Galoa lingvo
El Vikipedio
Lingvo > Lingvaj familioj > Hindeŭropa > Latinida > Galoa < Bretonio
La galoa lingvo (memnomo: galo, france: gallo) estas unu el la du lingvoj de Bretonio en Francio. Kvankam ĉiuj en Bretonio parolas nun la francan, ankaŭ viglas okcidente la Bretona lingvo kaj oriente la galoa.
Male de la bretona, kiu estas kelta lingvo, galoo estas latinida. La galoa do ege pli similas al la franca ol al la bretona.
Enhavo |
[redaktu] Uzantoj
Galoo estas parolata en "Alta Bretonio", t.e. la departementoj Ille-et-Vilaine, Loire-Atlantique kaj parte en Côtes-d'Armor kaj Morbihan. Precipe parolata de maljunuloj, la galoa estas ankoraŭ iom parolata en kamparo. Verŝajne kelkaj miloj da personoj parolas kaj komprenas ĝin. Sed la lingvo estas pli kaj pli malaperanta, precipe ĉar la lingvo ne estas unuigita. Efektive, laŭ la regiono, la akcentoj kaj eĉ la vortoj varias. Asocioj nuntempe klopodas por unuecigi la vortliterumojn. Jam aperis vortaroj kaj libroj galoe. Ekzemple la franca bildlibro Tinĉjo (ankaŭ tradukita Esperanten) aperis en galoo.
[redaktu] Ekzemploj
Ekzistas multaj skribmanieroj. La vortaroj kontraŭdiras unu la aliajn. La sekvantaj ekzemploj estas tiuj de Rennes, kiel sur la bildo. Pri la prononco: eu estas franca "eu", an estas franca nazala sono kaj la u estas la franca "u".
| Galoe | France | Esperante |
|---|---|---|
| anoet [ane] | aujourd'hui | hodiaŭ |
| avet [avet] | abeille | abelo |
| betunae [betune] | fumer | fumi |
| bié neir [bje na] | blé noir | fagopiro |
| chaérr [ŝer] | chaise | seĝo |
| chapèu [ŝape] | chapeau | ĉapelo |
| doujaé / donjaé [duĵa] | délicat | delikata |
| fórmaij [forma] | fromage | fromaĝo |
| desort [desor] | sortie | elirejo |
| cheir [ŝe] | tomber | fali |
| biq [bik] | chèvre | kaprino |
| emer [eme] | aimer | ami |
| ostèu [osteu] | maison | domo |
| góll [gul] | bouche (gueule) | buŝo (faŭko) |
| limerot [limero] | numéro | numero |
| lip [lip] | lèvre | lipo |
| maézoe, admaézoe [meze] | désormais | ekde nun |
| nouna [nuna] | non | ne |
| o [o] | avec | kun |
| peirr [pir] | poire | piro |
| pié [pje] | pluie | pluvo |
| escoll [ekol] | école | lernejo |
| chat-de-boéz [ŝadbue](arbarkato) | écureuil | sciuro |
| esteill [etel] | étoile | stelo |
| sublae [suble] | siffler | sibli |
| sia [sija] | si | jes ja |
| seuillée d'éve [seujedev] | seau d'eau | sitelo da akvo |
| us [u] | porte | pordo |
| yen [jan] | oui | jes |
[redaktu] Asocioj
- 1976 : Les Amis du Parler gallo
- 1978 : Maézoe
- 198? : Association des Enseignants de Gallo
- 2003 : A-demórr
- 2004 : Lez emóleriy au sórgarr
ankaŭ Brtégne Galése (Galoa Bretonio)...
[redaktu] Eksteraj ligoj
- Asocio Maézoe (galoe, bretone, france, angle, germane, katalune, hispane, okcitane)
- Asocio Bertaèyn Galeizz (france, galoe)
- Elŝutebla vortaro franca-galoa, galoa-franca (france, galoe)
- 2 aŭ 3 lingvojn en Bretonio? (france)
- Kursoj (galoe, france)
- Lez emóleriy au sórgarr (galoe, france)
 |
 |
 |
