Wiatr halny
Z Wikipedii
Wiatr halny - wiatr typu fenowego, wiejący w południowej Polsce, w Karpatach. Najgwałtowniejsze wiatry tego typu wieją na Podhalu, gdzie opadają ze szczytów Tatr. Jest to ciepły i porywisty wiatr, wiejący ku dolinom. Niekiedy przynosi znaczące zniszczenia: zrywa dachy, niszczy lasy (tworząc wiatrołomy). Może mieć wpływ na samopoczucie (bezsenność, bóle głowy itp.).
Wywołują go czynniki natury dynamicznej. Powstaje przy ruchu powietrza skierowanym do zboczy, gdy wskutek różnic ciśnienia między jedną a drugą stroną grzbietu gór powietrze przepływa przez dostatecznie wysoki łańcuch górski zgodnie z kierunkiem gradientu barycznego. Po polskiej stronie Karpat wiatr halny wieje przy wiatrach południowych, a po słowackiej - przy północnych. Duża suchość wiatru halnego wywołana jest kondensacją pary wodnej i opadami przy wznoszeniu się powietrza wzdłuż zbocza strony nawietrznej łańcucha górskiego, a stosunkowo wysoka ciepłota - adiabatycznym ogrzewaniem się powietrza podczas jego ruchu w dół po zawietrznej stronie gór. Wiatr halny najczęściej pojawia się w Polsce w październiku i w listopadzie, rzadziej w lutym i marcu. W pozostałych miesiącach występuje sporadycznie. Ma on w naszych górach istotne znaczenie klimatyczne - zarówno dodatnie, jak i ujemne. Niekiedy powoduje tak szybkie parowanie pokrywy śnieżnej, że nawet przy dużych zasobach śnieżnych obywa się bez powodzi. Innym razem wywołuje powódź, jeśli przy gwałtownym tajaniu śnieg wolno paruje. Dłużej utrzymujący się wiatr halny sprzyja powstawaniu posuch. Jego wpływ sięga niekiedy dosyć daleko w głąb kraju. Silne ocieplenie, jakie niesie wiatr halny, może być przyczyną powstawania lawin.
Zobacz: chinook.
