Włodzimierz Krzyżanowski
Z Wikipedii
Włodzimierz Bonawentura Krzyżanowski (ur. 8 lipca 1824, zm. 31 stycznia 1887) – polski i amerykański generał, polityk.
Krzyżanowski urodził się w Rożnowie. Jego ojciec i dwaj wujowie walczyli o polską niepodległość w wojsku napoleońskim. Jego brat walczył w powstaniu listopadowym w 1830. Brał udział w 1848 powstaniu przeciwko Prusom i wyemigrował z Polski by uniknąć aresztowania za działalność polityczną. Udał się do Hamburga, skąd popłynął do Nowego Jorku.
Krzyżanowski pracował jako inżynier w Wirginii. Odegrał istotną rolę w promowaniu budowy kolei amerykańskiej na zachód. W Waszyngtonie zaciągnął się do wojska w dwa dni po ogłoszeniu naboru przez prezydenta Abrahama Lincolna. Założył oddział polskich emigrantów, który był jednym z pierwszych w wojsku unionistów. Krzyżanowski przeniósł swój oddział do Nowego Jorku gdzie kontynuował rekrutację emigrantów i szybko został dowódcą 58-ego regimentu piechoty Nowego Jorku, zarejestrowanego w oficjalnych archiwach armii amerykańskiej jako "Legion Polski" ("Polish Legion").
Krzyżanowski wziął udział w wojnie secesyjnej. Walczył w bitwach: pod Cross Keys w Dolinie Shenandoah, w drugiej bitwie pod Bull Run, pod Chancellorsville, pod Gettysburgiem i pod Knoxville. Prezydent Lincoln awansował go 2 marca 1865 do generała brygady; poprzednie tymczasowe nominacje w 1862 i w 1863, były odrzucone przez senat USA.
Po wojnie Krzyżanowski brał udział w negocjowaniu zakupu Alaski i służył jako jej pierwszy amerykański administrator. Zmarł 31 stycznia 1887, w Nowym Jorku. 13 października 1937, w 50. rocznicę jego śmierci, jego szczątki został przetransportowane z wojskowymi honorami z Greenwood Cemetery w Brooklynie, Nowy Jork, do Arlington National Cemetery. Prezydent Franklin D. Roosevelt wygłosił mowę ku jego pamięci transmitowaną przez radio, a prezydent Polski, Ignacy Mościcki, wygłosił swoje wyrazy szacunku w Warszawie.
[edytuj] Bibliografia
- Eicher, John H., & Eicher, David J.: Civil War High Commands, Stanford University Press, 2001, ISBN 0-8047-3641-3