Haksöz Dergisi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Haksöz, 1991 yılından bu yana, "Kur'an'ın Aydınlığına Doğru" sloganı ile, İstanbul merkezli olarak yayın yapmakta olan aylık dergi ve ayni adla anılan İslami siyasal, toplumsal ve usuli uyanış hareketidir.
Fotoğraf 1 [[1]] Fotoğraf 2 [[2]] Fotoğraf 3 [[3]]
Konu başlıkları |
[değiştir] Fikri Öncüller
1991 yılında İstanbul'da yayın yapmaya başlayan Haksöz dergisi kendisini çağdaş islami ihya ve öze dönüş hareketinin bir parçası olarak görmekte; metodolojik ve usuli olarak Cemaleddin Afgani, Muhammed Abduh, Seyyid Kutup, Ali Şeriati, Reşid Rıza, Malik Bin Nebi, Ebu Hanife, Muhammed İkbal gibi öze dönüş ve uyanış yanlısı önderlerin izinden gitmektedir.
Derginin "Kur'an'ın Aydınlığına Doğru" alt başlığı ilk günden itibaren korunmuştur.
Hareketin öncüleri arasında eski Yeniden Milli Mücadele geleneğinden kopmuş kişiler olduğu gibi; çeşitli Kur'an çalışmalarından ve muhafazakar çevrelerden koparak Tevhidi İslami çizgiye gelmiş kişiler, ayrıca çeşitli ilahiyat fakültelerinden yetişen Kur'an'la hemhal olmuş gençler bulunmaktadır.
Kişilerin öncülüğünden çok "fikri önderlik"e inanan çevre, Kur'an'ın inanç ve eylemde temel belirleyici olması gerektiği temel görüşü ekseninde ve İslami Kimlik- İlkeler ve Hareket adı ile de yayınlanan bir manifesto çevresinde biraraya gelmiştir. İslami Kimlik- İlkeler ve Hareket adlı toplu çalışma, yazarları tarafından; bütünlüklü bir İslami toplumsal dönüşüm projesi olarak ifade edilmekte ve bu yönüyle Türkiye tarihinde bir ilk olarak anılmaktadır.
[değiştir] Temel Görüşler
Modernist ve geleneksel İslami duyarlılıklardan farklı olarak dinin özgür bilincin yüklenmesi ile, Kuran ve sahih sünnetin aydınlığında anlaşılması gerektiğini savunur; İslami anlayışta öze dönüşü hedefler ve Kuran'ın ve sahih peygamber örnekliğinin/sünnetin hayatın her alanını yönlendiren aydınlık bir rehber olduğunu ifade eder. Ehl-i Kur'an ekolünün güncel bir temsilcisi sayılabilecek ekol; İslam milletinin yeniden Kuran'da tarif edilen diriliği ve canlılığını kazanması için öncelikle dine sonradan eklenen kir ve saptırmalardan uzaklaşılması ve öze dönüş hareketinin takip edilmesini zorunlu görür. Öte yandan bu sürecin salt akademik ve usuli bir tartışma olmadığı; çağdaş şirk ve zulüm ile mücadele edilmesi gerektiği; sosyal hayatta zulme ve sömürüye karşı siyasal ve kültürel bir duruşun İslami kimliğin temelini oluşturduğunu düşünür. Bu anlamı ile emperyalizmin İslam coğrafyasındaki egemenliğine ve yerel işbirlikçilere karşı mücadeleyi savunur, direniş hareketlerini sahiplenerek destekler. Küresel kapitalist sistem ve ulus-devlet yapısı ile işbirliği ve uzlaşma temelini reddeder. Siyasal anlamda bir yandan tedrici bir dönüşüm ile toplumun ıslahını, Hakkın şahitliğini yapacak bir Kur'an Neslinin üretilmesini, öte yandan devrimci mücadele ile sosyal dönüşümü amaçlar.
Hareketin; derginin ilk çıktığı tarihten bu yana en yaygın sloganı "Bilgi-İnanç-Eylem" olmuştur.
Sosyal hayatta İslami şahitliği ve Hakkın şahidi olan bir İslami kimliğin gelişmesini; inanç alanında hurafe ve bidatlerin temizlenerek, dinin özüne dönülmesini savunan hareketin İktibas dergisi, Fecr Yayınları, Yöneliş Yayınları, çeşitli Kur'an çalışma grupları, İlmi ve Kültürel Araştırmalar Vakfı (İLKAV) gibi hareketlerle metodolojik olarak benzeştiği ve hem bu hareketleri beslediği hem de onlardan beslendiği görülür. Zaten Haksöz, kendisini İslami uyanış hareketinden ayrı görmeyen, onun bir parçası ve geliştiricisi olarak gören bir harekettir.
Haksöz modernist ve gelenekçi İslam anlayışı ile çatışır ve bunları İslam'dan çağdaş ve kadim iki sapma olarak görür. Gerek modern gerekse geleneksel İslami ıstılahın ıslah edilmesi ve Kuran merkezli bir metodoloji ve ontoloji ile tecdide tabi tutulmasını savunur. Bu noktada "Kur'an merkezli bir arındırma" savunulan temel kavramdır. Bu anlamı ile gelenek, geleneksel dini külliyat, dini rivayetler, hadis rivayetleri, fıkıh ve akaid birikimi, tarihsel metinler, modern ideoloji ve felsefe başta olmak üzere tüm ontolojik kaynakların Kurani ıstılahlarla sorgulanması ve sonradan eklenen hurafe ve bidatlerden arındırılması temel bir stratejidir. Bu süreç, ne salt akademik ne de salt siyasal bir süreçtir. Ancak hayat içerisinde yürüyen, ontolojik bağlamı olan, entelektüel boyutu yoğun, yaratıcı bir süreçtir.
[değiştir] Muhalefet ve Siyasal Çalışmalar
Hareket, temelde İslam'ı salt ahlaki ve inançsal bir olgu olarak görmemektedir ve dinin sosyal hayatta zulmü, bozulma ve çürümeyi yoketmek üzere vahyolunduğunu kabul eder. Bu çerçevede siyasal olarak İslam'ın tüm diğer çağdaş yorumlarında olduğu gibi emperyalizme, adaletsizliğe ve sömürüye karşıdır, kapitalizm ve türevlerine karşı direnişi savunur, liberal ve modernist ideoloji ile temelden çatışır. Haksöz Türkiye'de Anti-Amerikancı İslami cephenin önderliğini ve yüreklendiriciliğini yapmaktadır. Beyazıt Eylemliliklerinden Başörtüsü eylemlerine dek sokak merkezli siyasal mücadeleyi önemsemiştir ve öncüsü olmuştur. 28 Şubat sürecinde askeri dayatmalara karşı politik muhalefetin öncülüğünü ve yüreklendiriciliğini yapmıştır. Bu politikası, taktik bir politika olmaktan çok, peygamberin mücadelesinin "zulmü ifşa ve hakkı anmak" olarak gördüğünden dolayı savunduğu akidevi ve ibadi bir görevdir.
"İslami şahitlik" kavramının belirleyiciliğinde baskı, yasak ve İslami kimliğe dönüş kısıtlamalar karşısında mücadele etmek, zulmü açıkça ortaya koymak, kamuoyu oluşturmak hareketin hedefleri arasındadır. Bu çerçevede İslami duyarlılık Emr-i Bil Maruf Nehy-i Anil Münker gereği uyarılmakta; emperyalizm ve yerli egemen odaklar ile mücadele edilmektedir.
Hareketin Türkiye ve Avrupa sol ve sosyalist muhalefeti ile de, emperyalizme karşı mücadele ve adalet üzere dayanışma temelinde yakın ilişkileri, işbirliği bulunmaktadır. Türkiye'de İslami muhalefetin sol muhalefet ile ilişki kuran ve onları etkileyen en aktif çevresidir.
[değiştir] Hareketin Bugünü
Halen yayınlanan dergi 16. yılına girmiş bulunmakta olup İslami çevreler ve muhalif hareketler tarafından yakından takip edilmekte ve referans alınmaktadır.
Haksöz hareketi 2005 yılı itibari ile yaygın anlamda Özgür Düşünce ve Eğitim Hakları Derneği(ÖZGÜR-DER) çerçevesinde birçok İslami çevre ve öncü ile birlikte faaliyet yürütmektedir. Özgür-Der 28 Şubat darbesinden sonra okullarına alınmayan Üniversiteli başörtülü bazı öğrencilerin girişimleri sonucu kurulmuştur.
Hareketin Haksöz yanında katkı yaptığı ve editörlüğünü sürdürdüğü Kudüs Dergisi gibi yarı akademik nitelikli bir üç aylık periyodik yayını ve Türkiye solunun Özgür-Üniversite deneyimine benzeyen alternatif yaygın eğitim faaliyetleri bulunmaktadır. Hareket; Türk bölgelerinde olduğu kadar Türkiye'deki Kürt bölgelerinde de yaygınlaşmaktadır. 90'lı yıllarda çıkan ancak şuan yayın yapmayan yarı akademik nitelikli Dünya ve İslam dergisi de hareketin üretim faaliyetlerinden biridir.
Hareket Ekin Yayınları ile kendi çizgisine dair eserleri yayınlamakta ve çeşitli akademik ve yarı-akademik platformlarda varlık göstermektedir. İslam Dünyası Tarih ve Kültür Araştırmaları Merkezi (İDKAM) ve bazı vakıf ve derneklerde örgütlenmektedir. Özgür Üniversite, Edebi Pankart hareketin şuan yayında olmayan eski bazı süreli yayınlarıdır. Ayni çizginin takipçileri halen Tasfiye adlı edebi bir dergi yayınlamaktadır.
[değiştir] Abonelik ve İletişim Adresi
Fevzipaşa Cad. 115/2 Fatih/ İST.
Tel: (0 212) 524 10 28 Faks: (0 212) 521 60 42
E-Mail: haksozdergisi@gmail.com
Avrupa: Murat Kurt E-Mail: murkur@web.de Tel: 0049 203 64142