Metafora zbitej szyby
Z Wikipedii
Metafora zbitej szyby - przykład autorstwa wybitnego ekonomisty Frederica Bastiata, który obrazuje jeden z najpowszechniejszych, zdaniem Henry'ego Hazlitta, błędów obecnych w popularnym myśleniu o ekonomii: przeświadczenie, że jakakolwiek katastrofa może napędzić rozwój gospodarki.
Wyobraźmy sobie, chuligana, który wybija szybę w piekarni i ucieka. Piekarz wychodzi, by oszacować straty. Zbiera się tłumek gapiów. Piekarz na głos martwi się, że nowa szyba kosztować go będzie 300 złotych. Ale ktoś z tłumu zauważa, że w sumie nie stało się tak źle, bo przecież będzie to oznaczało zarobek dla szklarza. Zarobione pieniądze szklarz wyda u kogoś innego, ten u kogoś innego i tak ożywi się lokalna gospodarka. Być może stanie się tak, że tłumek podchwyci myśl i ostatecznie dojdzie do wniosku, że chłopiec nie zrobił nic złego. Bo w gruncie rzeczy, co stałoby się ze szklarzami, gdyby nikt nie wybijał szyb?
Myśląc w ten sposób, nie widzimy drugiej strony medalu. Piekarz przed nieszczęśliwym zdarzeniem miał 300 złotych i szybę. Teraz będzie miał już tylko szybę. Dajmy na to, że nasz piekarz kupi szybę za pieniądze, które chciał przeznaczyć na nową marynarkę u krawca. Widzimy, że w rzeczywistości nie powstało żadne nowe zatrudnienie, bo zysk szklarza jest stratą krawca.
Często możemy zauważyć błąd zbitej szyby w praktyce, twierdzi Hazlitt. Na przykład, gdy słyszymy w wiadomościach, że zniszczenia w trakcie powodzi ożywiły sektor budowlany, co w krótkim czasie przełoży się na wzrost w regionie. Tak naprawdę koniunktura w tej branży będzie oznaczała kryzys w innej.
Ten i inne tego rodzaju błędy biorą się z tego, uważa Hazlitt, że spogląda się na bezpośrednie skutki danego działanie, nie widząc pośrednich, albo widzi się tylko te konsekwencje, które przynosi ono wybranej grupie, a ignoruje pozostałe grupy.
[edytuj] Bibliografia:
Henry Hazlitt, Ekonomia w jednej lekcji, tł. Grzegorz Łuczkiewicz, Wydawnictwo Znak-Signum, Kraków 1993, ISBN 83-7006-281-4
