Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Cypripedium - Wikipedia

Cypripedium

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie

Cypripedium
Gelber Frauenschuh (Cypripedium calceolus)
vergrößern
Gelber Frauenschuh (Cypripedium calceolus)
Systematik
Ordnung: Spargelartige (Asparagales)
Familie: Orchideen (Orchidaceae)
Unterfamilie: Cypripedioideae
Tribus: Cypripedieae
Untertribus: Cypripediinae
Gattung: Cypripedium
Wissenschaftlicher Name
Cypripedium
L.

Die Gattung Cypripedium gehört zur Familie der Orchideen (Orchidaceae). Mit ihren etwa 56 Arten, Varietäten und Formen kommt sie vor allem in den kühleren Regionen der nördlichen Hemisphäre, in Nordamerika, Europa und Asien (hier vor allem China) vor. Sie wachsen terrestrisch und sind teilweise sehr widerstandsfähig gegenüber Kälte. Der Großteil der Arten ist durch Zerstörung der Habitate bzw. illegale Wildentnahmen stark gefährdet. Der botanische Name leitet sich vom griech. Kypris = Venus und podilon = Schuh ab, da die Blütenform an eine Schuh erinnert und die Arten umgangssprachlich auch als Frauen- oder Venusschuhe bezeichnet werden. Die einzelnen Arten tragen zum Beispiel Namen wie Gelber Frauenschuh (Cypripedium calceolus) und Weißer Frauenschuh (Cypripedium candidum).

Inhaltsverzeichnis

[Bearbeiten] Beschreibung

Es sind mehrjährige, krautige Pflanzen. Es sind terrestrische Orchideen, deren Rhizom nur kurz ist. Am Stängel befinden sich mehrere stängelumfassende, parallelnervige Laubblätter.

Sie haben traubige Blütenstände mit ein bis zwölf Blüten. Die zwittrigen, zygomorphen Blüten sind dreizählig. Die drei äußeren Blütenhüllblätter sind abstehend; zwei innere Blütenhüllblätter sind verwachsen. Die sehr große Lippe ist bauchig aufgeblasen. Es sind zwei Staubblätter fruchtbar. Es werden Kapselfrüchte gebildet.

[Bearbeiten] Systematik

Königin-Frauenschuh(Cypripedium reginae)
vergrößern
Königin-Frauenschuh
(Cypripedium reginae)
Stängelloser Frauenschuh(Cypripedium acaule)
vergrößern
Stängelloser Frauenschuh
(Cypripedium acaule)
Widder-Frauenschuh(Cypripedium arietinum)
vergrößern
Widder-Frauenschuh
(Cypripedium arietinum)
Kleinbütiger Frauenschuh(Cypripedium parviflorum)
vergrößern
Kleinbütiger Frauenschuh
(Cypripedium parviflorum)

Ursprünglich gehörten alle Frauenschuh-Arten zu dieser Gattung. Nach und nach wurden jedoch verschiedene Gattungen innerhalb der Unterfamilie Cypripedioideae etabliert. Die folgende Aufstellung der Frauenschuh-Arten richtet sich nach Philipp Cribb. Die mit einem * gekennzeichneten Arten weisen Varietäten und/oder Formen auf, die hier nicht aufgelistet sind:

  • Sektion Subtropica
    • Arten:
      • Cypripedium subtropicum
      • Cypripedium wardii
  • Sektion Irapeana
    • Arten:
      • Cypripedium californicum
      • Cypripedium dickinsonianum
      • Cypripedium irapeanum
      • Cypripedium molle
  • Sektion Trigonopedia
    • Arten:
      • Cypripedium bardolphianum
      • Cypripedium fargesii
      • Cypripedium forrestii
      • Cypripedium lentiginusom
      • Cypripedium lichiangense
      • Cypripedium margaritaceum
      • Cypripedium micranthum
      • Cypripedium sichuanense
      • Cypripedium wumengense
  • Sektion Enatiopedilum
    • Art:
      • Cypripedium fasciculatum
  • Sektion Cypripedium
    • Untersektion Cypripedium
      • Arten:
        • Gelber Frauenschuh (Cypripedium calceolus)
        • Weißer Frauenschuh (Cypripedium candidum)
        • Herztragender Frauenschuh (Cypripedium cordigerum)
        • Cypripedium farreri
        • Gebänderter Frauenschuh (Cypripedium fasciolatum)
        • Cypripedium henryi
        • Cypripedium kentuckiense
        • Berg-Frauenschuh (Cypripedium montanum)
        • Kleinblütiger Frauenschuh (Cypripedium parviflorum var. parviflorum), (Cypripedium parviflorum var. makasin)
          • Behaarter Frauenschuh (Cypripedium parviflorum var. pubescens)
        • Cypripedium segawai
        • Cypripedium shanxiense
    • Untersektion Macrantha
      • Arten:
        • Cypripedium calcicolum
        • Cypripedium franchetii
        • Cypripedium froschii
        • Cypripedium himalaicum
        • Cypripedium ludlowii
        • Großblütiger Frauenschuh (Cypripedium macranthos*)
        • Tibetischer Frauenschuh (Cypripedium tibeticum*)
        • Yünnan-Frauenschuh (Cypripedium yunnanense)
  • Sektion Obtusipetala
    • Arten:
      • Cypripedium flavum
      • Cypripedium passerinum
      • Königin-Frauenschuh, (Mokassin-Orchidee) (Cypripedium reginae)
  • Sektion Acaulia
    • Art:
      • Stängelloser Frauenschuh, (Cypripedium acaule)
  • Sektion Retinervia
    • Arten:
      • Schwächlicher Frauenschuh (Cypripedium debile)
      • Zierlicher Frauenschuh (Cypripedium elegans)
      • Cypripedium palangshanense
  • Sektion Bifolia
    • Arten:
      • Gesprenkelter Frauenschuh (Cypripedium guttatum)
      • Yatabe-Frauenschuh (Cypripedium yatabeanum)
  • Sektion Flabellinervia
    • Arten:
      • Formosa-Frauenschuh (Cypripedium formosanum)
      • Fächerblättriger Frauenschuh (Cypripedium japonicum)
  • Sektion Arietinum
    • Arten:
      • Widder-Frauenschuh (Cypripedium arietinum)
      • Cypripedium plectrochilum


Folgende Naturhybriden sind bekannt:

Cypripedium × ventricosum
vergrößern
Cypripedium × ventricosum


  • Cypripedium × alaskanum (guttatum × yatabeanum)
  • Cypripedium × andrewsii (parviflorum × candidum)
  • Cypripedium × catherinae (macranthos × shanxiense)
  • Cypripedium × columbianum (montanum × parviflorum var. pubescens)
  • Cypripedium × herae (parviflorum var. pubescens × reginae)
  • Cypripedium × ventricosum (calceolus × macranthos)
  • Cypripedium × wenqingiae (farreri × tibeticum)


[Bearbeiten] Literatur

Cribb, Phillipp: The Genus Cypripedium; Timber Press (1997) ISBN 0-88192-403-2

[Bearbeiten] Weblinks

Commons: Cypripedium – Bilder, Videos und/oder Audiodateien
THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu