Mali

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Mali Cumhuriyeti


Mali Bayrağı	Mali Amblemi

National motto: Un peuple, un but, une foi
(French: One people, one goal, one faith)

Resmi dil

Fransızca (Resmi) ve Bambara (en çok konuşulan yerel dil)

Başkent

Bamako

Cumhurbaşkanı

Amadou Toumani Touré

Birinci bakanı

Ousmane Issoufi Maïga

Yüzölçümü
- Total
- su %

23'üncü
1,240,000 km²
1.6%

Nüfus
- Total (2002)
-Nüfus yoğunluğu

68'inci
11,340,480
10.9/km²

GSMH (2003)

0.333 (174'üncü) – Düşük

Bağımsızlık
- Tarih

Fransa'dan
22 Eylül, 1960

Para birimi

Frank

Saat dilimi

UTC 0

Ulusal marşı

Pour l'Afrique et pour toi, Mali (For Africa and for You, Mali)

İnternet alan adı

.ml

Telefon kodu

223

Batı Afrika'nın ikinci büyük yüzölçümüne sahip Afrika ülkesidir. Kuzeyde Cezayir, doğuda Nijer, güneyde Fildişi Sahilleri ve Burkina Faso, güneybatıda Gine, ve son olarak da batıda Moritanya ile komşudur. Kuzeyde Sahra Çölü ile kaplı olup bu bölgede çok az nüfusa sahiptir. Çoğunluk güneyde Nijer nehri kıyısında yaşamaktadır.

Önceleri bu bölgede Mali'yi içeren topraklara hakim Gana İmparatorluğu, Mali İmparatorluğu, Songhai İmparatorluğu vardı. Fas'taki Arapların istilası 1591'de Songhai İmparatorluğu'nu sona erdirdi. Mali, Fransız sömürgesi olduktan sonra Fransız Sudanı ismini taşıdı. Günümüzde UNESCO'nun dünya mirası olarak nitelediği yerlerden biri olan, geçmişte zenginliğiyle adı duyulan efsanevi Timbuktu şehri Mali'dedir.

Ülkenin Resmi Adı: Mali Cumhuriyeti
Yüzölçümü: 1 240 000 km²
Başkenti: Bamako
Para Birimi: CFA Frankı
Dili: Fransızca (Resmi) ve Bambara (en çok konuşulan yerel dil)
Nüfusu: 11 340 480 kişi (2002 tahmini)

[değiştir] Coğrafya

Coğrafi konumu: 17 00 Kuzey enlemi, 4 00 Batı boylamı

Haritadaki konumu: Afrika

Yüzölçümü: 1.24 milyon km²

Sınırları: toplam: 7,243 km

Sınır komşuları: Cezayir 1,376 km, Burkina Faso 1,000 km, Gine 858 km, Fildişi Sahili 532 km, Moritanya 2,237 km, Nijer 821 km, Senegal 419 km

Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)

İklimi: Subtropikalden çöl iklimine değişiklik gösterir.

Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Senegal Nehri 23 m

En yüksek noktası: Hombori Tondo 1,155 m

Doğal kaynakları: Altın, fosfat, kaolin, tuz, kireçtaşı, uranyum, hidro enerji

Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %2

Daimi ekinler: %0

Otlaklar: %25

Ormanlık arazi: %6

Diğer: %67 (1993 verileri)

Sulanan arazi: 780 km² (1993 verileri)

Doğal afetler: Harmattan rüzgarları, tekrarlanan kuraklıklar

Coğrafi not: kara ile çevrili

[değiştir] Nüfus

Ortalama Ömür: 47.39 yıl (2002 tahmini)

Okur Yazarlık Oranı: % 38 (1998 tahmini)

Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 840 $ (2001 tahmini)

Ortalama çocuk sayısı: 6.81 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)

HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %2.03 (1999 verileri)

HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 100,000 (1999 verileri)

HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 9,900 (1999 verileri)

Ulus: Malili

Nüfusun etnik dağılımı: Mande %50 (Bambara, Malinke, Soninke), Peul %17, Voltaic %12, Songhai %6, Tuareg ve Moor %10, diğer %5

Din: Müslüman %90, yerel inançlar %9, Hıristiyan %1

Diller: Fransızca (resmi), Bambara %80, bazı Afrika lehçeleri

[değiştir] Yönetim

Ülke adı: Resmi tam adı: Mali Cumhuriyeti

Kısa şekli : Mali

Yerel tam adı: Republique de Mali

yerel kısa şekli: Mali

Eski adı: Fransız Sudanı ve Sudan Cumhuriyeti

Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet

Başkent: Bamako

İdari bölümler: 8 bölge; Gao, Kayes, Kidal, Koulikoro, Mopti, Segou, Sikasso, Tombouctou

Bağımsızlık günü: 22 Eylül 1960 (Fransa'dan)

Milli bayram: Bağımsızlık günü, 22 Eylül (1960)

Anayasa: 12 Ocak 1992

Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACCT, ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), ECOWAS (Batı Afrika Ekonomik Topluluğu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), FZ, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu),Intelsat, Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MIPONUH, MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), UN (Birleşmiş Milletler), UN Güvenlik Konseyi, UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WADB (Batı Afrika Kalkınma Bankası), WAEMU (Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)