Sat-Okh

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Sat-Okh (w języku shawnee - Długie Pióro), właśc. Stanisław Supłatowicz, (ur. prawdopodobnie 15 kwietnia 1920 w Kanadzie - zm. 3 lipca 2003 w Gdańsku) - żołnierz AK, pisarz, gawędziarz, artysta.

[edytuj] Życiorys

Urodził się, jak sam twierdził, w "ukrytej wiosce" Indian w dorzeczu rzeki Mackenzie w Kanadzie. Był synem Polki, uciekinierki z Syberii, Stanisławy Supłatowicz, oraz Wysokiego Orła - Indianina, wojennego wodza plemienia Shawnee (Szawanezów, Szaunisów). Wychowywał się wśród Indian do 1936. W 1937 przybył wraz z matką do Polski. Wojna zastała go w Radomiu. Po wojnie socjalistyczne władze Polski nie potrafiły zaakceptować jego imienia i zmuszony został do przyjęcia imienia i nazwiska matki (w wersji męskiej - Stanisław), dodano mu też dwa lata do metryki - według niej urodził się w 1922, a nie w 1920.

W 1940 został aresztowany przez Gestapo i skierowany do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. W czasie transportu do obozu wyskoczył z wagonu bydlęcego i uciekł. Został żołnierzem Armii Krajowej (pseud. Kozak), walczył w rejonie Gór Świętokrzyskich. Wielokrotnie ranny, za męstwo w walce odznaczony Krzyżem Walecznych.

Po wojnie 1945 został za przynależność do AK został aresztowany i uwięziony. Po uwolnieniu przez wiele lat pływał jako marynarz na statkach Polskich Linii Oceanicznych. Osiadł na stałe w Gdańsku, założył rodzinę.

W 1958 zaczął pisać książki odnoszące się do swojej indiańskiej przeszłości, tłumaczone na wiele języków świata. Uczestnik licznych spotkań autorskich i telewizyjnych programów dla młodzieży. Uważany za jednego z pionierów ruchu indianistów w Polsce, współtwórcę i czołową postać nieformalnego Polskiego Ruchu Przyjaciół Indian (PRPI). Pisał wspólnie z Yackta-Oya.

Zmarł 3 lipca 2003 r. w Szpitalu Marynarki Wojennej w Gdańsku. 8 lipca został pochowany na cmentarzu "Srebrzysko".

Niektórzy badacze biografii Sat-Okha kwestionują jego indiańskie pochodzenie twierdząc, iż urodził się w latach 20. XX w. Radomiu lub na terenie b. ZSRR (zob. informacje przytaczane w pracy K. Krępulec - link poniżej). Jednocześnie 62% uczestników ankiety na internetowej stronie PRPI (http://www.indianie.eco.pl) uznało w 2005 roku, że od tego, gdzie się urodził, ważniejsze jest, jakim był człowiekiem i twórcą.

Muzeum Indian Ameryki Północnej im. Sat-Okha znajduje się w Wymysłowie niedaleko Tucholi k. Chojnic (z Tucholi na Tleń i 3 km za Tucholą w lewo).

[edytuj] Bibliografia

"Ziemia słonych skał" (1958)
"Biały mustang" (1959)
"Dorogi schodjatsja" (w jęz. ros., wspólnie z Antoniną Leonidovną Rasulovą) (1973)
"Powstanie człowieka" (1981)
"Fort nad Athabaską" (wspólnie z Yácta-Oya) (1985)
"Głos prerii" (1990)
"Tajemnica Rzeki Bobrów" (1996)
"Serce Chippewaya" (1999)
"Walczący Lenapa" (2001)