Synagoga w Przedborzu
Z Wikipedii
Synagoga w Przedborzu | |
Data budowy | XVII wiek |
Data zburzenia | 3 września 1939 |
Tradycja | ortodoksyjna |
Budulec | drewniana (modrzewiowa) |
Obecnie | nie istnieje |
Synagoga w Przedborzu - drewniana bożnica zbudowana w XVII wieku. Pierwsza wzmianka o boznicy pochodzi z 1638 roku, w której jest szczegółowy opis bożnicy. Remontowana w 1789 roku. Hitlerowcy podpalili ją 3 września 1939 roku. W przyszłości ma stanąć obelisk upamiętniający bożnicę.
Bożnica została wykonana z drewna modrzewiowego. We wschodniej części znajdowała się podłużna sala główna, w zachodniej przedsionek z izbą kahalną, a na piętrze babiniec. Bożnica wyróżniała się piękną dekoracją drewnianego sklepienia, które pokryte było siatką giętych listew oraz desek wyciętych na kształt litery "S". Do bożnicy prowadziły dwa wejścia, główne znajdowało się w północnej części. Synagoga posiadała niezwykle cenne skarby m.in płaskorzeźby które podarowali Estera i Berek Joselewiczowie, jeden złoty i dwa srebrne bardzo zdobione kielichy podobne do chrześcijańskich, dwie kapy nabijane cekinami ze srebra, kapa ze sznurków jedwabiu nabijana cekinami ze złota oraz inne arcydzieła sztuki. Boznica była jedną z najpiękniejszych modrzewiowych synagog na świecie.
W środku znajdowała się bardzo piękna bima z połowy XVIII wieku. Założona była na planie ośmioboku z kolumnami na postumentach, między którymi znajdowała się rzeźbiona balustrada. Nakrywała ją ażurowa dwustopniowa kopuła. Górną o mniejszej średnicy, podpierały ozdobne, wysokie pałąki. Całość wieńczył owoc granatu, szyszka i mała korona.
Wewnątrz ściany były pokryte niezwyklę piękną snycerską polichromią. Boczne wejście było obramowane malowanym, okazałym portalem w stylu późnobarokowym. Występowały tu także, tablice Dekalogu oraz lwy podpierające kartusze z napisami, rzadziej znaki zodiaku.
[edytuj] Ciekawostki
- Podczas pobytu Napoleona w Przedborzu, tak się zachwycił synagogą, że zszedł i zdjął ze swego konia derkę haftowaną złotem i podarował ją synagodze.
- W 2000 roku w na Uniwersytet Kalifornijski w Berkley, podjęto decyzję o budowie bożnicy na wzór przedborskiej. Będzie wykonana z drewna cedrowego.
WikiProjekt:Polskie Synagogi Portal:Synagogi GRAFIKA ROKU 2006 PORTALU SYNAGOGI |