Enver Behnan Şapolyo

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Enver Behnan Şapolyo 1900 tarihinde İstanbul un Koca Mustafa Paşa semtinde, beyçayırı sokağında doğmuştur. Büyük babası Afyonkarahisar mutasarrıfı Salih Bey, babası eski Maarif Nezareti Meclisi Kebir ve Muayene azasından Fevzi Bey dir. Fevzi Bey 1908 tarihinde istanbulda Protesto adında bir gazete neşretmiştir. Aynı zamanda El Adil adlı arapça bir gazetede de Başmuhabirlik yapmıştır. Birçokda eserleri vardır. Bunlardan Teşkilat-ı Avalim, Sarf-ı Arabi adlı eserleri basılmıştır. Tarihi Hürriyet, Hikmet-i Hukukun Tarihi, Miyar-ı Hukuk ve Cebri Ala adlı eserleri vardır. Birçok da mecmualara yazılar yazmıştır.

Fevzi Bey büyük Türk alimi Hoca Tahsin efendinin İlm-i Ruh, Esrar-ı Abu Hava, Tarihi Tekvin, Esas-ı İlmi Heyet, adlı eserlerini önsözler ilavesiyle tab ettirmiştir.

Şapolyo, ilk ve orta tahsilini İstanbul Lisesi nde yaptıktan sonra okul tarafından 1917 tarihinde Almanya'ya tahsile gönderilmiştir. Mütareke dolayısı ile Almanya'dan döndükten sonra öğretmen okuluna gitmiştir. Milli Mücadele nin başlamasıyla Anadolu'ya geçerek Kağnı Kolları Komutanı olarak cepheye cephane taşıma görevini yapmıştır. Kanlı Bayrak Kuvay-ı Milliye Müfrezesinde çalışmıştır. Öğretmen okulundan mezun olduktan sonra Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesine iki yıl devam dan sonra İstanbul Üniversitesi Tarih Fakültesinde okumuş ve tarih öğretmeni olmuştur.

İki yıl da felsefe derslerine devam etmiş, Ziya Gökalp in Ameli İçtimayiat derslerine devam ederek Sosyoloji ye çalışmıştır. Sırası ile Ankara Sultanisi, Konya Lisesi, İstanbul Erkek Lisesi, Vefa Lisesi, Kuleli Askeri Lisesi, Maltepe Askeri Okulu, Maarif Koleji, Türk Kuşu, Gazi Lisesi, Harp Okulu, Ticaret ve Turizim Yüksek Öğretmen Okulu nda İnkilap Tarihi ve Ahlak Tarihi Öğretmenliğinden sonra, Türkiye'nin Turistik Özelliği ve Anıtlar Tarihi derslerini okutmuştur. Aynı Zamanda Radyo Eğitim Müşaviridir.

Enver Behnan Şapolyo bir yandan hocalığa devam ederken diğer yandan da gazeticilik mesleğine girmiştir. 1922 yılında Ankara da neşrolunan Öğüt Gazetesi ile Yenigün Gazete lerinde muhabirlik, sonrada muharrirlik etmeye başlamıştır. Hakimiyet-i Milliye, Ulus Konya Babalık gazetelerinde çalıştıktan sonra Hüseyin Cahit beyin çıkarmakta olduğu Tanin gazetesinin Ankara Muhabirliğini yapmıştır.

1924 tarihinde İstanbul'a gelerek Son Telgraf, Cumhuriyet, Yeni Türkiye, Vakit, Akşam, Gece Postası, İkdam - Son Telgraf, Yeni Sabah gazetelerinde muharirlik ve musahhihlik yapmıştır. 1955 yılında Zafer Gazetesinde çalışarak bu gazetede Tarihi makaleleriyle, Atatürk'ün Hayatı, Milli Mücadelenin iç Alemi adlı tefrikaları neşredilmiştir. Aynı zamanda Ankara da Neşrolunan İnkilap, Ulus, Haber, Son Baskı Gazetelerinde de makale ve tefrikaları çıkmıştır.

İstanbul da neşrolunan yeni Gazete, Yedigün, Büyük Gazete, Resimli Perşembe, Resimliay,Resimli Mecmua, Türk Yurdu, Kadın Yolu Mecmuası, Türk Yurdu, Köy Postası, Çocuk Ve Yuva, Gençay, Hafta, Çocuk Haftası, iller ve Belediyeler Dergisi, Önasya, Ülkemiz, Türk Kültürü, Halk Evleri Mecmuası, Ankara Belediyesinin neşretmekte olduğu Ankara adlı mecmualarda tarihi makaleleri ve Tarihi romanları neşredilmiştir. Gazetecilite uzun seneler hizmetinden dolayı Basın Şeref kartı verilmiştir.

Enver Behnan Şapolyo, Cumhuriyet devrinin tarihi hadiselerini yazan yegane tarihcimizdir. İnkilap tarihimize yazmış olduğu eserleri ile Türkiye ve dış memleketlerde tanınmıştır. Amerikalı birçok tarihciler Şapolyo'nun tarihi eserlerinden faydalanmışlar ve eserlerini bibliyograflarına almışlardır. Bunlardan Profesör Uriel Heyd in yazmış olduğu Foundations of Turkish Nationalism London - co - Luzac - 1950( Türk Milliyetciliğinin esasları) adlı eserden başka yine Amerika da İngilizce olarak çıkan Kemal Karpat ın Turkey's Politic 1959 Princeton University Press( Türkiye'nin Dahili Siyasetine Dair) kitabında Şapolyo'nun eserlerinden faydalanılmıştır. Aynı zamanda Amerikalı Miss Elaine D. Smith in yazmış olduğu İngilizce Turkey: Arigins of the Kemalist Movement and the Goverment of the National Assembly Washington - 1959 yani ( Kemalizm esasları ve Büyük Millet Meclisi Hükümeti) adlı eserde, Şapolya'dan faydalanmıştır.

10 Ağustos 1960 yılında Moskova'da toplanan 25.ci Enternasyonal Müsteşrikler Kongresine Moskova İlim Akademisi tarafından delege seçilerek davet edilmiştir. Enver Behnan Şapolyo'nun Gülbahar Sultan adlı edebi bir eseride Sırpça ve Hırvatçaya tercüme edilmiştir.

ŞAPOLYO'NUN BASILMIŞ OLAN ÖNEMLİ ESERLERİ

1-- Filozof Gökalp - 1933

2-- Tarih Bakaloryası 1. cilt. ilk ve Orta Çağlar Tarihi - 1934

3-- İkinci cilt Yeniçağ Osmanlı ve cumhuriyet Devirleri - 1935

4-- Türk Soyadları - 1935

5-- Kurtuluş Edebiyatı Tarihi - 1938

6-- Onuncu Yıl - 1938

7-- Ziya Gökalp ittihat ve Terakki ve Meşrutiyet Tarihi - 1943

8-- Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi - 1944

9-- Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat devri Tarihi - 1945

10- Tarihçi Eşref Albatı - 1945

11- Velet Çelebi İzbudak - 1946

12- Karagöz'ün Tarihi - 1946

13- Osmanlı - İnkilap ve Avrupa Tarihi Özü - 1946

14- Karagözün Tekniği - 1947

15- Ziya Gökalp ve Fırka Nedir? - 1947

16- Türkiye Tarihi 3 Cilt (Maliye okulları için) - 1947

17- Müzeler Tarihi - 1948

18- Türk İnkilabı Tarihi - 1948

19- Türkiye Cumhuriyeti Tarihi(Liseler için - 8 defa basılmıştır) - 1949

20- Türk Efsaneleri - 1949

21- Gazi Musa Paşa ve Silistre Müdafası - 1950

22- Hz. Ali - 1950

23- Dünya efsaneleri - 1954

24- Atatürk'ün Hayatı - 1955

25- İlk Çağ Tarihi - 1958

26- Kuvay-ı Milliye Tarihi - 1958

27- İlaveli - Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi - 1958

28- Halk ninnileri - 1958

29- Gazi Osman Paşa ve Plevne Müdafası - 1958

30- Ahlak Tarihi - 1960

31- Türk Büyükleri 1960

32- Türkiye Tarihi - 1960

33- Osmanlı Sultanları Tarihi - 1960

34- İnkilap Tarihi - 1960

35- Mezhepler ve Tarikatlar Tarihi - 1964

36- Türk Menkıbeleri - 1964

37- Selçuk Han - 1966

38- Tuğrul Han - 1966

39- Melik Şah - 1966

40- Alparslan - 1966

41- Kılıç Arslan - 1966

42- Birinci Alaettin - 1966

43- Selçuk Medeniyeti - 1966

44- Kırşehir Büyükleri - 1967

45- Mustafa Kemal ve Milli Mücadelenin iç Alemi - 1967

46- İstiklal Edebiyatı Tarihi - 1968

47- Peygamberler Tarihi - 1968

48- Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - 1968

49- Türk Gazeticiler Tarihi

50- Ahiler Tarihi

51- Türkiye Anıtlar Tarihi

Şapolyo'nun bu eserlerle beraber edebi romanları ve çocuk edebiyatı neşriyatından olmak üzere 45 eseri daha vardır. Basılmamış olanlarla eserlerinin tutarı 110 cilttir.

Romanlarından: Ayşim, Alp Arslan, Yayla Gülü, Yıldırım, Dede Korkut Masalları, Kılıç Arslan, Şair Nedimin Aşkı, Barbaros, Turgut Reis, Fatih İstanbul Kapılarında, Türk Masalları, Atilla, Türk Akıncıları, Ali Baba, Estergon Kalesi vardır.