Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Ulmen-Harlekin - Wikipedia

Ulmen-Harlekin

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie

Ulmen-Harlekin
Ulmen-Harlekin (Abraxas sylvata)
vergrößern
Ulmen-Harlekin (Abraxas sylvata)
Systematik
Klasse: Insekten (Insecta)
Ordnung: Schmetterlinge (Lepidoptera)
Familie: Spanner (Geometridae)
Unterfamilie: Ennominae
Gattung: Abraxas
Art: Ulmen-Harlekin
Wissenschaftlicher Name
Abraxas sylvata
(Scopoli, 1763)
Unterarten
  • Abraxas sylvata sylvata
  • Abraxas sylvata microtate

Der Ulmen-Harlekin oder Ulmen-Fleckenspanner (Abraxas sylvata) ist ein Schmetterling (Nachtfalter) aus der Familie der Spanner (Geometridae).

Inhaltsverzeichnis

[Bearbeiten] Merkmale

Der bis zu 16 Millimeter große Spanner imitiert mit der Zeichnung seiner Flügel Vogelkot. Sowohl die Vorder- als auch die Hinterflügel sind weiß mit grauen, schwarzen und gelbbraunen Flecken. Das Abdomen (Hinterleib) ist gelb mit mehreren Reihen schwarzer Punkte. Der Ulmen-Harlekin erreicht eine Flügelspannweite von 35 bis 44 Millimetern.

Die Grundfarbe der Raupe ist weiß und läuft an den Enden ockergelb an, sie kann aber auch gelblich-weiß gefleckt sein oder nur weiß, hier gibt es mehrere Farbvariationen. Der Körper ist aber seiner gesamten Länge nach mit schwarzen Längsstreifen verkleidet. Der Kopf glänzt schwarz.

[Bearbeiten] Ähnliche Arten

Der Ulmen-Harlekin ist nur schwer zu verwechseln.

  • Rauschbeerspanner (Arichanna melanaria) (Linnaeus, 1758)
  • Stachelbeerspanner (Abraxas grossulariata) (Linnaeus, 1758)

[Bearbeiten] Synonyme

  • Calospilos sylvana
  • Phalaena sylvana

[Bearbeiten] Verbreitung

Der Ulmen-Harlekin ist von Spanien und Südfrankreich über West- und Mitteleuropa bis nach Ostasien verbreitet. Im Süden verläuft die Verbreitungsgrenze entlang des Südrandes der Alpen, im Norden dagegen durch das mittlere Fennoskandien.

Raupe des Ulmen-Harlekins
vergrößern
Raupe des Ulmen-Harlekins
Puppe des Ulmen-Harlekins
vergrößern
Puppe des Ulmen-Harlekins

[Bearbeiten] Habitat

Der Lebensraum des Ulmen-Harlekins ist vom Vorhandensein der beiden wichtigsten Raupenfutterpflanzen Traubenkirsche (Prunus padus) und Berg-Ulme (Ulmus glabra) geprägt. Dazu zählen Feuchtgebiete wie Talauen, Uferränder und Bruchwälder sowie Hang- und Schluchtwälder sowie enge Bachtäler in Rot-Buchenwäldern.

[Bearbeiten] Lebensweise

[Bearbeiten] Flugzeiten

Der Ulmen-Harlekin fliegt in einer Generation von Mitte Mai bis Ende August. Das Abundanzmaximum wird Mitte Juli erreicht. In Abhängigkeit von den klimatischen Gegebenheiten können die ersten Falter jedoch schon Anfang Mai und noch bis Anfang September beobachtet werden.

[Bearbeiten] Verhalten

Die Raupe treten hauptsächlich im September in Erscheinung. Sie ernährt sich von verschiedenen Laubbäumen, wie zum Beispiel Berg-Ulme (Ulmus glabra), Traubenkirsche (Prunus padus), Vogelkirsche (Prunus avium), Rotbuche (Fagus sylvatica), Birke (Betula spec.), Hasel (Corylus avellana), Wolliger Schneeball (Viburnum lantana).

Die Art überwintert als Puppe.

Die Imagines fliegen tagsüber nur selten und werden erst mit Einbruch der Dämmerung aktiv. Sie sitzen tagsüber auf Stämmen, Zweigen und der Oberseite von Blättern. Wird der Falter trotz seiner Tarnung (Vogelkotmimese) gestört, so kann als Abwehrverhalten Totstellen beobachten werden, wobei das gelbe mit mehreren schwarzen Punktreihen versehene Abdomen auf die Ungenießbarkeit hinweist.

[Bearbeiten] Schadwirkung

Gelegentlich werden Massenvermehrungen beobachtet, wobei es zu Kahlfraß kommt.

[Bearbeiten] Literatur

  • Günter Ebert (Hrsg.), Daniel Bartsch, Armin Becher et. al. Die Schmetterlinge Baden-Württembergs Band 9 (Spanner (Geometridae) 2. Teil), Nachtfalter VII. Ulmer Verlag Stuttgart 2003. ISBN 3-800-13279-6
  • Wilfried Stichmann & Erich Kretzschmar: Der neue Kosmos-Tierführer. Franckh-Kosmos, Stuttgart 1996. ISBN 3-440-07067-0

[Bearbeiten] Weblinks

Commons: Ulmen-Harlekin – Bilder, Videos und/oder Audiodateien
THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu