Ludwik Filip Józef Burbon-Orleański

Z Wikipedii

Ludwik Filip Józef książę Orleanu, znany jako Philippe Égalité (13 kwietnia 1747, Saint-Cloud - 6 listopada 1793, ścięty na gilotynie w Paryżu), ksiąźę królewskiej krwi burbońskiej, polityk z czasów Rewolucji francuskiej, wolnomularz, ojciec króla Ludwika Filipa I.

Filip Égalité (pol. równość) był synem Ludwika Filipa zwanego Grubym i księżniczki Henrietty Burbon-Conti. W 1752 roku zmarł dziadek Ludwik, ojciec Filipa dostąpił godności czwartego księcia Orleanu, a Filip otrzymał w wieku lat pięciu tytuł księcia Chartres dziedziczony w primogeniturze Burbonów linii orleańskiej. W roku 1769 ożenił się z najbogatszą spadkobierczynią Francji, Luizą Marią Adelajdą ks. Burbon-Penthièvre, co uniezależniło go od łaski dworu w Wersalu i umożliwiło pełne wszelkich ekscesów życie, w którym naśladował pradziadka, regenta Filipa Orleańskiego. W roku 1785 Égalité został księciem Orleanu.

Zaprzyjaźniony z podobnym do siebie z charakteru i stylu życia regentem angielskim księciem Walii, odbywał częste podróże do Anglii i nabrał tam upodobań do idei liberalizmu. Był także arbitrem mody i inicjatorem "anglomanii" w wyższych sferach francuskich. Jako pierwszy spośród arystokratów otworzył ogrody swej paryskiej rezydencji Palais-Royal dla mieszkańców miasta.

Przy wyborach do Stanów Generalnych (1789) otrzymał aż trzy mandaty: od szlachty paryskiej i z okręgów wyborczych Villers-Côtterets i Crépy-en-Valois. Początkowo reprezentant w izbie szlacheckiej, opuścił ją w czerwcu 1789 wraz z 47 deputowanymi stanu szlacheckiego i wstąpił do izby Trzeciego Stanu. Wzbudził tym nienawiść Ludwika XVI i królowej: para królewska uważała, że rewolucja jest finansowana "złotem orleańskim" i że Filip dąży do uzurpacji tronu.

W międzyczasie zaczęły się niesnaski w obozie liberalnym: markiz Marie Joseph de La Fayette, pragnąc być uznany za głównego przywódcę reformistów i zazdrosny o pozycję Filipa, przekonał króla by wysłał Orleańczyka z misją dyplomatyczną do Anglii, gdzie Filip przebywał prawie cały rok, do lipca 1790. Po nieudanej ucieczce Ludwika XVI z rodziną do Varennes w czerwcu 1791 Filip nie podjął żadnej próby, by zostać królem czy regentem Francji, co wydaje się przemawiać za tym, że nie miał takich ambicji lub, mimo wszystko książę burboński, nie chciał takiego niehonorowego rozwiązania. W roku 1792 zrzekł się jednak wszelkich tytułów, zaparł się ojcostwa Ludwika Filipa Grubego (do którego był bardzo podobny), twierdząc że matka spłodziła go z koniuszym z Saint-Cloud, a więc jest "synem ludu" i przybrał potwierdzone przez magistrat paryski miano obywatela Philippe Égalité. Jako taki, wybrany do konwentu z listy paryskiej, oddał po pełnej oskarżeń mowie swój głos za skazaniem Ludwika XVI na śmierć, pragnąc zapewne uratować i siebie i syna, księcia Chartres. Niewiele to pomogło, gdyż Chartres uciekł w marcu 1793 wraz z przyjacielem generałem Dumouriezem do Anglii, po czym rząd rewolucyjny nakazał aresztować wszystkich Burbonów pozostających we Francji (5 kwietnia 1793). 3 listopada tego roku rozpoczął się terror Robespierre'a, 6 listopada Filip Égalité stanął przed sądem i został tego samego dnia zgilotynowany. Umarł nie okazując trwogi i z uśmiechem na ustach.

W wieku lat 23 Filip wstąpił do masonerii i otrzymał swój pierwszy stopień od wielkiego mistrza, Ludwika Burbona, hrabiego de Clermont. 21 czerwca 1771, po śmierci Clermonta, został wybrany V. wielkim mistrzem Wielkiej Loży Francuskiej, następnie parę miesięcy później objął funkcję suwerennego wielkiego mistrza wszystkich lóż rytu szkockiego zorganizowanych w Grand Globe de France. Wybrano go także 22 października 1773 członkiem kapituły i I. Wielkim Mistrzem nadrzędnej Wielkiej Loży francuskiej Grand Orient de France. Pod jego kierownictwem powstał tzw. ryt francuski, który w r. 1787 uprościł system stopni wolnomularskich, wprowadzając ich tylko siedem , z których najwyższy nosił miano Kawaler Różanego Krzyża (fr. Chevalier de Rose-Croix). Co roku Filip odbywał wraz z żoną inspekcje różnych lóż na prowincji w czasie swych podróży po Francji. 24 lutego 1793 wycofał się ze wszelkich funkcji w wolnomularstwie motywując to w liście do Journal de Paris słowami :-według mojej opinii w republice, szczególnie w czasie jej powstawania nie powinno być tajemnic i tajnych organizacji. Nie będę już się mieszał w sprawy Wielkiego Wschodu ani w to, co jest omawiane na zebraniach wolnomularzy-. Wielki Wschód przyjął jego rezygnację jako wielkiego mistrza i odebrał mu członkostwo w masonerii, tak że ta potężna organizacja, wkrótce zresztą rozbita przez władze rewolucyjne, nie stanęła w jego obronie w czasie terroru Robespierre'a.

[edytuj] Bibliografia

• Allgemeines Handbuch der Freimaurerei, herausgegeben vom Bund der deutschen Freimaurer, 1 - 2, Leipzig 1900
• Biographie Nouvelle, t. 1 - 46, Paris 1862
• Armand Baschet, Histoire de Philippe Égalité, Paris 1851