانشگاه صنعتی آریامهر سابق (شریف فعلی) با برنامهای که تفاوت محسوسی با برنامه درسی امروز مهندسی شیمی نداشت پا به عرصه وجود گذاشتند. در سالهای بعد ضمن گسترش دورههای کارشناسی، دورههای کارشناسی ارشد و در بعضی دانشگاهها دوره دکتری نیز گشایش یافتند. لازم به یادآوری است که در طی این سالیان دانشکده نفت آبادان نیز با افت و خیزهای زیاد فعالیت کرده و در برخی از سالهای فعالیت خود، در رشته مهندسی شیمی نیز دانشجو پذیرفت. تعداد دانش آموختگان مهندسی شیمی در ایران تا سال ۱۳۷۰ حدود هشت هزار نفر برآورد میشود. تعداد پذیرفتهشدگان در رشته مهندسی شیمی در سال ۱۳۷۲-۱۳۷۱ در حدود هزار نفر و از آن به بعد نیز تقریباً در هر سال همین حدود بوده است. در سالهای اخیر آموزش مهندس شیمی در ایران متأسفانه تحول چندانی نداشته است و اگر در این زمینه تحولی صورت نگیرد آینده آن، بویژه با توجه به تعداد دانشجویانی که در سال پذیرفته میشوند و کمبود پروژههای پژوهشی برای دوره دکتری و کارشناسی ارشد، مبهم خواهد بود.
[ویرایش] جستارهای وابسته
- تاریخ آموزش مهندسی شیمی
[ویرایش] برگرفته از
چکیدهای از «تاریخچه آموزش مهندسی شیمی»: یک کار پژوهشی در دانشگاه صنعتی شریف تهران در سال ۱۳۸۱ با همکاری مژده اشرفی.