Minimalizm (muzyka)
Z Wikipedii
Minimalizm - nurt w muzyce współczesnej zainicjowany w latach 60. XX wieku. Minimalizm w muzyce wywodzi się z tych samych źródeł jak odpowiadający mu nurt minimalizmu w innych dziedzinach sztuki, głównie w plastyce. W swym ideowym założeniu odrzuca intelektualnie skomplikowaną i, dla przeciętnego odbiorcy, nieprzejrzystą muzykę współczesną, głównie wywodzącą się z serializmu. Minimaliści odrzucają także ideę powrotu do korzeni muzyki reprezentowaną przez neoklasycyzm i prymitywizm. Zamiast tego tworzą nową estetykę opartą na innych założeniach. Podstawą minimalizmu jest opieranie się na prostocie linii melodycznej i przejrzystości harmonii oraz redukcji materiału muzycznego, istotne także jest eksponowanie struktur rytmicznych. Nadrzędną cechą minimalizmu jest powtarzalność (repetycja), na schemacie tych powtórzeń opiera się kunszt kompozytorów tego kierunku. Minimalizm często czerpie z muzyki kultur pozaeuropejskich, głównie azjatyckich i afrykańskich, które w swych pierwotnych cechach są zasadniczo minimalistyczne.
Aczkolwiek historycy sztuki dopatrują się cech minimalistycznych u niektórych kompozytorów późnego romantyzmu np. Erika Satie, to za początek minimalizmu uznaje się połowę lat sześćdziesiątych XX wieku, a za głównych jego twórców Terry Riley'a, La Monte Younga, Steve'a Reicha i Philipa Glassa. Uprawianie muzyki minimalistycznej ma wiele cech wspólnych z jazzem i rockiem. Choć muzyka ta była komponowana wcześniej, wykonywana jest często przez małe zespoły autorskie, w których skład często wchodzą sami kompozytorzy. Składy tych zespołów także są niezbyt typowe dla muzyki poważnej. Zwykle zawierają elektryczne instrumenty. Takimi zespołami były np. Philip Glass Ensemble czy Steve Reich and Musicians, które wsławiły się prawykonaniami wielu utworów minimalistycznych. Kilku kompozytorów-minimalistów, w ostatnim okresie konsekwentnie adaptuje muzykę minimalistyczną dla typowego instrumentarium, w tym głownie na orkiestrę symfoniczną. Są nimi wspomniani wcześniej Steve Reich, Philip Glass czy postminimalista John Adams.
Do najwybitniejszych minimalistów należą:
- Philip Glass
- John Adams
- Steve Reich
- Terry Riley
- La Monte Young
Minimalizm wywarł także znaczący wpływ na muzykę jazzową i rockową. Wpływy te były zresztą obustronne. Minimalizm szeroko czerpał z jazzu modalnego (John Coltrane, Miles Davis) a jego wpływy można zauważyć w muzyce rockowej elektronicznej i New Age. Do najbardziej znanych twórców tego nurtu należą Tangerine Dream, Klaus Schulze i Ash Ra Tempel.
W Polsce za minimalistę uznawany jest przede wszystkim Tomasz Sikorski, jednakże jego filozofia komponowania odbiega znacznie od myślenia minimalistów amerykańskich.
