Konstantin Czernienko
Z Wikipedii
Konstantin Czernienko ur. 1911 zm. 1985 |
|
Przywódca ZSRR | |
Okres urzędowania | od 1984 do 1985 |
Partia polityczna | Komunistyczna Partia ZSRR |
Poprzednik | Jurij Andropow |
Następca | Michaił Gorbaczow |
Konstantin Ustinowicz Czernienko, ros. Константин Устинович Черненко) (ur. 24 września 1911, zm. 10 marca 1985) - radziecki działacz partyjny i państwowy, wieloletni członek naczelnych władz KPZR oraz, przez nieco ponad rok (1984-1985) faktyczny lider i tytularna głowa państwa Związku Radzieckiego. Był najkrócej rządzącym sowieckim liderem (Jurij Andropow i Georgij Malenkow, jego sąsiedzi na dole listy długości sprawowania w tym kraju władzy, rządzili nieco dłużej). Był też najstarszym w momencie obejmowania steru rządów. Czernienko uznawany był za członka partyjnego betonu, czyli breżniewowskiego skrzydła partii, które z niechęcią odnosiło się do wszelkich prób zreformowania ZSRR.
Spis treści |
[edytuj] Wczesne lata i kariera
Pochodzący z Syberii Konstantin Czernienko w roku 1931 wstąpił w szeregi Komsomołu. Po krótkiej służbie w wojsku na granicy z Chinami zaczął karierę działacza partyjnego i państwowego. Przez dość długi czas, w porównaniu np. z Andropowem, pracował na prowincji, zanim, w roku 1960, nie został wezwany do Moskwy i, sześć lat później, promowany przez Breżniewa, którego został protegowanym, na kandydata do Komitetu Centralnego KPZR, którego pełnoprawnym członkiem został w wieku 60 lat (1971). Do Politbiura ostatecznie wszedł w listopadzie 1978.
[edytuj] Niedoszły spadkobierca Breżniewa
Wiele elementów, w tym KGB i znaczna część Armii Czerwonej, była niezadowolona, zwłaszcza z końcowego okresu, rządów Breżniewa. Czernienko, jego bliski współpracownik i protegowany, był początkowo uznawany za pewnego następcę, ale szybko zaczęła się walka o władzę, z której zwycięsko, po ledwie paru dniach, wyszedł Jurij Andropow, przewodniczący KGB, który podjął pierwsze próby reform systemu sowieckiego. Czernienko, który mimo to zachował mocną pozycję w partii, rychło stał się rzecznikiem antyreformistycznego skrzydła.
[edytuj] Na czele
Kiedy w lutym 1984 roku Andropow zmarł, jego z kolei następcą wydawał się Michaił Gorbaczow, jednakże konserwatywne skrzydło, przestraszone wizją kontynuowania reform rozpoczętych przez Andropowa, zjednoczyło siły i wysunęły kandydaturę, jednomyślnie przyjętą (takie to nastroje dominowały wtedy w kierownictwie) to rozwiązanie. Niedługo potem, bo 11 kwietnia, został Przewodniczącym Prezydium Rady Najwyższej.
Krótkie rządy Czernienki charakteryzowały się hamowaniem reform (choć paradoksalnie Gorbaczow pozostał jego bliskim współpracownikiem). W opinii wielu badaczy gdyby Andropow nie umarł, albo jego reformy były konsekwentnie kontynuowane, wypadki mogłyby się potoczyć inaczej, a nawet ZSRR mógłby przetrwać, tylko że zostać zmodernizowany. Czernienko opowiadał się m.in. za polityczną rehabilitacją Józefa Stalina, ale nie zdążył już tego przeprowadzić, zmarł bowiem w marcu 1985, po równo 13 miesiącach rządów. Jego następcą został Gorbaczow, który, mimo bliskiej z nim współpracy, był z przekonania reformistą i człowiekiem Andropowa.
[edytuj] Ciekawostka
Jeden z bliskich współpracowników Władimira Putina, obecnego prezydenta Rosji, na placówce w NRD w wydanej jakiś czas książce opisuje moment dotarcia do nich wiadomości o śmierci Czernienki.
Z radością opróżniliśmy flaszkę, wyrażając swoje uznanie pod adresem Konstantina Ustinowicza za to, że nie męczył nas długo swoim odejściem
W jednym z numerów tygodnika Wprost napisano:
Chruszczow - łysy, Breżniew - owłosiony (i do tego te brwi), Andropow - niemal łysy, Czernienko - raczej bez głowy, ale za to z włosami na głowie
[edytuj] Linki zewnętrzne
Włodzimierz Lenin • Józef Stalin • Georgij Malenkow • Nikita Chruszczow • Leonid Breżniew • Jurij Andropow •
Konstantin Czernienko • Michaił Gorbaczow
Głowy Państwa ZSRR | |
Lew Kamieniew • Jakow Swierdłow • Michaił Kalinin • Nikołaj Szwernik • Kliment Woroszyłow • Leonid Breżniew • Anastas Mikojan • Nikołaj Podgorny • Wasilij Kuzniecow • Jurij Andropow • Konstantin Czernienko • Andriej Gromyko • Michaił Gorbaczow |