Manitoulin (wyspa)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Manitoulin (ang. Manitoulin Island) - kanadyjska wyspa, w prowincji Ontario, położona w północnej części jeziora Huron. Zajmuje powierzchnię 2766 km² i jestm największą na świecie wyspą położoną na jeziorze. Nazwa wyspy w tubylczych językach z rodziny algonkin oznacza "władzę duchów Manitou".

Dodatkowo, na wyspie Manitoulin znajduje się 108 słodkowodnych jezior, a na niektórych z nich znajdują się wyspy. Na kilku z owych wysp znajdują się również niewielkie stawy. Największym z jezior wyspy Manitoulin jest jezioro Manitou o powierzchni 1544 ha (15,44 km²), największe na świecie jezioro na wyspie położonej na jeziorze. Na wyspie są trzy rzeki: Kagawong, Manitou i Mindemoya. Największa miejscowość, Little Current, liczy 1575 mieszkańców (1996). Z lądem stałym łączy wyspę most drogowy i sezonowe połączenie promowe.

[edytuj] Historia

Najstarsze archeologiczne ślady obecności małych grup nomadycznych myśliwych na wyspie pochodzą sprzed 10-11 tys. lat (głównie zaawansowane narzędzia wykonywane techniką kamienia łupanego z tzw. stanowiska Sheguiandah). W całym regionie, który pokrywała wówczas tundra i tajga, grupy paleo-Indian utrzymywały się najprawdopodobniej z polowań na wielkie ssaki kopalne i drobniejszą zwierzynę oraz rybołówstwa, zakładając często osady w strategicznie położonych miejscach nad brzegami ówczesnych jezior polodowcowych i na wyspach.

Nieliczne znane obecnie późniejsze dowody obecności człowieka na wyspie (rozmaite ślady sezonowych osiedli myśliwskich i prymitywnego rolnictwa) należą prawdopodobnie do algonkińskich przodków Indian Ottawa (Odawa), Odżibwejów i Potawatomi, którzy zamieszkiwali ją w połowie XVII w., kiedy wyspę odkryli Brytyjczycy. W 1648 jezuici założyli tu pierwszą misję, ale nie przetrwała długo. Na skutek chorób pochodzenia europejskiego oraz najazdów Irokezów z południa w 1650 roku wyspa opustoszała. Pozostawała niemal bezludna aż do początków XIX w., kiedy to zaczeli na nią powracać indiańscy uczestnicy wojny 1812 roku i powstania Tecumseha.

W 1836, zgodnie z pierwszym indiańskim traktatem władz Kanady z plemionami Odżibwejów i Ottawów, całą wyspę przeznaczono na rezerwat dla Indian z wybrzeży jeziora Huron. Dwa lata później odbudowano na wyspie misję katolicką. Ponieważ większość Indian nie chciała osiedlać się na wyspie, w 1862 kolejny traktat (tzw. Manitoulin Island Treaty lub McDougall Treaty) podzielił wyspę na kilka mniejszych rezerwatów, a atrakcyjniejszą jej część (brzegi wyspy, doliny strumieni z młynami) udostępnił osadnikom. W tym samym okresie na wyspie zapoczątkowano wyrąb drewna, rybołówstwo i hodowlę owiec. Pół wieku później był to jeden z głównych obszarów ich hodowli w Kanadzie, natomiast pozostałe rodzaje działalności przemysłowej upadły.

Obecnie wyspę zamieszkuje 12,6 tys. stałych mieszkańców, z czego ok. 25% to Indianie z sześciu niewielkich rezerwatów M'Chigeeng (dawniej West Bay First Nation), Providence Bay, South Baymouth, Tehkummah, Barrie Island oraz największego, zajmującego całą wschodnią część wyspy, Manitoulin Island Reserve No. 26 (od zmian prawnych w 1975 zwanego też Wikwemikong Unceded Indian Reserve). Od blisko stu lat cała wyspa jest terenem atrakcyjnym turystycznie (oferując licznym w sezonie letnim gościom z Kanady i USA m.in. wędkarstwo, sporty wodne, szlaki piesze i rowerowe).