Wikipedysta:Xpicto/brudnopis

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Spis treści

1 Ł
2 Magyar nyelv
- 2.1 Słownictwo
  - 2.1.1 Pochodzenie
  - 2.1.2 Pożyczki słowiańskie
3 Alfabet łaciński
4 Parafia św. Jadwigi Śląskiej w Chorzowie
5 Rosarium
- 5.1 Mysteria luminosa

[edytuj] Ł

Szablon:Шаблон:Латиница

Ł, ł — буква латиницы, используемая в польском, кашубском, лужицких языках, в «лацинке» (белорусский латинский алфавит), а также в языке навахо. В славянских языках Ł обозначает звук, восходящий к общеславянскому непалатализованному [l].

В начале XX века польское Ł обозначало звук, близкий к произношению русского твердого Л. Такое произношение иногда до сих пор требуется на телевидении и радио, в сценической речи. Это старое произношение сохраняется в восточных районах Польши, у поляков Литвы, Белоруссии и Украины. В настоящее же время, особенно в разговорной речи, польское Ł преимущественно обозначает неслоговое [u], близкое к белорусскому Ў или английскому W.

Впервые обозначение твердого и мягкого польских звуков [l]/[l'] разными буквами встречается в орфографическом трактате Якуба Паркошовица, написанном около 1440 г. (сохранился в списках 1460—1470-х гг.): для мягкого звука он предложил букву в виде рукописного $\ \ell$ , а для твердого — l со штрихом, идущим влево вверх (нечто напоминающее Ч); впрочем, примеров применения такой орфографии не сохранилось. Нынешнюю же систему (обозначать мягкий звук обычной буквой L, а твердый — перечеркнутой Ł) изобрел Станислав Заборовский, который в 1514—1515 напечатал в Кракове книгу «Orthographia seu modus recte scribendi et legendi Polonicum idioma quam ultissimus»; он же считается «отцом» польской буквы Ż, остальные же предложенные им начертания не прижились, хотя сама идея использования для польского письма диакритических знаков вместо изменения формы собственно букв также принадлежит ему.

При письме от руки перечеркивание буквы Ł/ł заменяется тильдой над буквой.

В белорусской «лацинке» буква Ł заменяет обычную кириллическую Л.

В языке навахо Ł используется для обозначения безгласного альвеолярного латерального фрикативного звука [ɬ], похожего на звук валлийского языка, обозначаемый Ll.

[edytuj] Magyar nyelv

[edytuj] Słownictwo

[edytuj] Pochodzenie

Pochodzenie słownictwa języka węgierskiego. W poniższej tabeli przedstawiono procentowy udział różnych źródeł pochodzenia słownictwa węgierskiego. Jest to udział liczony słownikowo (nieuwzględniający frekwencji słów).

pochodzenie	udział procentowy
ugrofińskie	21
słowiańskie	20
niemieckie	11
tureckie	9,5
łacińskie i greckie	6
romańskie	2,5
irańskie	1
nieznane	30

W tekstach (a więc z uwzględnieniem frekwencji występowania) 80 - 90 % słów ma pochodzenie ugrofińskie.

[edytuj] Pożyczki słowiańskie

wyraz węgierski	polski odpowiednik
mezsgye	miedza
kasza	kosa
széna	siano
konkoly	kąkol
dorong	drąg
galamb	gołąb
munka	praca (męka)
szerda	środa
csütörtök	czwartek
péntek	piątek
szomszéd	sąsiad
káposzta	kapusta
barázda	bruzda
szalma	słoma
len	len
gereblye	grabie
cseresznye	czereśnia
szilva	śliwka
málna	malina
galagonya	głóg
jávor	jawor
bárány	baran
kacsa	kaczka
medve	niedźwiedź
vidra	wydra
giliszta	glista
bolha	pchła
pisztráng	pstrąg

rák ‘rak’, csónak ‘czółno’, patak ‘potok’, mocsár ‘moczary’, porond ‘prąd’, udvar ‘podwórze’, konyha ‘kuchnia’, pince ‘piwnica’, gerenda ‘belka’ (grzęda), asztal ‘stół’, polc ‘półka’, kulcs ‘klucz’, ebéd ‘obiad’, vacsora ‘kolacja’ (wieczerza), tészta ‘ciasto’, kalács ‘kołacz’, pecsenye ‘pieczeń’, kolbász ‘kiełbasa’, szalonna ‘słonina’, szoknya ‘spódnica’, család ‘rodzina’, cseléd ‘czeladź’, déd ‘(pra)dziad’, unoka ‘wnuk’, bodnár ‘bednarz’, takács ‘tkacz’, kovács ‘kowal’, kalapács ‘młotek’, borotva ‘brzytwa’, korong ‘krąg’, abroncs ‘obręcz’, vödör ‘wiadro’, király ‘król’, vajda ‘wojewoda’, ispán ‘żupan’, paraszt ‘chłop’ (prosty), pénz ‘pieniądz’, pecsét ‘pieczęć’, karácsony ‘święta Bożego Narodzenia’ (przekraczać), német ‘niemiecki’, lengyel ‘polski’, szabad ‘wolny, swobodny’, drága ‘drogi’, bolond ‘błazen’ (błąd), tompa ‘tępy’.