Wróblowice (dzielnica Krakowa)
Z Wikipedii
Wróblowice - dzielnica w południowej części Krakowa, usytuowana w administracyjnej dzielnicy X, położona na terenie Pogórza Wielickiego. Wróblowice to osiedle głównie domków jednorodzinnych, jednak są tu także małe gospodarstwa oraz pola uprawne.
Spis treści |
[edytuj] Historia
- 1381 r. — w zachowanej do dziś kronice Wróblowic wymieniono wieś Vroblouicz, której nazwa pochodzi zapewne od nazwy osobowej Wrobel
- 1389 r. — właścicielem wsi Wróblouicz jest Samborius
- 1400-1404 r. — kolejnym właścicielem wsi Wrobluicze (Wroblouice) jest Wawrzyniec Nosek
- 1416-1420 r. — wieś jest własnością Jana, Mikołaja i Franciszka Nosków
- 1421 r. — dziedzice wsi Wroblowice Mikołaj Nosek i jego żona Helena sprzedają część tejże wsi Jakuszowi, dziedzicowi z Zielenic (Zalecic)
- 1423 r. — Frącko (Franczko), właściciel części Wroblowice sprzedają ją swym braciom Janowi i Mikołajowi (przypuszczalnie to te same osoby, które występują w danych z roku 1416-1420)
- 1424 r. — Jan i Mikołaj, zapewne Nosek – są nadal współwłaścicielami Wroblowic. Niewątpliwie mają oni tutaj swoją siedzibę.
- 1427 r. — Mikołaj i Jan, bracia z Brzezia darowują część swej wsi Wroblowice (kupioną od Mikołaja, Jana, Franciszka Nosków) klasztorowi św. Katarzyny na Kaziemierzu w Karkowie
- 1470-1480 r. — Wroblowycze (Wroblowicze) w parafii św. Jakuba na Kazimierzu są własnością klasztoru św. Katarzyny, ofiarowaną zakonowi przez Zbigniewa z Brzezia, marszałka koronnego . We wsi jest folwark.
- 1490 r. — wieś Vroblowycze w parafii Rybie Wielkie, w powiecie szczyżyckim
- 1529 r. — w dokumencie występuje inna wersja nazwy wsi Wroblyowicze
- 1564 r. — kolejna wersja nazwy wsi: Wroblowicze
- 1570 r. — wieś Wrobliowicze jest nadal własnością klasztoru św. Katarzyny
- 1581 r. — Wroblowicze ponownie w parafii św. Jakuba, powiat bez zmian
- 1629-1680 r. — nadal nie zmieniają się: właściciel – klasztor augustianów przy kościele św. Katarzyny, parafia i powiat
- po 1772 r. (1784 r. ? ) — zachowana mapa wsi Wróblowice ukazuje zabudowania dworskie w środku wsi, na północ od drogi do Rajska. Od zachodu znajdują się cztery stawy, od wschodu dwa, między nimi leży folwark zapewne z dworem i ogrodami. Zabudowania gospodarcze i przypuszczalnie dwór zgrupowane są przy podwórzu w środku założenia oraz w jego północnej części, dokąd prowadzi droga gospodarcza, biegnąca alej do lasu na północy wsi. środkową i północną część folwarku oddziela teren zielony.
- 1847 r. — plan katastralny przedstawia założenie dworskie w tym samym miejscu, co w wieku XVIII. Nadal jest droga gospodarcza, prowadząca na północ, ale od wsi biegną dwie drogi: od zachodu (wzdłuż stawów) oraz od południowego wschodu. Z dużego stawu od wschodu pozostał niewielki zbiornik. Zbudowano budynek mieszkalny dla służby. Północno-wschodnia część założenia to teraz teren kościoła i plebani. Właścicielem dworu i przyległych terenów jest Włodek
- 1850r. — właścicielem wsi jest Teodor hr. Lanckoroński, potem dobra kupuje Jakub Leśniak, właściciel Sidziny
- 1888-1889 r. — budowa murowanego kościoła pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w miejscu poprzedniego kościoła – dzwonnica z XVIII wieku
- po 1889 r. — mapa twierdz austriackich ukazuje folwark – jest dwór
- przed 1895 r. — właścicielem posiadłości tabularnej, liczącej 196 morgów jest syn Jakuba – Teodor Leśniak. We wsi jest 85 domów
- przed 1939 r. — dziedzicem dworu jest Tadeusz Leśniak, który sprzedaje dobra po kawałku
- 1962 r. — istniała prywatna linia autobusowa Cyrankiewicza, łącząca Swoszowice z Krakowem
- 1973 r. — Wróblowice zostają przyłączone do Krakowa
[edytuj] Szkolnictwo
Początki szkolnictwa publicznego we Wróblowicach związane są z decyzją Rady Szkolnej Krajowej o wydzieleniu za szkoły w Swoszowicach z dniem 1 września 1904 roku osobnej, jednoklasowej szkoły ludowej we Wróblowicach. Pierwszym nauczycielem tej placówki była Helena Wiśniowska pracującą do roku 1910, później zatrudniono Helenę Senowską. W ciągu minionego stulecia istnienia szkoły można doszukać się nazwisk 14 kierowników bądź dyrektorów. Obecnie w placówce pracuje 59 nauczycieli, którzy nauczają ok. 700 uczniów.
[edytuj] Obiekty sakralne
- Pierwszy kościółek, a raczej kaplica (własność o. o. Augustianów) zbudowana była z drzewa jodłowego. W głównym ołtarzu był obraz Przemienienia Pańskiego, w bocznym obraz M.B. Częstochowskiej. W 1821 r. przybudowano do kaplicy dzwonnicę. W 1875 r. rozpoczęto budowę dzisiejszego kościoła (konsekracja w 1881r. przez bis. Albina Dunajewskiego).
- cmentarz
[edytuj] Stan obecny
Wróblowice to jedno z najbezpieczniejszych osiedli Krakowa, a dobrze rozwinięta sieć komunikacyjna umożliwia szybki dojazd do centrum miasta. Znajdują się na nim:
- zabytkowy dworek
- Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 35: Szkoła Podstawowa nr 135 i Gimnazjum nr 26
- Osiedlowy Dom Kultury
- biblioteki
- przedszkole
- boisko sportowe klubu piłkarskiego Wróblowianka
- sklepy przemysłowe i spożywcze
[edytuj] Linki zewnętrzne
Bania · Barycz · Jugowice · Kliny Borkowskie · Kliny Zacisze · Kosocice · Lusina · Łysa Góra · Opatkowice · Rajsko · Siarczana Góra · Soboniowice · Swoszowice · Wróblowice · Zbydniowice