Nowe Ateny
Z Wikipedii
Jeden z kilku rodzajów smoków przedstawionych w Nowych Atenach. Są tam również smoki latające, z natury rysowane.
Nowe Ateny – pierwsza polska encyklopedia powszechna, jej autorem był Benedykt Chmielowski.
Encyklopedia miała dwa wydania, pierwsze w latach 1745-1746, drugie, uzupełnione i rozszerzone, w latach 1754-1764.
Encyklopedia ks. Chmielowskiego ma układ rzeczowy, tj. hasła nie są ułożone alfabetycznie, lecz pogrupowane na działy tematyczne. Wiadomości obejmujące kilkanaście dziedzin wiedzy zaczerpnął od ponad stu autorów, począwszy od starożytnych, np. Pliniusza Starszego, aż po sobie współczesnych; wiele z nich opatrzonych jest nie pozbawionym krytycyzmu komentarzem autora, w innych autor powołuje się na wybitne osobistości antyku, by firmować własne spostrzeżenia.
To z Nowych Aten pochodzą słynne KOŃ jaki jest, każdy widzi i kozy – śmierdzący rodzaj zwierząt, nie widział bowiem sensu ksiądz kanonik w opisywaniu tak wówczas rozpowszechnionych zwierząt. Poza hasłami dzieło zawiera wiele opowieści, anegdot i osobliwości, takich jak opisy potworów, na przykład smoków, cyklopów i blemmjów. Historie te, jak się współcześnie przyjmuje, miały przede wszystkim na celu wzbudzenie ciekawości u czytelnika.
Nowe Ateny zostały w epoce oświecenia poddane miażdżącej krytyce i bywają do dziś cytowane jako przykład ciemnoty czasów saskich. Z drugiej strony niektórzy sądzą, że opinie takie wypowiadają przede wszystkim ci, którzy nie zetknęli się w rzeczywistości z dziełem ks. Chmielowskiego.
[edytuj] Tytuł dzieła w całości
Nowe Ateny Albo Akademiia Wszelkiej Sciencyi Pełna, Na Różne Tytuły Jak Na Classes Podzielona, Mądrym Dla Memoryjału, Idiotom Dla Nauki, Politykom Dla Praktyki, Melankolikom Dla Rozrywki Erygowana
Alias O Bogu, Bożków Mnóstwie, Słów Pięknych Wyborze,
Kwestyj Cudnych Wiele, O Sybillów Zbiorze,
O Zwierzu, Rybach, Ptakach, O Matematyce,
O Cudach Świata, Ludzi Rządach, Polityce,
O Językach I Drzewach, O Żywiołach, Wierze,
Hieroglifikach, Gadkach, Narodów Manierze,
Co Kraj Który Ma W Sobie Dziwnych Ciekawości,
Cały Świat Opisany Z Gruntu W Słów Krótkości.
Co Wszystko Stało Się Wielką Pracą Autora Tu Enigmatice Wyrażonego:
Imię Wiosna Zaczyna Wielkiej Nocy Blisko:
Głowę W Piwie I Miodzie Zawraca Nazwisko.
To Jest Przez Xiędza Benedykta Chmielowskiego Dziekana Rohatyńskiego, Firlejowskiego, Podkamienieckiego Pasterza.
