Çince karakterler
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Çince karakterler (Çince: 漢字; Pinyin: hànzì) günümüzde Çince, Japonca ve Korece'nin yazılmasında kullanılan simgesel grafikler, ya da logogramlardır. Bunlara Mandarin Çincesinde hànzì, Japonca'da kanji, Korece'de hanja ya da hanmun Vietnamca'da ise hán tự veya chữ nho adı verilir.
Çin yazısının ilk örnekleri Çin'in Shang Hanedanlığı dönemine, yaklaşık MÖ. 1600 yıllarına ait Fal Yazıtlarıdır. Çince karakterler daha sonra Çin dışında Doğu ve Güney Asya'da Kore, Vietnam ve Japonya'da kullanılmaya başlanmıştır. 20. yüzyılda Kuzey Kore ve Vietnam Çince karakterlerin kullanımını tamamıyla terk etmiştir. Bugün Güney Kore ve Japonya'da ise bu ülkeler kendi yazım sistemlerini geliştirmiş olmalarına rağmen Çince karakterler hala kısmen kullanılmaktadır.
Çince karakterler alfabeden farklı olarak ses belirtmek için kullanılmaz, bir tür resim yazısından türemiştir. Bu nedenle farklı dillerde değişik seslerle okunabilir; ancak anlam değişmez. Bu özelliği trafik işaretlerine benzetilebilir. Örneğin, DUR işareti farklı ülkelerde farklı şekillerde okunsa da (Stop, Halt, Arrete) anlamı hep aynıdır. Bu sayede, Çincenin yüzlerce farklı lehçesini konuşan Çinliler için tarih boyunca iletişimi kolaylaştıran bir araç olmuştur. Söz dizimi olarak Çinceden tamamen farklı dilleri konuşan Japonlar ve Koreliler ise temel gramer kurallarını öğrendikten sonra Çince Budist yazmalar gibi belgeleri okuyabilmişlerdir. Bu yönüyle Çince karakterler Uzakdoğu'da kültürel alışverişin temel taşıdır.
Çin'de 1956 yılından sonra Sadeleştirilmiş Karakterler kullanılmaya başlanmıştır. Buna karşılık Tayvan, Hong Kong ve Macau'da halen Geleneksel Karakterler kullanılmaktadır.
[değiştir] Çince karakterlerin tarihsel gelişimi
Arkaik | Zhuanshu (Qin Hanedanlığı) | Geleneksel karakterler | Sadeleştirilmiş | Pinyin | Anlamı |
人 | — | rén | insan | ||
女 | — | nǚ | kadın | ||
子 | — | zǐ | çocuk | ||
日 | — | rì | güneş | ||
月 | — | yuè | ay | ||
山 | — | shān | dağ | ||
川 | — | chuān | nehir | ||
水 | — | shuǐ | su | ||
雨 | — | yǔ | yağmur | ||
竹 | — | zhú | bambu | ||
木 | — | mù | tahta | ||
馬 | 马 | mǎ | at | ||
鳥 | 鸟 | niǎo | kuş | ||
龜 | 龟 | guī | kaplumbağa | ||
龍 | 龙 | lóng | ejderha |