Wzgórza Strzelińskie
Z Wikipedii
| Wzgórza Strzelińskie | |
| Megaregion | Pozaalpejska Europa Środkowa |
| Prowincja | Masyw Czeski |
| Podprowincja | Sudety z Przedgórzem Sudeckim |
| Makroregion | Przedgórze Sudeckie |
| Mezoregion | Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie |
| Mikroregion(y) | Wzgórza Strzelińskie |
Wzgórza Strzelińskie - małe pasmo górskie leżące na Przedgórzu Sudeckim. Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym (wg Kondrackiego i Walczaka) jest to mikroregion należący do mezoregionu Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie.
Pasemko jest niewysokie, grzbiet ma wysokość od 180-220 metrów n.p.m., kulminacja sięga zaledwie 392 m, jednak ze względu na stromo opadające zbocza nabrało charakteru pasma górskiego. Pasmo jest rozciągnięte południkowo, od zachodu ogranicza je dolina rzeki Oławy, od wschodu dolina Krynki. Zasadniczy grzbiet bierze początek na przedmieściu Strzelina, a kończy się koło Ziębic. Wzgórza ciągną się dalej na południe i pd-wsch. od Ziębic, ale nie mają już wyraźnej struktury.
Najwyższe szczyty Wzgórz Strzelińskich: Gromnik (393 m n.p.m.), Kalinka (386 m n.p.m.), Nowoleska Kopa (383 m n.p.m.) leżą w połowie grzbietu. Rozdziela je siodło, gdzie rozłożyły się trzy miejscowości Dobroszów, Krasiewice i Romanów. Pozostała część grzbietu i zbocza są gęsto zalesione. Tereny leżące u podnóża wzniesień i sąsiadujące doliny Krynki i Oławy były już od średniowiecza gęsto zaludnione i intensywnie wykorzystywane gospodarczo.
Pod względem geologicznym Wzgórza Strzelińskie należą do bloku przedsudeckiego. Zbudowane są ze skał metamorficznych - gnejsów, łupków łyszczykowych, amfibolitów, marmurów, poprzecinanych licznymi ciałami granitowymi. Częściowo przykrywają je skały osadowe, wieku mioceńskiego i plejstoceńskiego, m.in. lessy. Do dziś na terenie Wzgórz czynne są liczne kamieniołomy świadczące o przeszłości.
Pozostały liczne pamiątki w postaci dworów, folwarków, zamków, kościołów, nieczynne wyrobiska, wapienniki. Są one obecnie atrakcjami turystycznymi. Do największych należy klasztor cystersów w Henykowie (zabytek klasy 0), Strzelin i Ziębice (ze średniowiecznymi układami urbanistycznymi), zamek na wodzie w Witostowicach, zameczki w Przewornie i Siedmiosławicach, ruiny zamku na Gromniku, kościoły o średniowiecznym rodowodzie: Biały Kościół, Jegłowa, barokowe w Siedmiosławicach, Dobroszowie, i in. Występują tu granit wydobywany w kamieniołomach strzelińskich, łupki kwarcytowe i kryształ górski w Jegłowej oraz liczne minerały.
Zalesione wzgórza są doskonałym terenem do uprawiania turystyki rowerowej, pieszej i narciarskiej oraz narciarstwa biegowego. Przebiega tu co najmniej 6 szlaków pieszych. Największymi węzłami jest Gromnik oraz Skrzyżowanie pod Dębami. Bazą wypadową jest Biały Kościół, gdzie nad zalewem znajduje się ośrodek wypoczynkowy, uzupełniony kilkoma gospodarstwami agroturystycznymi w okolicy. Obszar jest dobrze skomunikowany z Wrocławiem poprzez linię kolejową Wrocław - Praga: stacje znajdują się w Strzelinie, Białym Kościele, Henrykowie i Ziębicach.
