Spaans

vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.

Spaans (of Kastiliaans, van 'Kastilië') is 'n Romaanse taal en die derde grootste taal van die wêreld. Spaans word deur meer as 350 miljoen mense gepraat. Die meeste daarvan woon in Latyns-Amerika.

Die Spaanse standaardtaal ontstaan in die 13de eeu uit die streektaal van Kastilië (die gebied rondom Toledo en Madrid).

Inhoud

1 Uitspraak van Spaans
2 Geographic Distribution
3 'n Vergelyking tussen Spaans en ander Romaanse tale
4 Lees ook

[wysig] Uitspraak van Spaans

Die uitspraak en spelling van Spaans is, in vergelyking met die van baie ander tale, redelik eenvoudig. Die spelling is grotendeels foneties: daar is vir die grootste deel een eenduidige verhouding tussen geskrewe letters en die uitspraak van klanke.

Reëls en voorbeelde:

Spaans	Uitspraak	voorbeeld
c	voor e of i: soos die Engelse th in Europese Spaans (maar soos s in Latyns-Amerika) oorblywende gevalle: k	cerveza (bier) casa (huis)
ch	soos die "tj" klank in Afrikaans in tjops	hecho (gemaak, gedaan)
d	stom aan die einde van 'n woord	ciudad (stad)
g	soos die gh in ghoen of die g in berge voor i of e as sagte g	ganar (wen) gente (mense), Girona (Gerona)
gu	voor e of i soos gh in ghoen of die g in berge	guerra (oorlog)
gü	gw (g soos in garçon, w soos in die Engelse "watch")	desagüe (afwatering)
h	word nie uitgespreek nie	hotel, prohibido (verbode),
hu	w (soos in Washington)	huevo (eier),
i ie	ie je	ilimitado (onbegrens) fiebre (koorts),
j	sagte g	trabajo (werk)
ll (LL)	lj (zj in Argentinië, j in Colombia, Meksiko)	calle (straat)
ñ	nj	mañana (môre)
u	oe	uno (1)
x	in Meksiko: sagte g, of sj (soos in Sjinees)	México
v	b (in die middel van 'n woord sag, amper soos w)	venado (hert)
z	soos die Engelse th (s in Latyns-Amerika)	zapatero (skoenmaker)

Die klemtoon lê op die laatste lettergreep, maar op die een na laatste as die woord op 'n klinker, -n of -s eindig. As hiervan word afgewyk word staan daar 'n aksent op die beklemtoonde klinker (bv. fármaco (geneesmiddel), Córdoba).

Wie die basisreëls van die Spaanse spelling en uitspraak leer, kan daarom na 'n bietjie oefening enige teks sonder probleme lees. Daar is egter wel verskillende Spaanse dialekte en streektale. Die uitspraak in die omgewing van die Spaanse hoofstad Madrid klink anders as dié in Andalusië, en die Spaans wat in Spanje gepraat word, klink ook anders as hoe dit in Suid- en Sentraal-Amerika gepraat word. Ook binne die Latyns-Amerikaanse lande is daar verskillende streeksvariante.

Katalaans is 'n selfstandige taal.

[wysig] Geographic Distribution

Countries With a Significant Hispanic Population
Alphabetical Order	Number of Native Speakers
Andorra (40,000) Argentina (41,248,000) Aruba (105,000) Australia (150,000) Austria (1,970) Belize (130,000) Bolivia (7,010,000) Bonaire (5,700) Brazil (19,700,000) Canada (272,000) Chile (15,795,000) China (250,000) Colombia (45,600,000) Costa Rica (4,220,000) Cuba (11,285,000) Curaçao (112,450) Dominican Republic (8,850,000) Ecuador (10,946,000) El Salvador (6,859,000) Equatorial Guinea (447,000) Finland (17,200) France (2,100,000) French Guiana (13,000) Germany (410,000) Guatemala (8,163,000) Guyana (198,000) Haiti (1,650,000) Honduras (7,267,000) Israel (160,000) Italy (455,000) Japan (500,000) Kuwait (1,700) Lebanon (2,300) Mexico (106,255,000) Morocco (960,706) Netherlands (17,600) New Zealand (26,100) Nicaragua (5,503,000) Panama (3,108,000) Paraguay (4,737,000) Peru (26,152,265) Philippines (2,900,000) Portugal (1,750,000) Puerto Rico (4,017,000) Romania (7,000) Russia (1,200,000) Spain (44,400,000 ) South Korea (90,000) Sweden (39,700) Switzerland (172,000) Trinidad and Tobago (32,200) Turkey (29,500) United States of America (41,000,000) United Kingdom (900,000) Uruguay (3,442,000) US Virgin Islands (3,980) Venezuela (26,021,000) Western Sahara (341,000)	Mexico (106,255,000) Colombia (45,600,000) Spain (44,400,000) Argentina (41,248,000) United States of America (41,000,000) Peru (26,152,265) Venezuela (26,021,000) Brazil (19,700,000) Chile (15,795,000) Cuba (11,285,000) Ecuador (10,946,000) Dominican Republic (8,850,000) Guatemala (8,163,000) Honduras (7,267,000) Bolivia (7,010,000) El Salvador (6,859,000) Nicaragua (5,503,000) Paraguay (4,737,000) Costa Rica (4,220,000) Puerto Rico (4,017,000) Uruguay (3,442,000) Panama (3,108,000) Philippines (2,900,000) France (2,100,000) Portugal (1,750,000) Haiti (1,650,000) Russia (1,200,000) Morocco (960,706) United Kingdom (900,000) Japan (500,000) Italy (455,000) Equatorial Guinea (447,000) Germany (410,000) Western Sahara (341,000) Canada (272,000) China (250,000) Guyana (198,000) Switzerland (172,000) Israel (160,000) Australia (150,000) Belize (130,000) Curaçao (112,450) Aruba (105,000) South Korea (90,000) Andorra (40,000) Sweden (39,700) Trinidad and Tobago (32,200) Turkey (29,500) New Zealand (26,100) Netherlands (17,600) Finland (17,200) French Guiana (13,000) Romania (7,000) Bonaire (5,700) US Virgin Islands (3,980) Lebanon (2,300) Austria (1,970) Kuwait (1,700)

[wysig] 'n Vergelyking tussen Spaans en ander Romaanse tale

Latyn	Spaans	Portugees	Katalaans	Italiaans	Frans	Betekenis en aantekeninge
nos	nosotros	nós	nosaltres	noi	nous (nous autres in Kanadese Frans)	ons ("ander" mense)
germānum, frater	hermano	irmão	germà	fratello	frère	broer
dies Martis (Klassieke Latyn)	martes	terça-feira (Kerklatyn tertia feria)	dimarts	martedi	mardi	Dinsdag
cantiōnem	canción	canção	cançó	canzone	chanson	lied
magis or plus	más (selde: plus)	mais (in die argaïese taal ook chus)	més	più	plus	meer (Romaans mai)
manūm sinistram	mano izquierda	mão esquerda (verouderd ook sẽestra)	mà esquerra	mano sinistra	main gauche	linkerhand (Baskies: esku ezkerra)
nullam rem natam (letterlik "geen gebore ding nie")	nada	nada (verouderd ook rem)	res	niente	rien	niks

[wysig] Lees ook

Iberiese en Ibero-Amerikaanse name

Sien gerus Wikipedia se uitgawe in Spaans

Vir woordeboekinligting, sien die bladsy Spaans op WikiWoordeboek

Romaanse tale >						Italiese tale >
Indo-Europese tale > Kentum-tale > Italiese en Romaanse tale >
Iberoromaans	Galloromaans	Retoromaans	Italoromaans	Sardies	Balkanromaans	Italiese groep\|
Aranees Asturies Galicies Katalaans Portugees Spaans	Langues d'oil: Frans Gallo Jèrriais Lorrain Pikardies Wallonies Anglonormannies Oksitaans: Auvergne Gascogne Languedoc Limousin Frankoprovensaals	Romansch Ladinies Friulaans	Dalmaties Italiaans Korsikaans Napolitaans	Sardies	Aroemeens Istro-Roemaans Meglenoroemaans Roemeens	Oskies Umbries Faliskies Latyn
Romaanse Kunstale: Interlingua, Interlingue, Lingua Franca Nova.