Stała kosmologiczna
Z Wikipedii
Stała kosmologiczna Λ - jest to człon, który można dodać do równania pola w ogólnej teorii względności Einsteina. Jest ona niezależna od czasu i przestrzeni. Stałą tę wprowadził Einstein, który był przekonany o statycznym Wszechświecie (zobacz też: model kosmologiczny). Jednakże odkrycie rozszerzającego się Wszechświata kwestionowało wprowadzenie tej stałej, jak również w samej konstrukcji teorii względności taki dodatek był sztuczny. Sam Einstein wprowadzenie tej stałej nazwał największą pomyłką swojego życia. Przyjmuje się, że stała kosmologiczna jest bardzo bliska zera czy też równa zero. Z reguły przyjmuje się raczej wartości dodatnie (dodatkowe przyciąganie). Niektórzy twierdzą jednak, że powinna być ona ujemna (siła odpychająca). Istnienie stałej kosmologicznej jest związane z ciemną energią.
Równanie pola ma następująca postać:
gdzie: Rμν - tensor krzywizny Ricciego, R - skalar krzywizny Ricciego, gμν - tensor metryczny, Λ - stała kosmologiczna, Tμν - tensor energii-pędu, π - liczba pi, c - prędkość światła w próżni, G - stała grawitacji. Wyraz z stałą kosmologiczną można przenieść na drugą stronę równania Einsteina i zinterpretować jako tensor energii-pędu
Stała kosmologiczna odpowiada materii, której ciśnienie P = -ρ jest ujemne. Równanie stanu można zapisać jako
-
- P = ω ρ
z ω=-1 .
Materię z ω -1 nazywamy kwintesencją (Arystoteles - piąty element przyrody). Stała kosmologiczna jest często uznawana za szczególny przypadek kwintesencji.
Z początku określenie ciemna energia było raczej potoczne, używane w przemówieniach i tekstach popularno-naukowych, ale od 2005 roku jest coraz częściej używane w pracach kosmologów jako określenie neutralne.