Maszt (żeglarstwo)
Z Wikipedii
Maszt - pionowe drzewce ustawione przeważnie w osi jednostki pływającej o napędzie żaglowym, którego podstawowym zadaniem jest stawianie na nim żagli i przenoszenie działania siły aerodynamicznej na kadłub jednostki. Masztów może być jeden lub więcej, a wtedy kolejne są umieszczone zazwyczaj w osi symetrii kadłuba jeden za drugim. Czasem na katamaranach każdy kadłub ma własny maszt (maszty występują obok siebie), natomiast maszty niesymetrycznie umieszcza się na przykład na jednostkach z jednym pływakiem bocznym (proa).
Maszty dzielimy na jednolite lub dzielone (składające się z kilku połączonych ze sobą części).
Najpopularniejsze wykonane są z profilu aluminiowego - ze względu na korzystny współczynnik: waga-wytrzymałość-cena. W starszych łodziach stosowane były maszty drewniane, w łodziach wyczynowych (regatowych) stosuje się włókno węglowe, włókno szklane i żywice epoksydowe. Na dużych jachtach krążowniczych stosowane są też maszty stalowe (ze względu na niską cenę, bardzo wysoką wytrzymałość i łatwość obróbki, np. spawania okuć). Wraz z wprowadzaniem epoksydów o coraz większych wytrzymałościach, przy jednoczesnym braku utraty elastyczności pod koniec lat 90. XX wieku, nastąpił wielki powrót masztów drewnianych do żeglarstwa regatowego, choć raczej prawidłowo powinno się je nazywac masztami kompozytowymi, ponieważ oprócz drewna, zbudowane są z obu wymienianych wcześniej włókien oraz nasycane są żywicami.
Nazwy masztów pochodzą najczęściej on nazw głównych żagli rozpiętych na tych masztach. Najczęściej są to fokmaszt, grotmaszt i bezanmaszt. Jeżeli wiadomo że chodzi o maszt nazwy skracamy do fok, grot i bezan. W niektórych przypadkach ostatni maszt nazywany jest stermasztem.
[edytuj] Nazwy od dziobu
- na jednostce z jednym masztem terminu grotmaszt używa się zamiennie z samym określeniem maszt
- na jednostce z dwoma masztami, grotmasztem jest ten wyższy, a jeżeli oba maszty są takie same, to jest to maszt tylny
- fokmaszt, grotmaszt
- grotmaszt i bezanmaszt
- na jednostce z trzema masztami – fokmaszt, grotmaszt i bezanmaszt
- na jednostce od 4 masztów wzwyż – wszystkie maszty prócz pierwszego (fokmaszt) i ostatniego (bezanmaszt) to numerowane grotmaszty: pierwszy grotmaszt, drugi grotmaszt itd...
- maszty na jedynym siedmiomasztowym statku, szkunerze Thomas W. Lawson, nosiły nazwy dni tygodnia - pierwszy maszt to Monday (poniedziałek) itd.
Zobacz też: olinowanie, omasztowanie, ożaglowanie, przegląd zagadnień z zakresu żeglarstwa, takielunek.
