Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Goldlack - Wikipedia

Goldlack

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie

Dieser Artikel behandelt die Pflanze namens Goldlack. Für den firnisartigen Überzug siehe Goldfirnis.


Goldlack
Goldlack (Erysimum cheiri)
vergrößern
Goldlack (Erysimum cheiri)
Systematik
Unterklasse: Rosenähnliche (Rosidae)
Ordnung: Kreuzblütlerartige (Brassicales)
Familie: Kreuzblütengewächse (Brassicaceae)
Gattung: Schöteriche (Erysimum)
Wissenschaftlicher Name
Erysimum cheiri
(L.) Crantz

Der Goldlack hatte früher die wissenschaftliche Bezeichnung Cheiranthus cheiri, heute ist er der Gattung der Schöteriche (Erysimum) zugeordnet und hat den wissenschaftlichen Namen Erysimum cheiri erhalten. Er gehört in die Familie der Kreuzblütengewächse.

Inhaltsverzeichnis

[Bearbeiten] Beschreibung

Illustration von Thomé
vergrößern
Illustration von Thomé

Der Goldlack wird 20-90 cm hoch, sein Stängel ist mit zweistrahligen Haaren dicht besetzt. Seine Blätter sind ganzrandig bis entfernt gezähnt. Die Blüten duften stark nach Veilchen. Die 15-25 mm langen Blütenkronblätter sind gelb, orange oder bräunlich. Die 30-60 mm langen Schoten stehen auf 6-15 mm langen Fruchtstielen; die Fruchtklappen haben einen deutlichen Mittelnerv.

[Bearbeiten] Standorte

Der Goldlack ist im östlichen Mittelmeerraum beheimatet, er wird bei uns ca. seit dem Mittelalter als Zierpflanze kultiviert und ist in kleiner gelb blühender Form verwildert, vor allem im Umkreis alter Stadt- und Burgmauern. Er liebt nährstoff- besonders stickstoffreichen Steinboden. Nach ELLENBERG ist er eine Lichtpflanze, mit subozeanischer Verbreitung, ein Frischezeiger, ein Basen- und Kalkzeiger und eine Klassencharakterart wärmeliebender Mauerkraut-Gesellschaften (Parietarietea bzw. Parietarietalia judaicae).

[Bearbeiten] Biologie

Der Goldlack ist ein krautiger Chamaephyt mit grundständigen Blattrosetten, die erst im 2. Jahr zu Blühsprossen auswachsen. Die Stängel verholzen unten. In Kultur wird er oft zweijährig gezogen.

Die wohlriechenden Blüten sind „nektarführende Scheibenblumen“ mit intensivem Veilchenduft und stehen in Trauben. Die Blütenkrone ist durch verschiedene Flavonole gelb bis braun (oder rötlich), bei der Wildform auch goldgelb gefärbt. Zwei Nektarien am Grund der Staubfäden scheiden den Nektar in die als Safthalter dienenden Kelchblattaussackungen ab. Die Narbe ist zweilippig. Bestäubung erfolgt z.B. durch Bienen und Hummeln. Es ist ein Nektar- und Pollenspender von besonderem Wert. Auch Selbstbestäubung ist erfolgreich.

[Bearbeiten] Inhaltsstoffe, Giftigkeit

Die ganze Pflanze, insbesondere die Samen, ist durch Herzglykoside giftig und außerdem hautreizend. Hauptwirkstoff ist das Cheirotoxin.

[Bearbeiten] Verwendung

Der Goldlack wird schon seit dem Mittelalter als Zierpflanze kultiviert, und er wurde schon von den Minnesängern als „Gelbveiglein“ besungen. Als typische Burgenpflanze ist er sehr geeignet als Schmuck von Schichtmauern. Bei Gartenformen sind die Blüten oft gefüllt (Staubblätter zu Kronblättern umgebildet). Die ätherischen Öle der Blüten werden in der Duftstoffindustrie verwendet. Als Heilpflanze wird die Art wegen ihrer Giftigkeit kaum noch eingesetzt.

[Bearbeiten] Weblinks

Commons: Goldlack – Bilder, Videos und/oder Audiodateien
Andere Sprachen
THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu