Ρεγιομοντάνος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Johannes Müller von Königsberg (6 Ιουνίου 1436 – 6 Ιουλίου 1476), γνωστός με το λατινικό του ψευδώνυμο Ρεγιομοντάνος (Regiomontanus), ήταν ένας σημαντικός Γερμανός μαθηματικός και αστρονόμος. Γεννήθηκε στο Φραγκονικό χωριό Unfinden κοντά στο Κένιγκσμπεργκ της Βαυαρίας (που δεν πρέπει να συγχέεται με την Καινιξβέργη της Ανατολικής Πρωσίας, το σημερινό ρωσικό Καλίνινγκραντ). Το πλήρες λατινικό του όνομα ήταν Joannes de Regio monte, που συντόμευσε σε Regiomontanus (λατινική μετάφραση του "Königsberg" = «Βουνό του Βασιλιά»).

Σε ηλικία 11 ετών ο Ρεγιομοντάνος έγινε φοιτητής στο πανεπιστήμιο της Λειψίας. Τρία χρόνια αργότερα συνέχισε τις σπουδές του στο Alma Mater Rudolfina, πανεπιστήμιο στη Βιέννη. Εκεί έγινε μαθητής και φίλος του Georg von Peurbach. Το 1457 απεφοίτησε ως "magister artium" και έδωσε διαλέξεις στην Οπτική και την κλασική λογοτεχνία. Ο Ρεγιομοντάνος κατασκεύασε αστρολάβους για τον Ούγγρο Matthias Corvinus και τον καρδινάλιο Βησσαρίωνα, και στα 1465 ένα φορητό ηλιακό ρολόι για τον Πάπα Παύλο Β΄. Η συνεργασία του Ρεγιομοντάνου με τον Peurbach τον έφερε σε επαφή με τα γραπτά του Νικολάου Κουζάνου (Cusanus), ο οποίος ασπαζόταν μια ηλιοκεντρική θεώρηση για τον κόσμο. Παρά το γεγονός αυτό, ο Ρεγιομοντάνος παρέμεινε γεωκεντριστής. Μετά τον θάνατο του Peurbach, συνέχισε τη μετάφραση της Αλμαγέστης, την οποία ο δάσκαλός του είχε αρχίσει μετά από πρωτοβουλία του Βησσαρίωνος. Από το 1461 ως το 1465 ο Ρεγιομοντάνος έζησε και εργάσθηκε στην οικία του Βησσαρίωνος στη Ρώμη. Συνέγραψε εκεί τα De Triangulis omnimodus (1464) και Epytoma in almagesti Ptolemei. Ιδιαίτερα σημαντικό ήταν και το έργο του De Triangulis («Περί των τριγώνων»), ένα από τα πρώτα συγγράμματα που παρουσίαζαν την Τριγωνομετρία και ενσωμάτωναν ερωτήσεις για την εμπέδωση των ξεχωριστών κεφαλαίων. Σε αυτό έγραφε:

«Εσύ που επιθυμείς να μελετήσεις μεγάλα και θαυμαστά πράγματα, που αναρωτιέσαι για τις κινήσεις των άστρων, πρέπει να διαβάσεις αυτά τα θεωρήματα για τα τρίγωνα. Γνωρίζοντας αυτές τις ιδέες θα ανοίξεις την πόρτα για όλη την Αστρονομία και για ορισμένα γεωμετρικά προβλήματα.»

Στην Epytoma... προβαίνει σε κριτική ανάλυση της μεταφράσεως, υποδεικνύοντας ανακρίβειες. Αργότερα, ο Κοπέρνικος θα αναφερόταν σε αυτό το βιβλίο ως μία επίδραση στο δικό του έργο. Το 1467 ο Regiomontanus άφησε τη Ρώμη για να εργασθεί στην Αυλή του Matthias Corvinus της Ουγγαρίας. Εκεί υπολόγισε μεγάλους αστρονομικούς πίνακες και κατασκεύασε αστρονομικά όργανα.

Το 1471 εγκαταστάθηκε στη Νυρεμβέργη, ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της εποχής στην εκπαίδευση, τις εκδόσεις, το εμπόριο και την τέχνη. Εκεί συνδέθηκε με τον ανθρωπιστή και έμπορο Bernard Walther, που χρηματοδότησε το αστεροσκοπείο και το τυπογραφείο. Ο Ρεγιομοντάνος παραμένει γνωστός για την κατασκευή του πρώτου αστεροσκοπείου της Γερμανίας, στη Νυρεμβέργη. Το 1472 εξέδωσε το πρώτο τυπωμένο αστρονομικό σύγγραμμα στην Ιστορία, το "Theoricae novae Planetarum" του δασκάλου του Georg von Peurbach.

Το 1475 επέστρεψε στη Ρώμη για να συνεργασθεί με τον Πάπα Σίξτο Δ΄ επί της μεταρρυθμίσεως του ημερολογίου. Κατά τη διαδρομή θα μπορούσε να δημοσιεύσει την «Εφημερίδα» του στη Βενετία. Ο Ρεγιομοντάνος πέθανε μυστηριωδώς στη Ρώμη ένα μήνα πριν τα τεσσαρακοστά του γενέθλια, ίσως από πανώλη ή δολοφονία.

Ο Domenico Maria Novara da Ferrara, ο δάσκαλος του Κοπέρνικου, αναφερόταν στον Ρεγιομοντάνο ως τον δικό του δάσκαλο. Ο Ρεγιομοντάνος είχε αποκτήσει ήδη διεθνή φήμη όσο ζούσε. Παραγωγικότατος συγγραφέας, άφησε πίσω του σημαντικό έργο, παρότι είχε συμπληρώσει μόνο το 1/4 των όσων σκόπευε να γράψει.

• Ο κρατήρας Ρεγιομοντάνος της Σελήνης ονομάσθηκε προς τιμήν του.