Skrzypłocz
Z Wikipedii
| Nazwa zwyczajowa | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||
| Limulus |
Skrzypłocz (Limulus), nazywany też mieczogon - Rodzaj obejmujący kilka reliktowych gatunków staroraków.
Skrzypłocze występują w Oceanie Atlantyckim u wybrzeży Ameryki Północnej i Środkowej, najbardziej znanym ich gatunkiem jest Limulus polyphemus. Skrzypłocz ma 5 par nóg do poruszania i ogon do sterowania; jest mięsożerny; wykluwa się z jajeczek. Osiąga 60 cm długości i 4,5 kg wagi. Ma 10 oczu dzięki czemu dobrze widzi nawet w ciemności pod wodą. Oddycha skrzelami. Skrzypłocze pojawiły się na Ziemi 300 milionów lat temu czyli nawet przed dinozaurami.
Jest to jedyna żyjąca forma na Ziemi, której krew ma barwę niebieską a czynnikiem transportującym tlen w organiźmie jest hemocyjanina a nie hemoglobina, jak u pozostałych znanych ziemskich organizmów.
Krew skrzypłoczy ma specyficzną właściwość reagowania na bakterie: w kontakcie z nimi natychmiast wytwarza widoczne gołym okiem "agregaty obronne", otaczające drobnoustroje i natychmiast je niszczące. Dzięki temu w ciągu kliku sekund jest wiadomo, czy powierzchnia lub porzedmiot potarte krwią skrzypłocza-mieczogona są zainfekowane bakteriami oraz jak dużo jest tych bakterii. Cechą istotną krwi jest to, że sama równiez jest jałowa i wolna od znanych bakterii. Niebieska krew zachowuje swe antybakteryjne właściwości nawet rozcieńczona w pewnej ilości jałowej, destylowanej wody.
Ze względu na niewielką populację tych zwierząt, oraz ograniczony teren ich występowania, krew do produkcji testerów bakteryjnych pozyskiwana jest od mieczogonów w podobny sposób, jak to robi się u krwiodawców, czyli tak, aby dawca przeżył procedurę pobrania krwi i mógł krew oddawać również w przyszłości. Wyłącznie przemysł farmakologiczny USA posiada licencję i prawa do pozyskiwania tej krwi do produkcji płynu testującego z domieszką krwi skrzypłoczy.
Testy bakteryjne wykonane z krwi skrzypłoczy wykorzystywane są m.in. w przemyśle kosmicznym do natychmastowego kotrolowania jałowości podzespołów szykowanych do ekspedycji w sondach kosmicznych, w razie podejrzenia o kontaminację.
