Teozofi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Konu başlıkları

1 Tanımı
2 İlkeleri
3 Üyeleri ve dalları
4 Hint teozofisi
5 Dış bağlantılar
6 Ek Bilgi
7 Referanslar
8 Kaynakça

[değiştir] Tanımı

Teozofi (theosophy) terimi Grekçe'de "tanrı" anlamına gelen "theos" sözcüğü ile "bilgi,bilgelik" anlamına gelen "sophos" (sofia) sözcüğü birleştirilerek türetilmiştir. Günümüzde teozofi denildiğinde, öncelikle,kaynağını esas olarak Hint mistisizminin insan ile evren ve Tanrı arasındaki ilişkileri açıklayan felsefesi denebilecek Hint teozofisinden almış olmakla birlikte, Batı teozofisi akla gelir. Batı teozofisi bir yandan okült tradisyon, diğer yandan Doğu tradisyonları üzerine kurulmuş, ezoterik bilgilerden yararlanan felsefi bir sistemdir.

[değiştir] İlkeleri

Teozofi kurumu üç ilkesini şöyle açıklar:

1- İnsanlığın evrensel birliği için ırk, renk, inanç ve cinsiyet ayrımı yapmamak.

2- Din kuralları, felsefe ve bilim sınırlarının ötesinde çalışabilmek.

3- Doğanın keşfedilmemiş yönlerini ve insanın bilinmeyen yönlerini araştırmak.

[değiştir] Üyeleri ve dalları

Batı teozofisinin kurucusu, daha doğrusu teozofiyi Batı'da kurumsallaştıran kişi H.P.Blavatsky'dir (1831, Ukrayna-1891). Teozofi Cemiyeti'ne üye olan ünlü isimlerden bazıları Thomas Alva Edison, talyum elementini keşfeden William Crookes, sonradan Antropozofi'yi kuran Rudolf Steiner'dir. Batı Tezofisi'nin günümüzdeki sözcüleri birbirlerinden farklı görüşleri dile getirmekteyseler de, Batı teozofisi esas olarak iki kola ayrılmış durumdadır: Bu iki teozofik sistemden biri Annie Besant tarafından, diğeri C.W. Leadbeater tarafından belirlenmiştir. Her ikisinde de, ruhun gelişimi ilke edinilmekle birlikte, monoteist dinlerdeki tek tanrı inancı yoktur. Daha doğrusu, “varlık birliği” görüşünü kabul ederler.

[değiştir] Hint teozofisi

Batı teozofisi gibi “varlık birliği” görüşüne sahip olan Hint teozofisi, Batı teozofisine kıyasla daha karmaşık ve anlaşılması güç bir felsefeye sahiptir. Hint teozofisinde Batı teozofisinde rastlandığı biçimde belirgin bir ruh ve madde ikilemi yoktur. Hint teozofisine göre dünyada yaşayan bir insan, üçü semavi, dördü dünyevi olmak üzere 7 unsurdan oluşur. Atma ya da atman (tasavvuftaki zat), manas (nefs) ve buddhi’den (sezginin kaynağı olan ruhani unsur) oluşan semavi ya da “yüksek trinite” gelişmek, mükemmel hale gelmek için dünyaya iner. Varlık dünyaya indiğinde bu semavi ya da yüksek trinite, linga-sharira (süptil beden), prana (hayati unsur), kama (hayvansal nefis) ve sthula sharira’dan (fiziksel beden) oluşan "dünyevi dörtlü"yle birleşir. Ölümsüz “yüksek trinite” dünyada pek çok yaşam geçirdikten sonra sonunda devachan adlı cennete gider ki, orası onun zaten asli vatanıdır. Kısaca, Hint teozofisine göre “yüksek trinite” hem insandır, hem ruhtur, hem Tanrı’dır. Hint teozofisine getirilen en büyük eleştiri şudur: Varlık ya da ego, her bakımdan mükemmel olan Mutlak Allah ile bir ve aynı ise, bu “Mükemmel Olan”ın gelişmek, yücelmek ihtiyacıyla fiziksel dünyaya inmesi büyük bir çelişkidir.

[değiştir] Dış bağlantılar

Madame Blavatsky (İngilizce)

[değiştir] Ek Bilgi

Mistisizm Portalı

Teosofi de denilen Teozofi,bir başka tanımlamayla, tüm din ve inançların "İlahi"yi bulmak, ulaşmak için olduğunu öngören ve böylece her din ve inancın hakikatın bir bölümüne sahip olduğunu ileri süren düşünceler bütünüdür. Günlük kullanımda ve teozofi anlayışı dışında ise genelde mistizm ve meditasyon temellerinde kurulmuş, hakikatin böyle elde edilebileceğine inanan felsefelere verilen isimdir.

Teosofi sözcüğü Latince theosophia sözcüğünden türerki bu sözcüğün temeli de Yunanca theosophos yani "tanrıya dair bilgin"dir. Theosophos sözcüğü, theos ("Tanrı") ve sophos ("bilgin") sözcükleri kökenlidir.^[2]

Teosofi, tutarlı bir düşünce sistemi olarak, Helena Petrovna Blavatsky'nin çalışmalarından geliştirilmiştir. Henry Steel Olcott, William Quan Judge ve diğerleriyle birlikte Blavatsky, 1875'te Teosofi Derneği ni kurmuştur.