Nefelin
Z Wikipedii
Nefelin - Minerał z grupy krzemianów szkieletowych, jest skaleniowcem. Jest dość pospolity i szeroko rozpowszechniony.
Nazwa pochodzi od gr. nephele = chmura, mgła (R.J.Hauy -1800r.) - wchodząc w reakcję z kwasami powoduje ich mętnienie.
Spis treści |
[edytuj] Właściwości
- Wzór chemiczny: KNa3(AlSiO4)4 (glinokrzemian sodu i potasu)
- Układ krystalograficzny - heksagonalny;
- Twardość w skali Mohsa - 6 - 6,5
- Łupliwość - niewyraźna
- Rysa - biała
- Przełam - muszlowy
- Gęstość - 2,56 - 2,66 g/cm3
- Barwa - bezbarwny, różne barwy
- Połysk - szklisty, tłusty
Wykształca kryształy słupkowe, tabliczkowe. Tworzy skupienia zbite, ziarniste oraz występuje w formie nieforemnych ziaren.
Jest kruchy, przezroczysty, rozkłada się w kwasie solnym, tworząc żel krzemionkowy.
[edytuj] Występowanie
Występuje w skałach ubogich w krzemionkę; w magmowych skałach alkalicznych (np. sjenitach nefelinowych, fonolitach, bazaltach i lawach zasadowych, w których występuje ze skaleniami potasowymi, augitem, leucytem, sodalitem, oliwinem, apatytem, magnetytem. .
Miejsca występowania: Rosja - Półwysep Kola, Ural, Kanada - Ontario, Niemcy - piękne kryształy znaleziono nad jeziorem Laacher w G.Eifel, w Badenii i Saksonii, Włochy - Monte Somma k.Wezuwiusza. Złoża o znaczeniu gospodarczym znajdują się w Norwegii, na Grenlandii.
W Polsce - spotykany w okolicy Bogatyni k.Turoszowa, oraz w cieszynitach okolic Cieszyna, Bielska, Żywca. Występuje też w lawach bazaltoidowych (nefeliny) na terenie Dolnego Śląska.
[edytuj] Zastosowanie
Używany w przemyśle szklarskim i ceramicznym (jako topnik), gumowym, tekstylnym i naftowym. Ma znaczenie naukowe oraz stanowi poszukiwany kamień kolekcjonerski i znacznie rzadziej ozdobny. W jubilerstwie mają zastosowanie najładniejsze okazy (znajdowane w druzach wśród skał magmowych). Bywa szlifowany fasetkowo lub kaboszonowo. Czasami kryształy wykazują efekt kociego oka. Ładnie wykształcone kryształy rzadko przekraczają 1 cm. Najładniejsze pochodzą z Monte Somma we Włoszech.
[edytuj] Bibliografia:
- Leksykon Przyrodniczy - Minerały i kamienie szlachetne –„Horyzont” - 2002 r.
- W.Heflik, L.Natkaniec – Nowak – Minerały Polski – Wyd. „Antykwa” - 1998 r.
- J.Żaba - Ilustrowany słownik skał i minerałów – Videograf II Sp. z o. o - 2003 r.
- Atlas mineralogii – G.G.Gormaz , J.J.Casanovas – „Wiedza i życie”1992r.